هزینه و فایده کاهش نرخ های سود مشارکت و انصراف خودروسازان/ چرا خودروسازان نرخ های خود را پایین آوردند؟

گروه اقتصاد: به دنبال کاهش نرخ سود تسهیلات، سپرده یک ساله و سپرده روزشمار در بانک‌‌ها که به ترتیب به 22، 18 و 10 درصد کاهش یافت، نرخ سود مشارکت و انصراف خودروسازان در پیش‌فروش خودروها نیز پایین آمد.


شرکت ایران‌خودرو در پیش‌فروش نوروزی، نرخ سود مشارکت در پیش‌فروش خودروهای خود را 28 درصد و سود انصراف از پیش‌خرید را 26 درصد اعلام کرده بود. این اعداد پس از کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی از ابتدای اسفند به میزان 27 و 22 درصد پایین آمد.

عواقب اقتصادی که پرداخت این سودها برای وضعیت اقتصادی شرکت‌‌های خودروساز دارد، تامین نقدینگی در بازه زمانی محدود و حتی سنجش بازار دلایلی بوده که کارشناسان در گفت‌وگو با اقتصادنیوز درباره این اقدام خودروسازان مطرح می‌کنند.

محمدکاظم، رییس هیات مدیره انجمن لیزینگ ایران در این باره می‌گوید: «در حال حاضر نظام بانکی از یک سو نگران جذب سپرده از سوی بازار است و از سوی دیگر نگران کاهش قیمت ارز و در چنین شرایطی چون این نظام نمی‌تواند با نرخ‌های تکلیفی مربوط به سود سپرده‌ها بازار را جذب خود کند، قادر به ارائه تسهیلات نیست و نمی‌تواند صنایع مختلف از جمله صنعت خودروسازی را تامین مالی کند.»

او در ادامه می‌افزاید: «از طرف دیگر با صنعت خودروسازی روبه‌رو هستیم که نیاز به نقدینگی دارد و برای جذب نقدینگی رو به فعالیت‌های بانکداری آورده است تا خلاء تسهیلاتی که باید از بانک بگیرد را پوشش دهد. این شرکت با این فعالیت‌ها به طور غیررسمی در حال رقابت با نظام بانکی برای جذب نقدینگی مردم است. با اقدام شرکت‌های خودروساز سرمایه‌های مردم به سمت آنها می‌رود، البته این سیکل معیوب سال‌هاست که در کشور وجود دارد و پدیده جدیدی نیست و شرکت‌ها با این طرح‌ها تلاش می‌کنند هم کالایشان را بفروشند و هم کمبود نقدینگی خود را جبران کنند و بانک‌ها هم چون توانایی تامین منابع مالی برای پرداخت تسهیلات ندارند، اعتراضی به طرح‌های این چنینی شرکت‌های خودروساز ندارند.»

او در ادامه به تشریح علت کاهش نرخ سود مشارکت و انصراف می‌پردازد و می‌گوید: «اما اینکه خودروسازان به پایین آمدن نرخ سود مشارکت تن داده‌اند به نظر من از آنجا نشات می‌گیرد که پرداخت این سود مشارکت هزینه نهایی فروش خودرو را برای خودروساز بالا می‌برد و خودروساز را با مشکلات مالی در آینده روبه‌رو خواهد کرد، یعنی خودروسازها به این نتیجه رسیدند که شرایط اقتصادی آنها اجازه پرداخت چنین سودهایی را به آنها نمی‌دهد، پرداخت چنین سودهایی می‌تواند به بالا رفتن قیمت خودرو بینجامد و در درازمدت خودروسازان را با مشکل روبه‌رو کند. بنابراین خودروساز با کاهش سود مشارکت و انصراف به دنبال کاهش قیمت نهایی خودروست، در غیر این صورت قیمت خودرو در درازمدت بالا می‌رود و این اتفاق تبعات ناگوار خود را برای این صنعت دارد.»

او ادامه داد: «همچنین در شرایطی که سود صنعت بین 6 تا 7 درصد است، اگر خودروساز بخواهد این سود را از قیمت نهایی خودرو با پرداخت سود مشارکت و یا انصراف از دست دهد، طبیعتا با مشکلات مالی مواجه می‌شود.»

در همین رابطه سمیه مردانه مدیر مرکز مطالعات بازار دنیای اقتصاد با رویکرد دیگری به تغییر نرخ سودهای خودروسازان نگاه می‌اندازد و در این رابطه توضیح داد: «در یک فرآیند منطقی خودروسازان براساس موجودی که در انبار دارند، می‌توانند میزان نرخ سود را جا‌به‌جا کنند و اگر خودروسازان در بازه‌ای از زمان مایل به بالا بردن نرخ سود مشارکت بودند، می‌تواند به این دلیل باشد که این شرکت‌‌ها هنوز درآمد انتظاری و برنامه‌ریزی شده را برای سال 94 کسب نکرده بودند و بنابراین سعی بر این داشتند که ماشین‌های بیشتری را بفروشند و بر این اساس نرخ سود و انصراف بالاتری را تعیین کردند.»

او افزود: «دلیل دیگری که بر مبنای آن شرکت‌های خودروساز نرخ سود مشارکت و انصراف را تعیین می‌کنند می‌تواند این باشد که می‌خواهند سنجشی از میزان تقاضای بازار به دست بیاورند. وقتی نرخ مشارکت و انصراف را به ترتیب تا 28 و 26 بالا بردند، توانستند به میزان تقاضای بازار و درآمد انتظاری در سه یا شش ماهه اول سال 95 پی ببرند و این درآمد مورد نیاز محقق شده و پس از آن دیگر نیازی به ادامه بالا بودن سود مشارکت ندارند.»