یک روز در خانه معروفِ جزیره کیش + تصاویر
به گزارش بولتن نیوز، یکی از راهنمایان این خانه درباره استقبال گردشگران از آن می‌گوید: معمولا 17 نفر از 27 مسافر یک اتوبوس ترجیح می‌دهند "خانه مردم‌شناسی بومیان کیش" را ببینند و مابقی ترجیح می‌دهند بیرون در منتظر بمانند. بلیت ورود به این خانه 20 هزار تومان است.
در محله سفین کیش، خانه‌های قدیمی‌تری هم هستند که در آن چند خانواده کنار هم زندگی می‌کنند.
صاحب اصلی خانه بومیان کیش حاج عبدالله بن شاهین، از شخصیت‌های معروف و محبوب جزیره در 80 سال پیش بوده است. او تاجر مروارید و صاحب یکی از بزرگترین لنج‌های بادبانی آن زمان بوده که در لنج‌سازی و نجاری هم مهارت داشته و خانه 1200 متر مربعی بومیان کیش را از سه نسل قبل از خود به ارث برده است.
این خانه چند راهنمای جوان دارد تا زمانی که چند گروه گردشگر وارد می‌شوند، هر کدام بتوانند یک گروه را همراهی کنند.
مهسا محمدی یکی از راهنمایان "خانه مردم‌شناسی بومیان کیش" درباره معرفی آن می‌گوید: این خانه از دو قسمت بیرونی و اندرونی (مخصوص خانم‌ها) و 15 اتاق تشکیل شده که گردشگران از 10 اتاقِ آن بازدید می‌کنند و درِ پنج اتاق دیگر به علت تعمیر بسته است. اگرچه این خانه بازسازی شده، اما شکل آن دست نخورده است.
او ادامه می‌دهد: حدود دو سال است که درِ این خانه را بعد از 40 سال دوباره باز کرده‌اند. دختران این خانه که در خارج از کشور زندگی می‌کردند، هنگامی که برگشتند تصمیم گرفتند آن را دوباره راه‌اندازی کنند. هنوز هم دامادِ داماد این خانه از اینجا مراقبت می‌کند.
درِ حیاط مجلسی دو ایوان که به آن مضیف گفته می‌شود با حصیر فرش شده و آماده پذیرایی از مهمانان مرد بوده است. برخی چوب‌های استفاده شده در این خانه را از آفریقا آورده‌اند. نخستین اتاق در این حیاط انبار خرماست. خرماها را درون سبدهای حصیری می‌ریختند و از دیوار آویزان می‌کردند و وقتی که خرماها روی هم انباشته می‌شدند، شیره آنها چکه می‌کرده و در شیارهای کف اتاق ریخته می‌شده و به دلیل شیب اتاق، شیره‌ها به سمت حفره‌ای رفته و در آن جمع می‌شده است. از این شیره برای مصرف شخصی یا دادن سوغات استفاده می‌کردند.
اتاقی با وسایل 40 تا 120 ساله
اتاق دیگری که در این حیاط دیده می‌شود، اتاق زمستانه است که همسطح زمین و رو به آفتاب ساخته شده، دور تا دور آن پنجره وجود ندارد. به همین دلیل هم در زمستان گرم‌تر می‌شده است. بسیاری از وسایل خانه که 40 تا 120 سال قدمت دارند و از مبادله کالا به کالا با کشورهای هند یا کشورهای دیگر به دست آمده‌اند، در این اتاق نگهداری می‌شوند. انتهای اتاق زمستانه حمامی ساخته‌اند که بخار ناشی از آن در اتاق پخش شود و فضای آن را گرم‌تر کند. آب حمام را هم با سماور ذغالی گرم می‌کردند.
در بخش دیگری از حیاط، وسایل صید ماهی نگهداری می‌شود. قفس توری که به زبان محلی به آن «گرگور» می‌گویند، یکی از ابزارهای سنتی ماهیگیری است که آن را از لنج پایین می‌انداختند و روی آن طُعمه قرار می‌دادند، ماهی دورتا دور آن می‌چرخید و به وسیله یکی از سوراخ‌های تور وارد آن می‌شد و بعد از دیدن طعمه احساس ترس می‌کرد، اما چون ماهی حافظه‌ی 2 تا 7 ثانیه دارد فراموش می‌کرد که از کدام مسیر وارد تور شده به همین دلیل گرفتار می‌شد.
زنان، ورود و خروج مردان را از اینجا چک می‌کردند
اتاق تابستانه یکی دیگر از اتاق‌های حیاط مجلسی است که پشت به آفتاب ساخته شده است. دورتا دور این اتاق پنجره دارد و بالای هر پنجره هم بادگیر نصب شده است. در زمستان‌ها بادگیر را می‌بستند و در تابستان راهِ آن باز بوده که هوا در داخل خانه جریان پیدا کند. این اتاق بالاتر از سطح زمین ساخته شده؛ چون خانم‌ها حق ورود به حیاط آقایان را نداشتند از پنجره اتاق تابستانه ورود و خروج و تعداد مهمانان آقا را می‌دیدند و برای آنها داخل مطبخ غذا تهیه می‌کردند.
حیاط اندرونی خانه که به «حوی البیت» معروف است، مخصوص مهمانان خانم بوده که درِ جدایی داشته و زنان و مهمانان خانم از این در رفت و آمد می‌کردند.
مطبخ خانه در این حیاط قرار دارد. جلوی در مطبخ‌خانه کوزه‌ای داخل زمین قرار داده‌اند که نصف آن بیرون از زمین است و دور آن را با گونی پیچیده‌اند. به زبان محلی به این وسیله «حُبانه» می‌گویند که برای خنک کردن آب به کار برده می‌شده و آب مصرفیِ خانه را تا 24 ساعت خنک نگه می‌داشته است.
در مطبخ‌خانه ظرف‌های سنگی وجود دارد که برای تهیه غذا و داروهای کودک از آن استفاده می‌کردند. ظرف گلاب را هم طوری می‌پیچیدند که عطر آن به راحتی نپرد. پریموس قدیمی‌ترین وسیله مطبخ خانه است که 60 سال قدمت دارد و آن را از هند برای صاحب خانه سوغاتی آورده‌اند. قهوه سبز را بعد از آنکه تفت می‌دادند، داخل این ظرف می‌ریختند و همراه هل و میخک آن را مخلوط می‌کردند.
برنجی که 40 سال قدمت دارد
در مطبخ‌خانه برنجی نگهداری می‌شود که 40 سال قدمت دارد. برای آن که از نفوذ رطوبت و ورود حشره‌ها به برنج جلوگیری کنند، آن را در کوزه‌ای نگهداری می‌کردند. دو سال پیش که خانه را بازسازی می‌کردند، این برنج هم پیدا شد. همچنین در مطبخ خانه دو تنور برای پخت نان‌های لواش و نان‌های کلوچه‌ای وجود داشته است.
بیت‌الافروخ یا مکتب خانه، اتاق دیگری است که در حیاط اندرونی وجود دارد. خانم خانه درس‌هایی مثل قرآن و مهارت‌های اجتماعی و زندگی را در این اتاق به کودکان بین 6 تا 9 سال یاد می‌داده است. این خانه حکم مدرسه روستا را داشته است، زیرا اغلب مردم خواندن قرآن را در این خانه یادگرفته‌اند.
تخت تابستانه‌ای هم با ارتفاع بلند در این حیاط دیده می‌شود. زنان و مهمانان زنِ خانه از این تخت استفاده می‌کردند. دلیل ارتفاع آن هم این بوده که حشرات و جانوران نتوانند به مجلس خانم‌ها وارد شوند.
در اتاق بیت‌القهوه در این حیاط از مهمانان خانم پذیرایی می‌شده و ورود آقایان به داخل آن ممنوع بوده. هنوز هم آقایان اجازه ورود به این اتاق را ندارند و زنان محلی در این اتاق برای گردشگران خانم نقش حنا می‌زنند.
فیلمبرداری و عکاسی در اتاق حجله که آن هم در حیاط اندرونی قرار گرفته، ممنوع است. راهنمای این اتاق که عکاسی هم می‌کند به گردشگران اجازه می‌دهد با پوشیدن لباس‌های محلی و تنها با دوربین خودش عکس یادگاری بگیرند. او عکس گرفته شده را بعد از آنکه چاپ کرد در اختیار گردشگران قرار می‌دهد.
اتاق آخر هم مخصوص صاحب خانه و همسرش بوده است. شمشیری که در این اتاق است، بالای 100 سال قدمت دارد. رادیو، تلویزیون و تختی که در این اتاق وجود دارند 40 تا 80 سال دارند. بزرگترین حمام خانه هم در این اتاق قرار گرفته است.
خانه «مردم شناسی بومیان کیش» مجهز به دوربین مدار بسته است. گردشگران هنگام خروج با قهوه مخلوط شده هل و میخک و خرمای محلی پذیرایی می‌شوند.
راه‌اندازی غرفه صنایع‌دستی، عرضه نان و غذای محلی و دریایی و نمایش اسناد و مدارک قدیمی موجود از بومیان کیش از جمله برنامه‌های پیش رو برای گردشگران در این خانه قدیمی 200 ساله است.
گزارش از خبرنگار ایسنا: کبریا حسین‌زاده
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
