دارابگرد در تاریخدر عهدنامه صلح میان حسن بن علی و معاویه تنها خراج این شهر به امام حسن واگذار شده است. این مساله نشان از اهمیت این شهر در آن روزگار دارد. با مراجعه به کتاب دست نوشته شهر من داراب به قلم حسین آزما مطالب زیادی در مورد یکی از قدیمیترین شهرهای کشور باستانی ایران میتوان بدست آورد. درفاصله ۶کیلومتری شهر مرودشت آثارشهرتاریخی استخر نخستین پایتخت سلسله ساسانیان ویکی ازقدیمیترین شهرهای ایران باستان قراردارد. این شهرکه قدمت آن به عصر هخامنشیان میرسد.پیرامون شهردیوار مخروطی عظیمی از گل رس و سنگ و ملاط آهک ساخته شده که ارتفاع آن به بیش از۱۰متر میرسد این دیوار درطول زمان دچار فرسایش شده وارتفاع آن اکنون به حدود ۷ متر میرسد.
بنا بر این گزارش، مسئولان تاکید دارند که باید پرونده این مجموعه برای ثبت جهانی نیز آماده شود.
خبرگزاری مهر مینویسد دیوار گلی شهر دارابگِرد به عنوان طولانیترین و عریضترین دیوار ۲۵۰۰ ساله دنیا هنوز در فهرست آثار جهانی قرار ندارد و آنطور که کارشناسان میگویند این شهر نه تنها قابلیت ثبت در فهرست یونسکو را دارد بلکه برای ثبت این دیوار در کتاب رکوردهای گینس نیز پیگیریهایی در دست انجام است.
رئیس انجمن دوستاران میراث فرهنگی فارس میگوید با اینکه شهر دارابگرد عناوینی چون نخستین شهر مدور فلات ایران و طولانیترین دیوار گلی ۲۵۰۰ ساله دنیا را یدک میکشد اما هنوز در ابعاد بینالمللی و حتی ملی معرفی نشده است.
بنابراین این گزارش با بیان اینکه شهر دارابگرد به دستور داریوش اول هخامنشی ساخته شده و تا قرن پنجم هجری نیز زندگی در آن جریان داشته ادامه داده است راه دسترسی به این شهر باستانی پارس به نسبت دیگر شهرهای تاریخی کشور بسیار آسان است و میتوان مسیر گردشگری هم برای آن تعریف کرد. اما هنوز این اثر تاریخی در بستههای سفر گردشگران داخلی و خارجی جایی ندارد.
گزارش خبرگزاری مهر همچنین حاکی است که مسئول میراث فرهنگی شهرستان داراب اظهار داشته است به منظور نگاهداری و حفاظت از این مجموعه گشتهای شبانهروزی در اطراف آن فعالاند و فضا برای حفاران غیرمجاز ناامن شده است.
علیرضا پرویزی افزوده که یکی از مسایلی که بهصورت ویژه در دستور کار است پیگیری تخصیص اعتبار برای حصار کشی اطراف شهر است که تاکنون اعتبار ویژهای به آن اختصاص نیافته است.
دارابگرد در فاصله شش کیلومتری و در نزدیکی شهر داراب جای دارد و از کهنترین شهرهای ایرانزمین به شمار میرود. پیشینه دارابگرد را به زمان هخامنشیان میرسانند.
در تواریخ متعددی چون تاریخ طبری آمده دارابگرد به دستور داراب از نوادگان اسفندیار ساخته شده است. در شاهنامه فردوسی نیز آمده است:
«چو دیوار شهر اندر آورد گرد ورانام کردند دارابگرد»
گرچه رومن گیرشمن ایرانشناس فرانسوی دارابگرد را از زمان اشکانیان دانسته است. دارابگرد به نوشته حمدالله مستوفی کنار استخر، اردشیرخوره، شاهپور خوره و قبادخوره (یکی از پنج کوره) یا شهرستان استان پارس در ایران باستان بوده است.
دارابگرد را از نخستین شهرهای گرد ایرانزمین میدانند با دیوار سترگی از گل رس، سنگ، ملاط آهن به بلندی ده متر به گرداگردش. هرچند به گزارش خبرگزاری مهر بخشهایی از این دیوار دچار فرسایش شده و ارتباط کنونی آن به هفت متر کاهش یافته. اما وجود ماده چسبندهای در میان ملاط و گل در دیوار سبب شده با گذشت بیش از ۲۵۰۰ سال همچنان پابرجا و استوار باقی بماند.