مصرف‌گرایی و اقتصاد ناسالم موجب رشد «اضطراب منزلتی» در جامعه است

گروه فرهنگی-جامعه ایران نسبت به دهه 50 از جهت اقتصادی رشد چشمگیری داشته اما چرا اغلب مردم از شرایط اقتصادی خود ناراضی هستند، درحالیکه عکس این موضوع را در دهه 50 مشاهده می کردیم. استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا(س) معتقدست، ناخشنودی و نارضایتی در زندگی افراد جامعه امروزی، نشات گرفته از تغییرات طبقات مختلف جامعه و دور شدن از ساده زیستی است. متن کامل گفت و گو با حسین راغفر پیش روی شماست:

حسین راغفر، عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا(س) با اشاره به وجود نارضایتی اقتصادی در طبقات مختلف اجتماعی، گفت: متاسفانه این مهم امروزه در حالی نمایان می شود که شاهد رشد شاخص های رفاهی در سطح جامعه هستیم.

به گزارش بولتن نيوز،این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه ناخشنودی و نارضایتی ناشی از مقایسه است، اظهار کرد: ناخشنودی و نارضایتی بوجود آمده به دلیل این است که مردم معمولا به افراد یا گروه های مرجع نگاه می کنند، درواقع مقایسه منظم با یک فرد یا خانواده ای در طبقه اجتماعی– اقتصادی انجام می شود. تغییرات ناگهانی در زندگی برخی افراد که به شدت و با سرعت انجام می شود - ره یکشبه را صدساله رفتن- به علت وجود اقتصاد ناسالم در کشور است. به همین دلیل مردم تصور می کنند که چطور آنها توانستند اما ما نتوانستیم و همین مقایسه سبب ایجاد حس فقر در فرد می شود.

راغفر با تاکید براینکه وجود ارتباطات، زد و بندها و عوامل دیگر بیش از هر عامل دیگری در تعیین وضعیت بهبود این دسته از افراد موثر است، افزود: به نوعی التهاب و اضطراب در موقعیت و زندگی افرادنشات گرفته از تغییرات به اصطلاح "طبقه مرجع" است.

استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا(س) از این پدیده اجتماعی - اقتصادی با نام " اضطراب منزلتی" یاد کرد وتاکید کرد: در این شرایط افراد احساس می کنند که از دیگران در حال عقب افتادن هستند و برای اینکه این کاستی را جبران و حفظ کنند دچار اضطراب می شوند. به همین دلیل رضایت خاطر و حس آرامش را از آنچه که دارند نمی گیرند و همواره به نوعی چشم و هم چشمی و اضطراب مبتلا هستند.

وی آن روی سکه اضطراب منزلتی را توجه نکردن افراد به دارایی های خود دانست و گفت: این موضوع در همه جوامع دنیا وجود دارد و این پدیده با رشد روابط بازار در زندگی افراد تسری پیدا کرده است. این پدیده در گذشته و نسل های قبلی هم وجود داشته اما در شرایط روز اجتماعی رشد فزاینده ای داشته است.

این کارشناس اقتصادی گفت: پدیده بازاری شدن روابط اخلاق در اثر رواج سازوکارهای عرضه و تقاضا در همه پدیده های زندگی به شدت تسری پیدا کرده و در این میان اخلاق به شدت آسیب دیده است. موضوع ساده زیستی و از آن طرف تبلیغات گسترده ای که در سطح جوامع مختلف صورت می گیرد، موجب شده افراد مرتبا درمعرض الگوهای مصرفی جدید قرار بگیرند که این مهم نشات گرفته از ضرورت موفقیت بنگاه های جدید است.

استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا (س) ارائه الگوهای مصرفی را از طریق ارائه مدهای جدید بنگاه های اقتصادی دانست و افزود: بعضی از افراد برای اینکه نشان دهند که آنها هم جز افراد موفق هستند به پیروی ازاین نوع الگوهای مصرفی می پردازند. طبیعتا این نیازها در اثر مواجه با منابع و تقاضاهای کاذبی است که شکل می گیرد که البته این مهم منابع قابل توجهی از خانواده ها را به سوی خود جذب کرده است.

مصرف تظاهری افراد یکی از دلایل رشد " اضطراب منزلتی" است

دکتر راغفر به رخ کشیده شدن یا به تعبیر دیگری مصرف تظاهری افراد را یکی از دلایل رشد " اضطراب منزلتی" دانست. این کارشناس اقتصادی بیان کرد: افراد مختلف جامعه می کوشند با مصرف تظاهری، منزلت اجتمای دیگری به جز آنچه که به آن متعلق هستند را نشان دهند و این خودش منشا اضطراب ها و ناخوشنودی های بعدی است.

وی پدیده جهانی شدن را از دیگر دلایل رشد ناخشنودی اجتماعی-اقتصادی میان مردم دانست و تاکید کرد: پیامدها و تبعات این امر فقط مخصوص جامعه کشورمان نیست و این موضوع در دنیای غرب و صنعتی به شدت افزایش پیدا کرده است. منشا بسیاری از ناآرامی های روحی و اضطراب های افراد در جوامع به همین موضوع برمی گردد؛ بنابراین انتظار می رود متاسفانه این پدیده در کشورمان نیز روند فزاینده بیشتری به خودش بگیرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا (س) در پاسخ سوالی مبنی برمیزان درگیری جامعه و افراد مختلف با این پدیده، گفت: بخش قابل توجهی از جامعه امروز تحت تاثیر این موج است و البته صرفا به پولدارها هم برنمی گردد و اقشار کم درآمد هم تحت تاثیر هستند و شاید بتوان گفت که حتی این قشر از جامعه بیشتر از طبقات مرفه هم آسیب خورده اند.

راغفر راه برون رفت از این پدیده جهانی را آگاهی بخشی به مردم عنوان کرد و افزود: رسانه های در این زمینه نقش پررنگ و تاثیرگزاری دارند، رسانه های عمومی کشور بخصوص صداوسیما باید الگوهای ساده زیستی را در جامعه ترویج کنند. کاستی های زندگی که توام با اضطراب های خیلی زیاد است از جمله مواردی است که از تشویق و ترویج الگوهای مصرف گرایی نشات گرفته است. امروزه عمده برنامه های صدا وسیما مروج مصرف گرایی است که به دنبالش طبیعتا " اضطراب منزلتی" را در پی داشته است.

این کارشناس اقتصادی ضمن یادآوری اینکه این پدیده جهانی از سال های گذشته رشد کرده است، خاطرنشان کرد: متاسفانه امروزه با رشد وسایل ارتباط جمعی، رشد ارزش های جهانی شدن مصرف گرایی و البته بازاری شدن بسیاری از روابط زندگی به شدت گسترش پیدا کرده است.

**نویسنده:محمد جواد یافتیان

منبع: هفته نامه رخداد گیلان