سرانجام پس از چندين هفته بحث و گمانهزني و بازي احتمالات و سناريوسازي پيرامون حضور نظامي روسيه در سوريه، با درخواست رسمي اسد، رئيسجمهور سوريه از همتاي روس خود، طوفان سوخوي روسيه عليه مواضع تروريستهاي القاعده و شاخههاي بومي آن آغاز شد. همزمان، پارلمان روسيه نيز مجوز انجام عمليات نظامي در خارج از مرزها را تصويب كرده است.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه جوان، سرانجام پس از چندين هفته بحث و گمانهزني و بازي احتمالات و سناريوسازي پيرامون حضور نظامي روسيه در سوريه، با درخواست رسمي اسد، رئيسجمهور سوريه از همتاي روس خود، طوفان سوخوي روسيه عليه مواضع تروريستهاي القاعده و شاخههاي بومي آن آغاز شد. همزمان، پارلمان روسيه نيز مجوز انجام عمليات نظامي در خارج از مرزها را تصويب كرده است.
عمليات هوايي ارتش روسيه عليه مواضع داعش و گروههاي تكفيري وابسته در چارچوپ قطعنامههاي شماره 2170 و 2178 و 2199 شوراي امنيت و در هماهنگي كامل با قوانين بينالمللي و قطعنامههاي سازمان ملل در مبارزه با تروريسم جهاني بوده. در بعد حقوقي و قوانين بينالمللي، مسكو در حالي دست به چنين عملياتي زده كه مجوزي از شوراي امنيت سازمان ملل گرفته و اين اقدام نظامي را نيز بنا درخواست مقامات قانوني كشور سوريه، انجام داده است. تحرك نظامي مسكو پاسخي راهبردي به اهداف، اولويتها و نيازهاي استراتژيك روسيه و سوريه بوده و براي امنيت و ثبات منطقه ثمربخش و سودمند، خواهد بود. عمليات هوايي جنگندهاي روسي عليه مواضع و پايگاههاي داعش كه از روز چهارشنبه هشتم مهر1394 آغاز شده تا همين اكنون ادامه دارد و نتايج حاصله از اين حملات هوايي بنا به دادهها و گزارشهاي ميداني، مؤثر و قابل توجه بوده و در ابعادي شگفتآور بوده است. طي 10 روز اخير نيروي هوايي روسيه با هماهنگي ارتش سوريه، بيش از 580 پرواز جنگي انجام داده كه طي آن به 526 موضع و پايگاه و محل تجمع داعش و ديگر گروههاي مسلح وابسته به القاعده، حمله كرده و خسارات سنگيني بر پيكر و ظرفيت اين گروهها وارد ساخته است. در حملات هوايي روسيه 50 فرونده جنگنده از نوع سوخو و بالگردهاي جنگي مي8 و مي24 شركت دارند.
قبل از پرداختن به اين ارزيابي، ضروري است كارنامه يكساله ائتلاف جهاني بهرياست امريكا را عليه تروريسم داعشي مرور كنيم تا با انجام مقايسه اي، كاركرد عملياتي روسيه را عليه داعش و ديگر تروريستها، در محك ارزيابي قرار دهيم.
كارنامه حملات هوايي ائتلاف جهاني عليه داعش
اين حملات در ماه اكتبر ٢٠١٤ با حمله به مواضع اين گروه تروريستي در سوريه و عراق آغاز شد. استراتژي اوليه اوباما شامل جنگ هوايي به منظور پشتيباني از نيروهاي امنيتي عراقي و مخالفان ميانهرو دولت سوريه در برابر داعش، به «تضعيف و نابودي» موسوم شد. اما پس از گذشت يكسال تحرك نظامي عليه مواضع داعش و هزينه كردن ميلياردها دلار و شروع دومين سال عمليات هوايي ائتلاف برضد داعش، واشنگتن در برابر اين پرسش قرار دارد كه تاكنون چه دستاوردي از بمبارانهاي هوايي كسب كرده است و آيا با همين سبك و سياق قادر به شكست كامل داعش خواهد بود؟
فرماندهان نظامي و مقامهاي دولت امريكا ادعا كردند كه از آغاز حملات هوايي در دو كشور عراق و سوريه تاكنون بيش از ١٠ هزار نفر از شبهنظاميان داعش به هلاكت رسيدهاند.
به عقيده تحليلگران نظامي در صورت صحت ادعاي ژنرالهاي امريكايي بايد داعش در اين حملات و نبردهاي هوايي ائتلاف امريكايي متحمل حداقل ٢٠ هزار مجروح هم شده باشد ولي تاكنون شواهدي در اين مورد به چشم نخورده است. به باور اين تحليلگران، حتي اگر اين گزارشها و ادعاهاي مطرح شده از سوي پنتاگون، صحت داشته باشد، باز هم روند جنگ و حملات هوايي ائتلاف در مسير خوبي پيشرفت نميكند و هنوز بسياري از شهرهاي عراق و سوريه در اشغال و تصرف داعش و ديگر شاخه القاعده است.
به گفته بسياري از آگاهان به مسائل جريانهاي القاعده و شاخههاي تروريستي و تكفيري آن، داعش در يكسال اخير با سربازگيري و جذب جوانان از اروپا و امريكا توانسته بدنه و ظرفيت رزمي خود را تقويت كند و دامنه عمليات تروريستي خود را توسعه دهد. با نگاه شتابان به كارنامه عملياتي ائتلاف ضد داعشي بهرهبري امريكا حقايقي چند براي همگان آشكار و روشن ميشود، از جمله:
1ـ در اين عمليات نه فقط داعش تضعيف و نابود شده بلكه قويتر و جسورتر از گذشته ظاهر شده است. توسعه گستره مناطق تحت اشغال اين گروه نمودي قوي از اين وضعيت است.
2ـ عدم موفقيت ائتلاف در فروپاشي ساختار نظامي جريان داعش نشانگر اين واقعيتها است:
الف: امريكا و ائتلاف ضد داعش در ارزيابي قدرت و ظرفيت داعش اشتباه محاسباتي داشته. ب: واشنگتن و متحدان در عملياتي كردن مبارزه با تروريسم داعشي جدي و هدفمند نبوده يا بهخاطر اختلاف منافع و تقاطع اولويتهاي آن نتوانسته جبههاي واحد و قوي عليه داعش باز كنند. ج: مبارزه با داعش و تروريسم توسط پنتاگون تنها يك نمايش و يك مانور توخالي براي فريب افكار عمومي جهان و منطقه بوده و اين اقدام براي اهداف و اولويتهاي نهان كاخ سفيد سناريو شده است. اما جهت ارزيابي نتايج اوليه كارنامه حملات هوايي روسيه عليه داعش و ديگر گروههاي تكفيري ميتوان به نكات ذيل اشاره كرد:
1ـ پس از 10 روز از آغاز عملياتهاي هوايي روسيه عليه گروههاي تروريستي در سوريه به ويژه در استانهاي حمص، حماه، ادلب، حلب، الرقه، ديرالزور، لاذقيه و حومه استان دمشق، نتايج و آثار خود را به روشني به جاي گذاشته و موج اعتراضها و محكوميتها از حاميان غربي و عربي تروريسم و فريادهاي كمك خواهي تروريستها، به عنوان بهترين ادعا بر تأثيرگذاري اين حملات هوايي ميباشد.
2ـ حملات هوايي روسيه عليه تروريستهاي داعش، نشان داده كه ابعاد راهبردي جدي و سازمان يافته داشته است، گستره تأثيرات ميداني اين حملات نمودي از حقيقت فوق است، لحن و شدت اعتراضها و مخالفت غربيها و بازيگران حامي تروريستها، نشانه ديگري از اين حقيقت است.
3ـ مسكو براي حملات هوايي خود عليه داعش، طرحها و سناريوهايي مانند عمليات زميني، هماهنگيها و تحركات سياسي- ديپلماتيك و رسانهاي، عمليات رواني، اطلاعاتي و لجستيكي تدارك ديده است. در همين راستا به موازات حملات هوايي در يك هفته اول، حملات زميني از سوي ارتش سوريه و نيروهاي متحد هم در برخي مناطق آغاز شده است.
4- عملياتهاي هوايي روسيه، در هشت استان شمالي و ميانه سوريه در نابودي و ويراني اهدافي همچون زيرساختها، پايگاهها و مراكز تجمع نيروي انساني و آموزش، مخازن لجستيكي و زاغههاي و انبارهاي تسليحاتي و جنگافزارهاي سنگين تروريستها و مراكز فرماندهي و عقبههاي ارتباطي و مواصلاتي آنها، موفقيتآميز بوده و زمينهها و شرايط را جهت عملياتي كردن طرحهاي آزادي شهرها و پس گرفتن مناطق استراتژيكي از گروههاي داعش و ديگر شاخههاي القاعده و سلفيها بومي فراهم ساخته است.
5ـ حملات هوايي ارتش روسيه نتايج ديگري نيز داشته از جمله: الف: بروز روند كاهش نفوذ امريكا در منطقه: در پي حملات مؤثر روسيه عليه داعش تعدادي از تحليلگران و آگاهان به مسائل راهبردي جهان به كاهش نفوذ امريكا در منطقه پي برده و به نمودهاي متعددي اشاره كردند. آنها بر اين باورند كه تأثير امريكا در خاورميانه كاهش يافته ولي هنوز توان و ظرفيت تأثيرگذاري دارد ولي در ابعادي نقش آن به طور محسوسي در حال كمرنگتر شدن است. ب- تغييردهنده قواعد بازي: در پي همكاري نظامي و امنيتي روسيه با ايران و حزبالله و سوريه در عرصه مبارزه با تروريسم، نمودهاي بارزي از تغيير دهنده قواعد بازي و موازنه قدرت در سوريه و منطقه پديدار شده كه در آينده در ترسيم نقشه ژئوپليتيك منطقه، تأثيرات راهبردي بسيار محسوس خواهد داشت. ج- بروز نشانههاي ضعف امريكا: واشنگتن در قبال اقدامات هوايي ارتش روسيه عليه گروههاي مخالف دمشق، كنش و رفتار ضعيفي از خود نشان داده و باعث تضعيف روحيه جريان تروريستي مورد حمايت امريكا و متحدان منطقهاي شده است. در مقابل سطح روحيه ارتش و ملت سوريه به مراتب افزايش و ترقي يافته است.