نقش مشاغل خانگی در ایجاد کارآفرینی

گروه اقتصادی: توجه به کار آفرینی و حوزه های زیر مجموعه آن می تواند نسخه ای شفا بخش برای شکوفایی اوضاع اقتصادی کشورمان باشد. اما یکی از زیرمجموعه های مهم حوزه کارآفرینی، توجه به مشاغل خانگی و کار آفرینی‌های خانگی است که بیشتر افراد فعال درآن را زنان خانه دارتشکیل می دهند. حذف بسیاری از هزینه های سنگین نظیر خرید یا اجاره بهای فضای کار، هزینه ایاب و ذهاب، هزینه های جاری مشاغل خارج از خانه و مواردی از این دست سبب می‌شود تا مشاغل خانگی در صورت توجه و حمایت، به زودی به ثمر و بازدهی برسند.

به گزارش بولتن نیوز، در همین زمینه و در خصوص نقش مشاغل خانگی در ایجاد کارآفرینی گفتگویی با عبدالمجید شیخی، استاد دانشگاه، مشاور وزیر جهادکشاورزی واز کارشناسان برجسته مسائل اقتصادی داشتیم که در ادامه آن را می خوانید:

-به عنوان بخش ابتدایی بفرمایید که تعریف شما از شغل و مشاغل خانگی چیست؟

مشاغل در هر مقیاسی قابلیت تعریف دارند. یعنی هم می توانیم مشاغل را در مقیاس بسیار کوچک یک نفره در یک خانوار تعریف کنیم و هم می توان آنها را در قالب پروژه های بزرگ ترسیم کرد. در این بین اما لازمه بهره وری، رعایت ترکیب مقیاس های مختلف در هر فعالیتی است که به تناسب باید شکل گیرد. مشاغل خانگی نیز جزو پروژه هایی به شمار می روند که کاربری بالا داشته و کم سرمایه نیز هستند و در آنها امکان انعطاف نیز وجود دارد. این انعطاف نیز کمک می کند مشاغل خانگی به سمت کاربری بیشتر و سرمایه بری کمتر هدایت شود.

-مشاغل خانگی چه مزایایی دارند؟

در ابتدا می توان 3 مزیت را برای مشاغل خانگی متصور بود. اول کمینه و حداقل سازی هزینه های تاسیس، دوم کاهش هزینه های بهره برداری و سوم افزایش بهره وری و کیفیت تولیدات. هزینه ساخت، تاسیس، اسکان و استقرار در مشاغل خانگی به شدت پایین است و نیاز به هزینه های هنگفت ندارد. از سوی دیگر نیز از آنجایی که این مشاغل با انگیزه های خودکارفرمایی و سودآوری شخصی ایجاد می شود، جنبه رقابتی موضوع را بالاتر می برد و به همین دلیل مشاغل خانگی به لحاظ افزایش بهره وری و کیفیت نیز می توانند نسبت به مشاغل دیگر مزیت پیدا کنند.

جنبه دیگر از مزایای مشاغل خانگی کاهش هزینه های بهره برداری است، چراکه این نوع مشاغل بسیاری از هزینه های زائد تشریفاتی از قبیل بیمه نیروی کار که جزو هزینه های بهره برداری به حساب می آید را کاهش می دهد.

-آیا برای راه اندازی مشاغل خانگی نیاز به تسهیلات هم هست؟

اتفاقا یکی از مزایای مشاغل خانگی، عدم نیاز آن به تسهیلات هنگفت است. بنابراین دست موسسات مالی و پولی برای ارائه تسهیلات در این زمینه بازتر و ضریب عدم وصول یا تعویق افتادن مطالبات در اینگونه مشاغل بسیار کمتر است.

-تاثیر مشاغل خانگی در اقتصاد خانوار چگونه است؟

ایجاد خوداشتغالی بین اعضای خانوار را می توان از دیگر مزیت های مشاغل خانگی دانست. چراکه دلسوزی موجود در بین خانواده ها و وجود اعتماد بین اعضای خانوار، محاسن این مشاغل را بالاتر می برد.

-برای ایجاد و راه اندازی مشاغل خانگی چه نکاتی باید رعایت شود؟

در این خصوص ابتدا باید به این نکته توجه کرد که هر شغلی را نمی توان در بین مشاغل خانگی حساب کرد. از سوی دیگر برای ایجاد یک شغل خانگی نیز نمی توان دست به هر کاری زد. در راه اندازی مشاغل خانگی باید رعایت مسائل زیست محیطی، رعایت حقوق اماکن مسکونی، همجواری با مناطق شهری و شروط بسیار دیگری را در نظر گرفت. این مسائل البته مستلزم این است که ابتدا ما در چارچوب اقتصاد کشورمان، فهرستی از مشاغل خانگی را تعریف کنیم.

- در این باره بیشتر توضیح می دهید. چگونه می توان فهرستی از این مشاغل تهیه کرد؟

ببینید یکی از زمینه هایی که می توان مشاغل خانگی را در آن تعریف کرد، تولید لوازم اسباب بازی کودکان و لوازم التحریر است. به خصوص که ما در این زمینه در کشور با خلاء نیز مواجه هستیم و بخش عمده این لوازم به کشور وارد می شود. اگر ما برای جایگزین کردن واردات و حتی به قصد صادرات و توسعه آن، به چنین مشاغلی فکر کنیم، از یک سو در کشور ایجاد بهره وری و سود رسانی به اقتصاد کرده و از سوی دیگر کارآفرینی کرده ایم.

-مشاغل خانگی چه تاثیراتی می تواند بر اقتصاد کشور و کارآفرینی داشته باشد؟

ایجاد اشتغال فراوان، کاهش هزینه ها در ایجاد شغل، ایجاد درآمد، افزایش تولید، افزایش صادرات، جلوگیری از واردات، جایگزین کردن کالاهای وارداتی با تولید داخلی از جمله تاثیرات مشاغل خانگی بر اقتصاد کشور است.

-ارزیابی شما از وضعیت فعلی مشاغل خانگی درکشور چیست؟ آیا این مشاغل در جایگاه واقعی خود قرار دارد؟

متاسفانه از آنجایی که برنامه ای برای مشاغل خانگی در کشور ما اندیشیده نشده و از طرفی دیگر متولی ندارد، این مشاغل در وضعیت مناسبی قرار ندارند. در این زمینه وزارتخانه های مختلف می بایست در زمینه مشاغل خانگی دستورات لازم را به زیربخش های خود صادر کنند. در زمینه مشاغل صنعتی و تجاری، وزارت صنعت و معدن و در خصوص تولیدات کشاورزی باید وزارت جهاد کشاورزی وارد گود شوند. اما متاسفانه این وزارتخانه های تخصصی در این ماجراها دخل و تصرفی ندارند و برنامه هم برای ورود به این مسئله طرح ریزی نشده است. بنابراین به نظر می رسد باید ابتدا تعریف و حمایت از مشاغل خانگی در یک برنامه ریزی منسجم صورت گرفته و سپس در راستای راه اندازی و نظارت بر آنها گام برداشته شود.

-به عنوان سوال پایانی بفرمایید که چه اقداماتی باید برای بهبود شرایط ایجاد مشاغل خانگی انجام داد؟

در این زمینه نیاز به یک برنامه ریزی گسترده داریم. ابتدا باید سبدی از مشاغل خانگی توسط دستگاه های متولی تعریف شده و سپس روی ایجاد، تشویق، ساماندهی نظام تعرفه ها، قیمت ها و آموزش افراد در این زمینه برنامه ریزی جامع صورت گیرد تا این مشاغل بتوانند در یک فضای محاسبه شده و راهبردی به فعالیت بپردازند. از سوی دیگر باید توجه داشت که مشاغل خانگی در ابتدای فعالیت خود نیازمند کمک های حمایتی هستند. حمایت هایی همچون مسائل پولی، فنی، تسهیلاتی، بازاریابی، آموزش و حتی ایجاد فضایی برای بازدید از نمونه های خارجی و استفاده از تجارب کشورهای دیگر در زمینه مشاغل خانگی. در این زمینه می توان کشور چین را به عنوان نمونه ای مناسب در نظر گرفت، چراکه چینی ها بسیاری از قطعات و کالاهای ریز تولیدی و صادراتی خود را از طریق همین مشاغل خانگی تولید می کنند. همین اسباب بازی ها که به آن اشاره شد و در کشور ما خلاء آن وجود دارد نیز از کشور چین وارد ایران می شود. به خصوص که چینی ها جمع کثیری از جمعیت کشور خود را در حوزه مشاغل خانگی فعال کرده و از آن بهره می برند.

امیر قربانی

منبع: روزنامه دریا استان هرمزگان