روند پیری جمعیت ایران از سال 1400

وی با اشاره به اینکه کنترل جمعیت باید همواره در ذهن سیاست‌گذاران باشد افزود: جمعیت جهان در تعادل نیست چراکه در برخی کشورها مانند اروپای غربی رشد جمعیت منفی و در برخی کشورها مانند آسیا رشد جمعیت زیاد است.

این دکترای پزشکی اجتماعی تصریح کرد: در کشور ما رشد جمعیت یک و دو تا یک و سه دهم درصد است یعنی به ازای هر 100 نفر دو تا سه نفر افزوده می‌شود و اگر این میزان به زیر یک برسد با رشد منفی مواجه شده و میزان موالید کشور کم می‌شود.

نخعی گفت: انتظار می‌رود هر خانمی در طول عمر خود دو یک دهم فرزند به دنیا بیاورد در غیر اینصورت با رشد منفی جمعیت مواجه خواهیم شد.

وی ادامه داد: حوزه باروری هر جامعه‌ای با شاخصه نرخ باروری کلی آن محاسبه می‌شود بنابراین نرخ باروری کلی و رشد جمعیت حاصل چهار مولفه است که عبارتند از؛ میزان موالید، میزان مرگ و میر، مهاجرت به داخل و مهاجرت به خارج از کشور.

این دکترای پزشکی اجتماعی یادآوری کرد: در کشور ما اگر همین روند جمعیتی ادامه یابد طی چند دهه آینده به سمت سالمندی پیش خواهیم رفت یعنی در حقیقت بعد از سال 1400 کشور سالمندی خواهیم شد.

تمایل خانم‌های تحصیلکرده به داشتن تک فرزند

نخعی با بیان اینکه هم اکنون دو نکته جمعیت ما را تهدید می‌کند ادامه داد: در وهله اول خانم‌های تحصیل کرده در کشور ما تمایلی به داشتن فرزند و فرزندآوری ندارند و معمولا به یک بچه اکتفا می‌کنند در حالیکه خانواده تحصیلکرده بهتر می‌تواند از نظر اقتصادی و تربیتی فرزند خود را پرورش دهد.

وی افزود: از سوی دیگر خانواده‌هایی که دارای تحصیلات پایین بوده و یا فاقد تحصیلات هستند و توان مالی چندانی نیز ندارند تعداد فرزندانشان بیشتر است که این امر توازن جمعیتی را به هم می‌زند.

نخعی تاکید کرد: طبق مطالعه‌ای که در سطح کشور انجام دادیم مشخص شد احتمال اینکه خانم‌های تحصیلکرده کشور یک فرزند داشته باشند 10 برابر بیشتر از خانم‌هایی است که تحصیلات ندارند اما فرزندان بیشتری دارند.

بالا رفتن روحیه طلبکاری، با رسیدگی بیش از حد به تک فرزندها

این دکترای پزشکی اجتماعی گفت: تک فرزندی علاوه بر اینکه توازن نسل را به هم می‌زند، آسیب‌های اجتماعی و روانی نیز دربردارد و برای خانواده‌ها مشکلاتی را ایجاد می‌کند چراکه به تک فرزندها معمولاً بیش از حد رسیدگی می‌شود و همین امر باعث پایین آمدن انعطاف‌پذیری و بالا رفتن روحیه طلبکاری آنها خواهد شد.

وی در ادامه اظهار کرد: اما در خانواده‌های چند فرزندی احساس همدلی و قناعت بیشتر است و ویژگی‌هایی چون نوع‌دوستی و همدلی از مولفه‌های سرمایه اجتماعی محسوب می‌شوند.

نخعی تصریح کرد: به علاوه تک فرزندی موجب پایین آمدن میانگین ضریب هوشی جامعه خواهد شد چراکه والدین تحصیلکرده به داشتن یک فرزند اکتفا کرده و همواره نگران مراقبت از این فرزند بوده و مضطرب هستند.

وی یادآوری کرد: فرزندانی که خواهر و برادر ندارند در آینده بچه‌های آنها نیز از نعمت داشتن عمه، عمو، خاله و دایی نیز محروم هستند و این مقوله پیامدهای منفی در جامعه به دنبال دارد.

مهاجرت نخبگان به خارج از کشور، آسیبی جدی

نخعی به تهدید دوم هم اشاره کرد و گفت: یکی از مسائلی که به نوعی آسیب جدی به کشور وارد می‌کند مهاجرت نخبگان به خارج از کشور است بنابراین مسوولین بایستی تمهیداتی بیندیشند که جلوی سوق نخبگان به خارج از کشور را بگیرند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: همچنین مهاجرت اتباع بیگانه به داخل کشور نیز تهدید کننده است زیرا ورود این افراد در بخش سلامت هم خطرآفرین است و باید جدی گرفته شود، ضمن اینکه در بررسی‌ها مشخص شد که ریشه بسیاری از بیماری‌هایی همچون مالاریا، سل، حصبه، تب کریمه‌کنگو و ... از مرزهای شرقی کشور و به دلیل ورود اتباع بیگانه بوده است.