سرانجام پس از حدود پنج دهه قطع روابط دیپلماتیک و روابط خصمانه آمریکا و کوبا تصمیم به بازگشایی سفارتخانه های خود در واشنگتن و هاوانا گرفته اند؛ اقدامی که به عقیده بسیاری از تحلیلگران مسایل بین المللی، نخستین دستاورد سیاست خارجی دولت اوباما محسوب می شود.
گروه بین الملل - سرانجام پس از حدود پنج دهه قطع روابط
دیپلماتیک و روابط خصمانه آمریکا و کوبا تصمیم به بازگشایی سفارتخانه های
خود در واشنگتن و هاوانا گرفته اند؛ اقدامی که به عقیده بسیاری از
تحلیلگران مسایل بین المللی، نخستین دستاورد سیاست خارجی دولت اوباما
محسوب می شود.
به گزارش بولتن نیوز، باراک اوباما به عنوان نخستین رییس جمهوری رنگین پوست
تاریخ آمریکا، به عقیده بسیاری از کارشناسان داخلی و ناظران بین المللی در
چهار سال اول دوران ریاست جمهوری اش کارنامه ضعیفی از خود بر جای گذاشت،
به ویژه درعرصه سیاست خارجی موفقیت چشم گیری به دست نیاورد.
از این
رو با شروع دور دوم، بهبود روابط با تهران و هاوانا را به عنوان دو تصمیم
بزرگ و تاریخ ساز از نظر دستگاه دیپلماسی خود در دستور قرار داد و با
انتخاب جان کری سناتور با سابقه مجلس سنا، امید بست که قبل از اتمام
مسوولیتش، این دو تصمیم استراتژیک که می تواند چهره مخدوش آمریکا را در
خاورمیانه و آمریکای لاتین تا حدی ترمیم کند، به سرانجام برساند.
ناظران
بین اللملی با توجه به پیچیدگی های بهبود روابط واشنگتن با هاوانا و تهران
که حاصل چندین دهه خصومت و اقدامات نفرت انگیز دولت های آمریکا در کوبا و
ایران است، براین باورند که در صورت تحقق این دو امر، کارنامه دولت
اوباما درعرصه سیاست خارجی 'تحسین برانگیز' خواهد بود و چه بسا زمینه را
برای انتخاب نامزد بعدی دمکرات ها در انتخابات 2016 را تسهیل کند.
در مورد بهبود روابط با کوبا چند نکته اساسی را نباید نادیده گرفت:
1-
بعد از ملاقات روسای جمهور دو کشور در دسامبر 2014 و اعلام اوباما و
کاسترو برای از سرگیری روابط دیپلماتیک، بلافاصله هاوانا با صدور بیانیه ای
از سرگیری روابط دیپلماتیک بین دو کشور را منوط به لغو تحریم های آمریکا
علیه کوبا کرد؛ هرچند که دولت اوباما برای نشان دادن حسن نیت خود گام هایی
را در این مسیر برداشت، اما مخالفت آشکار برخی از اعضای کنگره، کار را
برای دولت او تا حدی سخت کرد.
2 – حدود 70 هزار ناراضی و فعال
سیاسی آمریکایی به کوبا گریختنه اند. نمایندگان کنگره اصرار دارند که قبل
از سرگیری روابط دیپلماتیک حتما باید دولت کوبا آنها را به آمریکا استرداد
کند؛ خواسته ای که به دلیل اینکه شمار زیادی از ناراضیان و مخالفان دولت
هاوانا هم به آمریکا پناهنده شده اند و بعید به نظر می رسد که محقق شود.
دولت
اوباما نهایت تلاش خود را به کار گرفته تا در توافق با کنگره، چانی زنی و
مذاکره برای یافتن راهکارهایی به منظور حل این مشکل ریشه دار بین دو کشور،
به پس از راه اندازی سفارتخانه های دو کشور موکول کند.
درخصوص
روابط با تهران، دولت اوباما با مسایل و موانع متفاوت تری از وضعیت کوبا
مواجه است. مشارکت آمریکا و انگلیس در کودتای 28 مرداد 133، حمایت از رژیم
صدام و فروش سلاح کشتار جمعی به این رژیم، سرنگونی یک فروند هواپیمای
مسافربری ایران با 290 مسافر برفراز آب های خلیج فارس، محور شرارت خواندن
ایران در پاسخ به همکاری با آمریکا در مبارزه با طالبان در افغانستان و
حمایت از گروههای تروریستی همچون گروه ریگی و منافقین و صدها اقدام دیگر
باعث شده است که دولت و ملت ایران به سیاست مداران و تصمیم سازان آمریکایی
اعتمادی نداشته باشند.
آمریکا درباره موضوع صلح آمیز هسته ایران
نیز با انگشت گذاشتن بر روی مطالعات ادعایی و اعمال نفوذ بر نظر سایر دولت
ها و نهادهای بین المللی به ویژه آژانس بین المللی انرژی اتمی و به رغم
فتوای رهبر معظم انقلاب مبنی بر 'حرمت (حرام بودن) سلاح های کشتار جمعی' و
همچنین عضویت ایران در معاهده ان.پی.تی باعث شد تا پرونده ایران به شورای
امنیت سازمان ملل برود و ظالمانه ترین تحریم های بین المللی را اعمال و
سایر کشورها و شرکت ها را مجبور کرد که از تحریم های اعمالی علیه ایران
تبعیت کنند.
دولت اوباما دو سال پیش با ارسال پیامی به مسوولان
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که به دنبال حل موضوع هسته ای ایران و لغو
تحریم ها است. اکنون حدود دو سال است که دولت یازدهم این موضوع را به عنوان
کلیدی ترین برنامه در دستور کار قرار داده و تیم مذاکره کننده هسته ای
ایران به سرپرستی دکتر 'محمد جواد ظریف' وزیر امور خارجه مذاکرات جدی را با
طرف های مقابل شروع کرده است.
اکنون که ماراتن مذاکرات هسته ای به
یک قدمی خط پایان رسیده و نگارش توافقنامه بر اساس بیانیه لوزان در وقت
اضافی مذاکرات در حال تدوین نهایی است، افکار عمومی جهان به ویژه مردم
ایران انتظار دارند که آمریکایی ها به جای اینکه هر روز به دلیل زیاده
خواهی، بهانه های جدیدی را درمسیر توافق مطرح کنند، به گفتار و تعهدات خود
پایبند باشند و در مسیر اجرای توافق نهایی به گونه ای گام بردارند که یخ
دیوار بلند بی اعتمادی به آرامی ذوب شود و زمینه ساز بهبود روابط تهران و
واشنگتن شود؛ امری که بعد از توافق اگر تعهد طرف های مقابل به ویژه
دولتمردان آمریکایی را به همراه داشته باشد، زمینه را برای تحقق دومین هدف
گذاری دولت اوباما در سیاست خارجی فراهم خواهد کرد.
هدفی که در
داخل و خارج آمریکا دشمنانی دارد؛ از رقابت های حزبی بین دمکرات ها و
جمهوریخواهان گرفته که با نزدیک شدن به انتخابات 2016 شکل جدی تری به خود
می گیرد تا لابی های مخالف این توافق که در آمریکا صاحب نفوذ و قدرت هستند.
نکته آخر، دولت اوباما با آگاهی کامل از همه این شرایط پا به این
میدان بزرگ گذاشته است و تعهد یا عدم پایبندی به این توافق برای آمریکا و
دستگاه سیاست خارجی این کشور عواقب مهم و طولانی مدت به بار خواهد داشت و
می تواند گامی مهم و اساسی برای حرکت به سمت بهبود روابط با ایران و یا
بلندتر کردن دیوار بی اعتمادی ایرانیان نسبت به دولتمردان و تصمیم گیران
آمریکایی باشد.