حکام خودکامه عرب، برای حفظ سلطنت به شیعه هراسی متوسل می شوند

گروه بین الملل، ویکی لیکس، چندی پیش اعلام کرد که حدود نیم میلیون سند محرمانه دیپلماتیک از مقامات سعودی را در پایگاه خود منتشر خواهد کرد. انتشار این اسناد بازتاب زیادی در سطح رسانه ها داشت و بررسی این اسناد، پرده از رازهای زیادی برداشت.

به گزارش بولتن نیوز، اما در بعضی از این اسناد افشا شده، از نگرانی حکام خودکامه عرب از ارتباط شیعیان منطقه با هم سخن به میان آمده است. بی گمان، نگرانی از ارتباط مردم با یکدیگر توجیهی ندارد، مگر اینکه این ارتباط ضرری داشته باشد. گرچه ممکن است که این کشورها، برای توجیه سیاست های خود مانند همیشه ایران را متهم به توسعه طلبی و اقدامات خرابکارانه کنند، اما همگان می دانند که علت نگرانی آنها نه ایران و شیعیان، بلکه نادیده گرفتن خواسته های مشروع مردم خود و ترس از دست رفتن سلطنت شان است.

در همین ارتباط، المانیتور می نویسد: «بعضی کشورهای خلیج فارس نگران نفوذ فزاینده شیعیان در کشورهای همسایه هستند و نگرانی خود از روابط برقرار شده بین شیعیان ایران و عراق با شیعیان خود را ابراز می کنند.»

این پایگاه آمریکایی ادامه می دهد: «گراهام فولر، یک نویسنده و تحلیلگر سیاسی آمریکایی متخصص در امور افراط گرایی اسلامی، در سال 1999 یک کتاب با عنوان «شیعیان عرب: مسلمانان فراموش شده» نوشت که در آن به بررسی وضعیت جوامع شیعه در جهان عرب پرداخت. امروز، شیعیان عرب، دیگر آنطور که در تاریخ دراز منطقه نادیده گرفته می شدند به هیچ انگاشته نمی شوند، به لطف رشد هویت سیاسی شیعی در عراق، که به ایجاد پلی بین آنها و شیعیان عرب انجامیده است.»

المانیتور از ارتباط دیرینه عراق و ایران سخن می گوید: «با توجه به شرایط ژئوپولتیک عراق، شیعیان عراق روابط تاریخی درازمدتی با شیعیان ایران از یک سو، و از سوی دیگر شیعیان عرب در کشورهای دیگر مانند کویت، بحرین و لبنان داشته اند.»

شیعیان عراق با شیعیان کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز ارتباط نزدیک تاریخی دارند: «حوزه علمیه نجف در جنوب بغداد، مهم ترین و قدیمی نهاد مذهبی شیعیان، روحانیون شیعه را از شبه جزیره هند و ایران گرفته تا جهان عرب را دور هم گرد می آورد. شیعیان عراق با توجه به روابط همسایگی تاریخی درازمدت و وابستگی شان به بعضی از برجسته ترین قبائل عرب، از جمله قبائل ربیعه و خزعل، روابط نزدیکی با کشورهای خلیج فارس و به طور عمده کویت و بحرین دارند.»

حوزه علمیه نجف

اما ارتباط مردم منطقه با یکدیگر و دوستی آنها چه ضرری می تواند داشته باشد؟ المانیتور مدعی می شود که بعضی رژیم های عربی، این ارتباط را یک چالش و مایه دردسر می دانند. این پایگاه می نویسد: «این نیروی بزرگ، چالشی قابل توجه برای رژیم های سنی جهان عرب است، به خصوص در کشورهای همسایه عراق و ایران. این چالش تنها محدود به تفاوت های مذهبی نیست، چون رشد فرقه گرایی در منطقه منجر به اصطکاک این رژیم های عرب و شیعیان آنها شده است.»

این پایگاه خبری برای تایید ادعای خود، اسناد افشا شده ویکی لیکس را مورد اشاره قرار می دهد: «اسناد دیپلماتیک فاش شده از رژیم عربستان توسط ویکی لیکس، نگرانی رژیم های عرب – از جمله کشورهای خلیج فارس و به خصوص عربستان سعودی – از شیعیان در منطقه را نشان می دهد. این اسناد همچنین فاش ساختند که ترس زیادی از روابط ایجاد شده بین شیعیان کشورهای مختلف عرب با شیعیان عراق و ایران وجود دارد.

 براساس این اسناد، شاهزاده محمد بن زاید آل نهیان در امارات متحده عربی، وزیر امور انرژی آمریکا یعنی ارنست مونیز را در 17 دسامبر 2009 آگاه ساخت که ایران در حال تاسیس امارت های شیعی در مناطق مختلف جهان اسلام است، از جنوب لبنان و نوار غزه گرفته تا کشورهای خلیج فارس و یمن. در یک سند دیگر به تاریخ 9 آپریل 2009، وزیر امور خارجه امارات، شیخ عبدالله بن زاید اظهار می دارد که عربستان سعودی از ریاست جمهوری آصف علی زرداری در پاکستان نگران است، زیرا وی شیعه است و به دنبال ایجاد یک مثلث شیعی با کشورهای ایران و عراق خواهد بود.»

به طور کلی، این اسناد نشان می دهند که نیروی سیاسی شیعه، به رهبری ایران، یک نگرانی مهم برای عربستان سعودی و بعضی کشورهای خلیج فارس است. علاوه بر این، آنها متمرکز بر روابط بین جوامع شیعه در کشورهای خلیج فارس با همتایانشان در عراق و ایران هستند.

از طرفی تجاوز عربستان به کشور یمن نیز ترس آنها از واکنش مردم منطقه را تشدید کرده است: «بعد از بحران یمن، این نگرانی ها رشد قابل توجهی یافته است. با توجه به اسناد فاش شده، کشورهای خلیج فارس گمان می کنند تشکیل اتحاد بین شیعیان امکان پذیراست، خصوصا اینکه شیعیان حوثی با عربستان سعودی و متحدان آن در یمن می جنگند. رسانه های خلیج فارس با عملیات پروپاگاندا و تیلیغات منفی ضد اتحاد شیعیان، به دنبال ممنوع ساختن روابط بین شیعیان خلیج فارس و شیعیان ایران و عراق هستند. به نظر می رسد که هدف از این اقدام، حفاظت از آخرین قلعه های نفوذناپذیر در مقابل روند گسترش شیعیان باشد!»

در ادامه، به دروغ پراکنی برخی رسانه های وابسته به دیکتاتورهای عربی به منظور توجیه سرکوب شیعیان اشاره می شود: «در 11 ژوئن، روزنامه الخلیج گزارشی منتشر کرد که در آن آمده بود زمانی که شیعیان کشورهای حاشیه خلیج فارس برای زیارت به عراق می روند، خود را در معرض فشار برای پیوستن به شبه نظامیان شیعه در سراسر منطقه می بینند. این نشریه ادعا کرد که این کمپین تبلیغاتی توسط جوامع شیعه در نجف هدایت می شود تا شیعیان کشورهای حاشیه خلیج فارس به رفتن به عراق و شرکت در مراسم های مذهبی تشویق شده که سپس منجر به پیوستن آنها به شبه نظامیان تحت مدیریت ایران می شود. هدف این کمپین به کار گیری این شبه نظامیان در کشورهای عرب برای گسترش بی ثباتی و پیاده سازی سیاست های منطقه ای ایران است. این گزارش همچنین کنترل ایران بر مناطق مختلف شهر نجف و اماکن و نهادهای مذهبی به منظور برآورده شدن مقاصد سیاسی را مسلم می داند.»

اما المانیتور اعتراف می کند که این ادعاها به هیچ وجه درست نیستند: «با این وجود، ما نمی توانیم شواهدی را در تایید این ادعاها بیابیم. انتشار چنین گزارشهایی منجر به محدودیت بیشتر شیعیان در بعضی کشورهای خلیج فارس شده است، تا آنها از رفتن به عراق منصرف یا حتی ممنوع شوند. زینب، یک پروفسور دانشگاه از بحرین که ترجیح داد نام کاملش را فاش نکند، به ما گفت که شیعیانی که به عراق می روند اغلب تحت بازجویی و تعقیب مقامات بحرینی قرار می گیرند.»

در ادامه از مشکل اصلی بعضی حکام عرب سخن گفته شده است. علت نگرانی ظاهری این کشورها از شیعیان، نه ترس از توسعه طلبی شیعیان یا اقدامات ایران، بلکه سیاست های فرقه گرایانه و تبعیض آمیز علیه شیعیان به منظور حفظ تخت سلطنت خود و در نتیجه کاهش احتمال ایستادگی این شیعیان در مقابل آنهاست: « کشورهای نگران حاشیه خلیج فارس نمی توانند به درستی با جوامع شیعه کشورشان تعامل کنند، زیرا بعد از سقوط صدام حسین در سال 2003، سیاستی بسته و سرسختانه نسبت به شیعیان عراق اجرا کردند. این سیاست سرسختانه در مقابل شیعیان، باعث شد که ایران به منظور کمک و حمایت از مردم وارد عراق شود و در منطقه اعتبار بیشتری پیدا کند، که این منجر به از دست رفتن اعتماد بین جوامع شیعه وحکام کشورهای خلیج فارس شد.»

المانیتور می نویسد: «سیاست نظامی گرایی کشورهای خلیج فارس در قبال احزاب و جوامع شیعه میانه رو در این کشورها، موجب شد که شرایط رو به تندی برود. در این شرایط، در دهم ژوئن، حکمی برای علی سلمان، دبیرکل حزب بحرینی الوفاق – کسی که به سخنرانی های میهن پرستانه و میانه رو شناخته می شد – صادر و وی به خاطر اتهامات خلاف واقع به چهار سال زندان محکوم شد، که دیده بان حقوق بشر خواستار آزادی فوری وی شد. در 27 مارس، سلمان در پیامی از سلول خود و پیش از شروع محاکمه، هوادارانش را به اتکا به روشهای مسالمت آمیز اعتراض تشویق و اظهار داشت که حزب وی درخواستی جز رعایت قوانین رژیم پادشاهی ندارد.»

در پایان نتیجه گرفته شده است: «تحولات سالهای اخیر نشان داده که سیاست رژیم های عربی مبنی بر تلاش برای به حاشیه راندن شیعیان بی فایده است و شرایط را به سود ایران تغییر می دهد. این رژیم ها باید برنامه ریزی مفصل و عمیقی برای ادغام جوامع شیعه در خود داشته باشند و به آنها حقوق و شان یکسان، و نیز احساس تعلق داشتن به کشورشان را بدهند.»

حکام منطقه باید دست از سیاست های فرقه گرایانه برداشته و ضمن احترام به خواسته های مشروع مردم خود، شیعیان را از زیر بار سالها سرکوب و بی توجهی خارج سازند. بدیهی است که تلاش برای سرکوب بیشتر و خاموش ساختن صدای مردم به وسیله انگ زدن به آنان و متهم ساختن ایران بی نتیجه بوده و تنها فضا را به سمت خشونت بیشتر می برد، امری که باراک اوباما نیز چندی پیش بدان اشاره کرده بود.