جرم های نامرئی

به گزارش بولتن به نقل از ایران، هیچ سابقه‌ای از تجاوز گروهی شش معتاد به یک دختر 11 ساله در خیابان‌های تهران نزد پلیس و مقامات قضایی وجود ندارد.در حالی به نظر می‌رسد ماجرای این سناریوی تلخ شایعه‌سازی بوده است که در صورت بروز چنین حادثه‌ای پرونده آن باید در اداره 16 پلیس آگاهی تهران تحت رسیدگی قرار می‌گرفت.سردار «عباسعلی محمدیان» رئیس پلیس آگاهی تهران در مصاحبه اختصاصی به شوک گفت: چنین پرونده‌ای در تهران وجود ندارد و اگر ماجرای تجاوز گروهی 6 معتاد به یک دختر در خیابان‌های تهران واقعیت داشت باید در پلیس آگاهی بررسی می‌شد که چنین چیزی نیست و به نظر می‌رسد یا شایعه‌سازی بوده است یا در استان و شهر دیگری رخ داده است که احتمال شایعه بودن آن بیشتر است.

چرا شایعه

دکتر جعفر بای محقق و کارشناس آسیب‌های اجتماعی درباره شایعه‌سازی می‌گوید: فقدان گردش اطلاعات در جامعه و پاسخ نیافتن ابهامات ذهنی افکار عمومی باعث پیدایش شایعه در جامعه می‌شود. اگر اطلاع‌رسانی بهنگام و دقیق و کامل صورت پذیرد، شایعه‌سازان نخواهند توانست کاری انجام دهند.بعضی از شایعه‌ها با هدف از پیش تعیین شده بدون پایه و اساس صرفاً برای انتقام گرفتن و تخریب طرف مقابل انجام می‌گیرد. شایعه‌سازان چشم به حقایق می‌بندند و با برنامه تخریبی هر آنچه را که می‌خواهند به زبان جاری می‌سازند تا از آب گل‌آلودی که ایجاد می‌کنند، به اهداف شوم و شیطانی خویش برسند. شایعه معمولاً در جوامعی که افکار عمومی‌اش با التهاب‌هایی همراه است، رونق خاصی دارد و فقدان شبکه‌های اطلاع‌رسانی منجربه گرمی بازار شایعه می‌شود.

اما باید به این امر نیز توجه کرد که شایعه یک جرم تلقی می‌شود و بر‌اساس قانون مجازات فردی که به دروغ سخنی یا ماجرایی را انتشار دهد بر‌اساس قانون مجازات تحت تعقیب کیفری قرار می‌گیرد.بر طبق ماده 698 قانون مجازات اسلامی و ماده 18 قانون جرایم رایانه‌ای مصوب سال 88 هر کس به قصد ضرر رساندن به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی دروغ و اکاذیبی را نشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا همان مقاصد کاری را بر‌خلاف حقیقت به عنوان نقل قول به شخص حقیقی و حقوقی به طور صریح و تلویحی به فردی نسبت دهد که فرد دچار ضرر چه مادی و چه معنوی شود، افزون بر اعاده حیثیت به حبس از 91 روز تا دو سال یا جزای نقدی پنج میلیون ریال تا 40 میلیون ریال یا به هر دو مجازات محکوم می‌شود و فرد تحت تعقیب کیفری قرار می‌گیرد.

دکتر غلامرضا ذاکری‌پور، روانشناس نیز در این‌باره می‌گوید: در بحث روانشناسی اجتماعی شایعه زمانی رخ می‌دهد که منبع موثقی برای اخبار وجود نداشته باشد و اکثراً افرادی دست به شایعه‌پراکنی می‌زنند که دارای شخصیت بی‌ثبات هستند و از اختلال روانی رنج می‌برند. این افراد که به آنها شخصیت مرزی گفته می‌شود، دوست دارند در کانون توجه قرار بگیرند و یک فضایی را فراهم کنند که به دیگران بگویند «من بلد هستم، من می‌دانم، سؤالاتتان را از من بپرسید.»افراد شایعه‌پراکن از تعارضات روحی و روانی رنج می‌برند و به همین خاطر دست به نشر اکاذیب می‌زنند تا سیستم جامعه را برهم زنند و از آنجایی که متأسفانه برخی افراد جامعه شایعه را دوست دارند، وقتی مطلبی را می‌شنوند، خودشان آن را بدون آگاهی بیشتر منتشر می‌کنند.

اصولاً خبری که مهیج باشد و یک هیجان کاذب را ایجاد کند، افراد را به وجد آورده و باعث پیگیری بیشتر آنها می‌شود، چرا که آنها همیشه زندگی روتین و تکراری دارند و اکثراً افراد نوکلاس یا سطح پایین جامعه چنین اخباری را پیگیری کرده و بدون اینکه بدانند صحت دارد یا خیر منتشر می‌کنند و همین امر باعث ایجاد ناامنی در سطح جامعه برای افراد می‌شود.

شایعه‌های مجازی

داغی بازار شایعه همیشه وجود داشته و دارد این امر یکی از بحث‌هایی است که از گذشته‌های دور تا به امروز با بشر همراه بوده است اما این شایعه پراکنی در دنیای امروزی در سطح گسترده‌ای در فضای مجازی انتشار یافته و دردسرهای زیادی را برای افراد خانواده‌ و حتی در سطح جامعه به وجود آورده که با تنش و اضطراب اذهان عمومی همراه بوده است. همین شایعه‌ها گاهی تا جایی پیش رفته که منجر به برهم‌زدن نظم و امنیت عمومی شده است.

با گسترش شبکه‌های اجتماعی نیز شایعه‌پراکنی رنگ و بوی دیگری گرفت و حسابی در همه جا نفوذ پیدا کرد و مواردی از آن را می‌توان در شبکه‌های مجازی از وایبر، واتس‌اپ، تلگرام و اینستاگرام و... مشاهده کرد که اخبار دروغ مرگ ستاره‌های سینما و موسیقی، اسیدپاشی، قتل و... از این جمله هستند که با کمی بررسی مشخص می‌‌شود که این اخبار تنها ناشی از یک شایعه است. چندی پیش شایعه اعدام امیر قرایی یکی از قهرمانان آن هم به اتهام قتل، فضای مجازی را پر کرده و همه گمان می‌کردند این قهرمان اعدام شده است در صورتی که با پیگیری‌های انجام شده مشخص شد تنها یک شایعه بوده است.

در پرونده‌های دیگری نیز شاهد شایعه‌سازی بوده‌ایم به عنوان نمونه در پرونده مرگ دختر جوانی در یکی از شهرستان‌ها داستان‌هایی دهان به دهان پیچید که این دختر مورد آزار و اذیت قرار گرفته و بعد کشته شده بود در حالی که مشخص شد این دختر جوان با خوردن قرص کشنده تصمیم خود به مرگ را اجرایی کرده و هیچ آسیبی از شخص دیگری برای وی به وجود نیامده است.با پیدا شدن جسد سوخته یک زن در رشت شایعات اشتباه زیادی میان مردم و فضای مجازی انتشار یافت که به هیچ عنوان صحت نداشت و حالا خبر تجاوز گروهی به دختر 11 ساله‌ای در خیابان‌های تهران از سوی 6 معتاد کارتن خواب، اضطراب فراوانی را برای شهروندان به وجود آورده است که با تحقیق و پیگیری‌ها مشخص شد به هیچ عنوان چنین خبری صحت نداشته و تنها شایعه‌ای بیش نیست اما چرا چنین شایعاتی تا جایی پیش می‌رود که حتی یکی از معاونان ریاست جمهوری در خصوص آن اظهارنظر کرد و عجیب‌تر اینکه مسئولان قضایی و پلیسی پیش از پیگیری خبرنگاران اطلاعیه‌ای مبنی بر شایعه‌بودن این سناریوی جنجالی صادر نکرد‌ه‌اند.بنابر این گزارش، دادستانی تهران وارد عمل شده است تا جزئیات این شایعه دلخراش را فاش کند.