سایه منطق بر سر استقلال جمعیت های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر

به گزارش بولتن نیوز ، مهندس وحید رحمتی مدیرکل روابط عمومی و ارتباطات مردمی جمعیت هلال احمر، در یادداشتی به موضوع استقلال جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر پرداخته است.

تلاش برای نفوذ جمعیت هلال احمر در میان خانواده‌ها و پیوند خوردن به بطن حقیقی جامعه در قالب طرح‌هایی چون «هر خانواده یک امدادگر»، از چشم‌انداز و سازوکارهایی سرچشمه می‌گیرد که بر روی اصول و ارزش‌های جمعیت‌های ملی بنا شده‌اند. اساسا ویژگی جمعیت‌های ملی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر با توجه به اساسنامه‌ آنها این است که، مردمی و از جنس مردم باشند و به همین علت است که در هر گوشه‌ای از دنیا، مورد اقبال و پذیرش عموم مردم با هر نژاد، رنگ، زبان، ملیت و اعتقادی قرار می‌گیرند. فقط اینجاست که مرزها برداشته می‌شود. البته اساس این مقبولیت که ناشی از ماهیت وجودی جمعیت‌های ملی است، چیزی جز غیردولتی و مستقل و در اصل مردمی‌بودن ۱۸۹جمعیت‌ صلیب‌سرخ و هلال‌احمر نیست؛ چرا که اگر بنا بود همین اقدامات از سوی نهادهای دولتی انجام شود، شاید چندان مورد استقبال قرار نمی‌گرفت.

در این میان، هر از گاهی شنیده می‌شود عده‌ای و احتمالا از سر بی‌اطلاعی درباره ادغام هلال‌احمر با سایر دستگاه‌ها مطلبی عنوان کرده و مباحثی را مطرح می‌کنند که با کمی دقت در آنها می‌توان گفت که چندان از پشتوانه کارشناسی هم برخوردار نیست و چه بسا اگر گروهی مسئولیت بررسی کارشناسانه این مهم را برعهده بگیرند، به‌خوبی مشخص خواهد شد که اساسا بحث از ادغام، آن هم برای نهادی که شالوده و بنیان شکل‌گیری آن بین‌المللی بوده و از قواعد و اصول خاص خود پیروی می‌کند، برای نهادهایی چون جمعیت‌های هلال‌احمر و صلیب‌سرخ، هیچ‌گونه مصداقی ندارد. برای شاهد این گفته، فقط ذکر چند نکته‌ کفایت خواهد کرد.

اول: باید گفت، هر چند بر اساس ماهیت شکل‌گیری جمعیت‌های ملی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر، این جمعیت‌ها به‌خصوص در کشور ما، معین دولت محسوب می‌شوند و در اصول خاص باید پیرو دولت‌ خود باشند، اما همین استقلال و خودمختاری آنها است که موجب بقا، دوام و پایدار ماندن آنها و از همه مهم‌تر مقبولیت آنها در میان آحاد مردم در جای جای دنیا شده است، نکته مهمی که بر اساس دستورالعمل فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر بر آن تاکید شده است. همان ویژگی بارزی که ما در اهداف خود با اصولی چون بی‌طرفی (Neutrality)، استقلال (Independence) و جهانشمولی (Universality) از آنها یاد می‌کنیم.

دوم: به استناد ماده ۶ و ۷ اساسنامه فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر، فعالیت‌های انسان‌دوستانه جمعیت‌های ملی، نمی‌تواند ماهیت دولتی داشته باشد، در این میان از منظر حقوقی نیز بر این مهم تاکید شده است که جمعیت هلال‌احمر، سازمانی مستقل و معین دولت در وظایف محوله است. در اصل دو عبارت «حفظ استقلال» و «معین دولت بودن» جمعیت هلال‌احمر در کنار هم آمده و تاکیدی بر این مهم است که این دو وظیفه نباید در تقابل با هم قرار گرفته و موجب اختلال در انجام امورات شود.

سوم: به استناد یکی از اصول نهضت بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر «جمعیت‌های ملی ضمن ایفای نقش کمکی در خدمات انسان‌دوستانه دولت‌های خود، منطبق با قوانین کشور متبوع خود بوده و در عین حال باید استقلال (Independence) خود را حفظ کرده تا بتوانند منطبق با اصول نهضت عمل کنند.» این بدان معناست که،«استقلال» ضامن حفظ حیات و بقای جمعیت‌های ملی به عنوان اعضای فدراسیون بوده و در کنار آن، هنگام بروز سوانح و حوادث مختلف، این جمعیت‌های ملی هستند که به عنوان معین دولت باید نقش تاثیرگذار خود را ایفا کنند.

چهارم: واضح است بر اساس اصل استقلال، جمعیت‌های ملی موظف خواهند بود میان معین دولت بودن برای مقامات دولتی و تبعیت از قوانین ملی و حفظ خودمختاری و استقلال، موازنه ایجاد کنند و این به معنای نقض وابستگی کامل به دولت است، چرا که عدول از آن به معنای نقض آشکار در خط‌مشی مصوب مجمع عمومی فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر که ایران عضو کلیدی هیئت حاکمه آن است، محسوب خواهد شد.

پنجم: همه جمعیت‌های ملی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر بر اصل مهم بی‌طرفی و بی‌غرضی در هنگام خدمت‌رسانی به مردم آسیب‌دیده در کشورهای مختلف پایبند بوده و هستند و در این نوع خدمت است که هیچ ردپایی از دولتی بودن، مشاهده نمی‌شود و چه هوشمندانه شرط دولتی نبودن برای فعالیت‌های این‌چنینی انتخاب شده است، چراکه تجربه به همه کشورها ثابت کرده است، نهادها و سازمان‌های دولتی بنابر ماهیت ذاتی خود نمی‌توانند هنگام درگیری‌ها و سایر شرایط اضطراری کاملا تفکیک‌شده و بی‌طرف، عمل کرده و این دو اصل را رعایت کنند.

حال واضح است که چرا جمعیت‌های ملی که پایه فعالیت آنها نیز داوطلبانه است، باید بر حفظ استقلال خود پافشاری کنند تا بتوانند حیات ذاتی خود را حفظ کرده و ادامه مسیر دهند، شاهد خلاف این مهم، موارد متعددی از دخالت دولت‌ها در امور جمعیت‌های ملی است که نتیجه آن علاوه بر نقض بی‌طرفی جمعیت‌ها، به‌خصوص هنگام مخاصمات و درگیری‌های مسلحانه نظامی، مانع از خدمت‌رسانی صحیح و انسان‌دوستانه به مردم آسیب‌دیده و قربانیان حوادث در کشورهای مختلف است، خدمت‌ انسان‌دوستانه‌ای که ذات جمعیت‌های ملی بر آن وابسته است.