آیا نفت، دوباره اقتصاد ایران را زمین می‌زند؟

به گزارش بولتن نیوز، حجم عمده‌ای از صادرات غیرنفتی ایران را میعانات گازی و محصولات پتروشیمی تشکیل می‌دهد و به رغم افزایش وزنی صادرات این کالاها در دو ماه گذشته، ارزش دلاری آن‌ها در مجموع کاهش یافته و این موضوع باعث شده تا ارزش صادرات غیرنفتی ایران کاهش یابد.

برای این‌که به اهمیت میعانات گازی و محصولات پتروشیمی در سبد صادرات کالاهای غیرنفتی ایران پی ببرید کافی است بدانید که طبق گزارش سازمان گمرک ایران، در فروردین ماه سال جاری میعانات گازی 19 درصد و محصولات پتروشیمی 42 درصد (جمعاً 61 درصد) از ارزش کلِ صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص داده‌اند. در دوره دو ماهه فروردین و اردیبهشت نیز این دو جمعاً حدود 56 درصد از کل صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

کاهش قیمت نفت که از ژوئن 2014 آغاز شد و پس از دوره‌ای افت شدید (حدوداً 60 درصدی) نهایتاً با افزایشی نسبی مواجه شد و در هفته‌های گذشته نهایتاً قیمت نفت را در حدود 60 دلار به ازای هر بشکه تثبیت کرد، باعث شده تا قیمت فراورده‌های نفتی و کالاهای تولیدشده در صنایع انرژی‌بر نیز کاهش یابد. همین عامل کاهش قیمت اقلام مهمِ صادراتی ایران را در پی داشته است؛ به‌نحوی که حتی افزایش حجم صادرات این اقلام نیز نتوانسته تأثیرات کاهش قیمت‌ها را خنثی کند.

به‌نظر می‌رسد کاهش قیمت نفت علاوه بر کاهش ارزش صادرات نفتی ایران که فشار عظیمی به بودجه دولت وارد می‌کند، اکنون صادرات غیرنفتی را نیز تحت تأثیر قرار داده و ادامه این روند می‌تواند اندک اندک اقتصاد ایران را مجدداً وارد بحران کند. نکته تأسف‌برانگیز این ماجرا اما این‌جاست که اقتصاد ایران به تازگی از رکود خارج شده و رشد اقتصادی پس از دو سال آمار منفی (6.8- در سال 91 و 1.9- در سال 92) تنها در سال 93 وارد محدوده مثبت شده است. در مجموع کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی باعث می‌شود تا درآمدهای دولت و همچنین شرکت‌های فعال در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی کاهش یابد و این امر علاوه بر این‌که توانایی دولت در پرداختن به امور جاری خود را محدود می‌سازد، ظرفیت‌های توسعه‌ای که به رشد اقتصادی منجر می‌شوند را نیز شدیداً تحت تأثیر قرار می‌دهد.

سقوط نفت در بازار جهانی بارها زنگِ بحران را در اقتصاد ایران به صدا درآورده است. در سال 54 اقتصاد ایران با سقوط قیمت نفت در رژیم سابق وارد بحران شد؛ در سال 65 و در اوج جنگ تحمیلی، سقوط قیمت نفت دوره‌ای از رشد اقتصادی منفی را در سال 65، 66 و 67 رقم زد؛ در سال 87 کاهش قیمت نفت و بحران جهانیِ سال 2008 باعث شد تا نرخ رشد اقتصادی از 7.8 درصد به 0.83 درصد برسد. اکنون نیز سؤال این است که آیا تاریخ به همان سبک و سیاق گذشته تکرار می‌شود یا خیر؟

منبع: پترونت