تحلیل «المانیتور» از بازگشت محسن رضایی به سپاه پاسداران

گروه سیاسی - طی هفته‌های اخیر، زمزمه‌های بازگشت محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران و دبیر فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام به لباس پاسداری، سبب برانگیخته شدن بحث‌های فراوانی شده است. مطلبی که سایت تحلیلی «المانیتور» در این زمینه منتشر کرده نشان می‌دهد این بحث‌ها اکنون از عرصه داخلی فرا‌تر رفته و در دید تحلیلگران بین المللی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به موضوع بازگشت محسن رضایی به لباس پاسداری پرداخته و «از بازگشت رضایی به ریشه‌های نظامی خود» سخن گفته است. به عقیده این سایت، رضایی قصد دارد سیاست را کنار بگذارد تا بتواند نسل جدیدی از افسران نظامی را تربیت کند.

در این مطلب به طور خلاصه آمده است: روز هشتم آوریل، تیتری جالب بر صفحه نخست روزنامه‌های ایران نقش بست: «محسن رضایی به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بازمی‌گردد». این اقدام را می‌توان به معنای پایان فعالیت‌های سیاسی رضایی تفسیر کرد.

رضایی پنجمین فرمانده سپاه پاسداران بود. وی در دوران جنگ هشت ساله ایران و عراق هدایت این ارگان را بر عهده داشت و بیش از اسلاف و اخلاف خود در رشد سپاه نقش ایفا کرد. محسن رفیق دوست که پیش از رضایی سمت «وزارت سپاه» را بر عهده داشت، نام رضایی را به عنوان فرمانده این ارگان به آیت الله (امام) خمینی ارائه کرد. در سال ۱۹۸۱، رضایی ۲۷ سال داشت و چند سال پیشتر، قبل از وقوع انقلاب اسلامی، تحصیلات خود در رشته مهندسی مکانیک را برای پیوستن به انقلاب‌‌ رها کرده بود. وی فرماندهی سپاه را پذیرفت و به یکی از جوان‌ترین فرماندهان نظامی در جهان تبدیل شد.

رضایی با دیگر فرماندهان سپاه متفاوت بود. وی تلاش‌های خود را وقف ارتقای جنبه‌های تاکتیکی و علمی این نیروی نظامی کرد. وی یک بار در سال ۱۹۸۱ در پاسخ به انتقادات برخی دیگر از فرماندهان، در جریان نماز جمعه تهران گفت: «باید بپذیریم ما در جریان انقلابی بزرگ قرار داریم که به خاطر آن، همه جهان اتحادی را علیه ما تشکیل داده‌اند؛ بنابراین ما نمی‌توانیم فقط با دعا کردن در این جنگ پیروز شویم و باید دانش نظامی و قدرت تکنولوژیک خود را ارتقا دهیم».

پس از پایان جنگ رضایی احساس کرد هر چه در توانش بوده برای سپاه انجام داده و دیگر نیازی به ادامه فعالیتش در این سمت نیست. آیت الله خامنه‌ای، رهبر ایران، نهایتاً در سال ۱۹۹۷ استعفای وی را پذیرفت. وی در توضیح استعفای خود گفت: «من سپاه را ترک کردم تا به تحول اقتصادی و سیاسی در جامعه کمک کنم و معتقد بودم که نباید برای این کار، از ابزار نظامی استفاده کرد».

نامزدی در انتخابات‌های ریاست جمهوری در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳ از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های سیاسی رضایی بود. در انتخابات ۲۰۰۹، رضایی طرح‌های اقتصادی جدیدی را در مناظرات تلویزیونی مطرح کرد. وی تنها نامزدی بود که به محمود احمدی‌نژاد اجازه نداد در مناظره، بحث را به سوی مسائل حاشیه‌ای بکشاند. در انتخابات ۲۰۱۳، رضایی پخته‌تر و آماده‌تر از گذشته ظاهر شد؛ اما باز هم نتوانست به پیروزی دست یابد. با این حال، نتیجه انتخابات نشانگر افزایش محبوبیت وی بود، زیرا توانست آرای بیشتری نسبت به گذشته کسب کند.


اما در جریان راهپیمایی‌های روز قدس در ایران در سال ۲۰۱۴، رضایی با لباس فرم نظامی در میان جمعیت ظاهر شد که همین امر به عنوان نشانه‌ای از تمایل وی برای بازگشت نزد دوستان نظامی خود تعبیر شد. اقداماتی از جمله ارسال نامه به رهبران حزب الله لبنان و انصارالله یمن که رضایی پای آن‌ها را با عنوان «پاسدار انقلاب اسلامی» امضا کرده، نشانه‌های بیشتری از تمایل وی برای بازگشت به عرصه نظامی بوده است.

نهایتاً روز هشتم آوریل، حسین کنعانی مقدم، از اعضای شورای عالی سپاه در دهه ۱۹۸۰ به همه گمانه زنی‌ها پایان داد و اعلام کرد که رضایی به سپاه پاسداران بازگشته است. به گفته کنعانی مقدم، رضایی با ارسال نامه‌ای برای رهبر ایران، خواستار بازگشت به سپاه شده و آیت الله خامنه‌ای نیز درخواست وی برای بازگشت و تدریس در دانشگاه امام حسین را پذیرفته است.

به نوشته روزنامه‌های ایرانی، رضایی از «جبهه ایستادگی» نیز که به عنوان حزبی برای فعالیت‌های سیاسی خود تشکیل داده بود، خارج شده و مسئولیت آن را به دیگران واگذار کرده است. با وجود این، نقش آتی رضایی در سپاه هنوز به طور دقیق مشخص نیست. خود وی گفته: «در حال حاضر، تصمیم گرفته شده که من تجربیات خود را به نسل بعدی سپاه منتقل کنم».

به هر حال، رضایی خود دلایل تصمیمش را تشریح کرده و می‌گوید: «دهه پیش رو در منطقه، دهه‌ای پرآشوب خواهد بود و من به همین دلیل از مقام معظم رهبری درخواست کردم اجازه دهند تجربیاتم را به نسل‌های آینده منتقل کنم. ما برای حفظ امنیت در منطقه به قدرت نیاز داریم، اما رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی به محور بر هم زننده امنیت تبدیل شده‌اند. صلح به منطقه بازنخواهد گشت، مگر اینکه آن‌ها به جایگاه خود عقب رانده شوند».