آنروز که موشک‌های صدام تهدید علیه جهان محسوب نمی‌شد، چه بلایی سر مردم ایران آورد؟

گروه دفاع مقدس - رژيم بعثي عراق،‌ در دي‌ماه 1365 براي چندمين‌بار جنگ شهرها را آغاز و حمله به مناطق مسكوني و غير نظامي ايران را به وحشيانه‌ترين وجهي دنبال كرد كه در پي آن،‌ مدارس، دانشگاه‌ها، بيمارستان‌ها و... مورد حمله كور بمب و موشك قرار گرفتند و حتي اماكن مذهبي نيز مصون نماندند. آخرين و حساس‌ترين جنگ شهرها، حمله موشكي عراق به تهران و شهرهاي مركزي ايران بود. در اين اقدام از تاريخ دهم اسفندماه 1366 موشك‌باران تهران آغاز شد و تا يازدهم ارديبهشت‌ماه 1367 ادامه يافت.

به گزارش بولتن، عراق در اين مدت، متجاوز از 170بار از موشك ميانبرد استفاده كرد و تلفات جاني و آسيب‌هاي مالي زيادي را وارد كرد. در اين مرحله نيز ايران بار ديگر براي توقف حمله‌هاي عراق به اقدام متقابل روي آورد و از موشك‌هاي ميانبرد بر ضد آن كشور استفاده كرد مقابل به مثل يا اصل تقابل در تاريخ جنگ، همواره يكي از عوامل مؤثر ايران بود كه دشمن را از حمله به مناطق مسكوني و مردم غيرنظام بازداشته است.

با وجود اين، همواره خواستار اقدام بين‌المللي براي توقفحمله به مناطق مسكوني بود و در همه مراحل جنگ شهرها، بارها در مجامع بين‌المللي و همچنين در مراسم نمازجمعه تهران اعلام كرد كه از حمله به شهرهاي عراق به‌عنوان عمل متقابل اكراه داشته و از هرگونه تلاشي براي اجراي توافق 12 ژوئن حمايت مي‌كند و در صورت خودداري عراق از انجام آن، از اقدام متقابل خودداري خواهد كرد.البته عراق براي پايان دادن به جنگ شهرها، شروطي را مطرح كرد كه بسيار نامربوط و متزلزل بودند و راه ازسرگيري آن را براي خود باز مي‌گذاشت.

در شرايط پيشنهادي عراق براي پايان دادن به حمله‌ها، مسئله بمباران شهرها به همه جنگ مرتبط شده و هيچ‌گونه تمايزي بين اين‌گونه اعمال غيرقانوني و غيرانساني با اقدام دفاع مشروع در جبهه‌هاي نبرد، مشاهده نمي‌شد. در شش ماه آغازين جنگ(1359) 413 بار به شهرهاي ايران حمله شد. اين تعداد حملات در سال‌هاي بعدي به شرح زير است:

571 بار 1360، 476 بار1361 260 بار 1362، 246 بار 1363، 790 بار 1364، 962 بار 1365، 745 بار 1366 و پنج ماه پاياني جنگ (1367) 306 بار. شهرهاي ايران در كل چهارهزار و 769 بار توسط رژيم بعث عراق مورد بمباران، موشك‌باران يا گلوله باران قرار گرفتند.

از آغاز تا پايان جنگ شهرها بالغ بر 127 شهر (به‌علاوه جزاير جنوبي كشور) مورد تهاجم قرار گرفتند. در بين اين شهرها آبادان با بيش از يك هزار و هفده بار، بيش از همه مورد تهاجم واقع شد كه در واقع اين تعداد معادل 3/21 درصد از كل مجموع حملات به كليه شهرهاي كشور است. شهر اهواز با 316 بار حمله و 6/6 درصد از كل حملات به شهرها در درجه دوم قرار گرفته و سپس دزفول 241 تهاجم يا 1/5 درصد از كل حملات را تحمل نموده است. برخي ديگر از شهرهاي ايران به ترتيب زير هدف حملات هوايي قرار گرفتند.

اراك 57 بار، اروميه 77 بار،‌ اسلام‌آباد غرب 112 بار،‌ اصفهان 19 بار، انديمشك 52 بار، بانه 76 بار،‌ بروجرد 51 بار، بوشهر 42 بار، پاوه 35 باره، پيرانشهر 78 بار،‌ تبريز 76 بار، تهران 92 بار،‌ خرم‌آباد 140 بار، خرمشهر 128 بار، جزاير مختلف خليج فارس 195 بار، زنجان 32 بار، سرپل ذهاب 67 بار،‌ سردشت 99 بار، سنندج 61 بار،‌ قم 67 بار، گيلان‌غرب 83 بار، مريوان 117 بار،‌ همدان 109 بار،‌ ايلام 177بار، مياندوآب 10 بار، نهاوند 44 بار و....

تعداد شهدا و مجروحين برخي از شهرها بر اثر حملات هوايي به شرح زير است:

آبادان5073 نفر، اراك 895 نفر، ‌اروميه 1827 نفر،‌ اسلام آباد غرب 1203 نفر،‌ اصفهان 1650 نفر،‌ انديمشك 2484 نفر،‌ اهواز 8253 نفر،‌ بانه1270 نفر، بروجرد1922 نفر،‌ بهبهان 1535 نفر، پاوه 696 نفر، پيرانشهر 1026 نفر،‌ تبريز 905 نفر، تهران 2597 نفر، خرم‌آباد 2354 نفر،‌ دزفول 5326 نفر،‌ سردشت 1444 نفر، سنندج 1446 نفر، شيراز 858 نفر، قم 1841 نفر، كرمانشاه 6080 نفر، گيلان‌غرب 725 نفر، مريوان 1269 نفر، مسجدسليمان 1803 نفر، ميانه 768 نفر و ايلام3334 نفر؛ در مجموع 76 هزار و 873 نفر در اثر حملات هوايي عراق به شهرهاي مختلف به شهادت رسيده و يا مجروح شدند.

63 درصد حملات هوايي توسط هواپيما، 9/4 درصد توسط موشك، 9/31 درصد توسط توپخانه انجام مي‌شد. بر اساس حقوق بين‌الملل، اقدامات غيرانساني رژيم بعثي عراق در آن سال‌ها مي‌بايستي بي‌درنگ در سال 1359 توسط شوراي امنيت سازمان ملل پيگيري و صدام به‌عنوان نقض‌كننده صلح بين‌الملل تنبيه مي‌شد، اما حتي پس از صدور قطعنامه 598 و اعلام خاويرپرز دكوئيار، دبيركل وقت سازمان ملل مبني بر متجاوز بودن دولت عراق،‌ پرونده اين تجاوز عملاً تا سقوط صدام و دستگيري و محاكمه و اعدام وي مسكوت ماند.