«بولتن ادبیات»؛ مجلۀ خبری روزانۀ ادب و نشر(16اسفند)

کناره‌گیری یک نامزد دیگر جشنواره شعر فجر

علیرضا عباسی که مجموعه شعرش نامزد جشنواره شعر فجر شده است از این جشنواره کناره‌گیری کرد.

این شاعر در متن ارسالی‌اش نوشته است: «مجموعه شعر "تیترهای درشت سیاه‌ترند" ماه گذشته از نامزدهای نهایی دریافت جایزه کتاب سال شده بود و در چند روز اخیر به عنوان یکی از نامزدهای نهایی دریافت جایزه از سوی دبیرخانه جشنواره بین‌المللی شعر فجر معرفی شده است. نتیجه نهایی جایزه شعر فجر قرار است روز شنبه شانزدهم اسفند اعلام شود.

ضمن احترام به نظر داوران و تشکر از حسن نظر ایشان، بی هیچ خصومتی و به دلایلی که برای خود محفوظ می‌دارم‌شان اعلام می‌کنم که هیچ‌گونه اعتقاد و اشتیاقی به منتخب شدن و دریافت چنین جوایزی و هر جایزه دولتی دیگری ندارم و انصراف خود را از حضور در لیست برگزیدگان نهایی اعلام می‌کنم.

ضمن این‌که یادآوری چند نکته در همین رابطه را ضروری می‌دانم؛ اول این که معتقدم دیده شدن، انتخاب شدن و جایزه گرفتن به هرحال برای هرآن‌که قلم به دست دارد خوب است و لذتی نهفته دارد؛ اما طی سالیان گذشته تجربه نشان داده که بیش‌ترین دستاورد دخالت نهادهای رسمی و دولتی، ایجاد فاصله بین شاعران بوده است؛ تقسیم آن‌ها به خودی و غیرخودی. سال‌ها عده‌ای خودی تلقی شده‌اند و عده‌ای غیرخودی؛ پس به یک‌باره چطور می توان پذیرفت همه چیز تغییر کرده در حالی که چیزی تغییر نکرده است.

دوم این‌که بسیاری از شاعران، نویسندگان و مترجمان مستقل و حرفه‌ای این سرزمین هنوز در اولین خم‌های معیشتی و رفاهی درمانده‌اند؛ سوال اساسی این است که کدام نهادی وظیفه حمایت از آنان را برعهده دارد؟

و سر آخر این‌که ترجیح می‌دهم مبالغ قابل توجه این جوایز صرف خرید کتاب‌هایی شود که در گوشه انبار ناشران خاک می‌خورد و یا روی دست مولفان‌شان می‌ماند؛ کتاب‌های همان نویسندگان، شاعران و البته ناشرانی که بی هیچ استدلال منطقی غیرخودی به حساب آمده‌اند.»

روز پنج‌شنبه (14 اسفند) نیز شمس لنگرودی که با مجموعه «آوازاهای فرشته بی بال» نامزد جشنواره شعر فجر بود، انصراف خود را از این جشنواره اعلام کرد.

دیگر نامزدهای جشنواره شعر فجر به این شرح هستند: «باغ در حصار مصائب» سروده علیرضا رجبعلی‌زاده کاشانی، «روی جاده ابریشم شعر» سروده محمد قهرمان، «شجره‌نامه یک جن» سروده علیرضا بدیع، «ضد» سروده فاضل نظری.

همچنین داوران بخش شعر در نهمین جشنواره شعر فجر، دکتر محمدرضا روزبه، دکتر محمدرضا تقی‌دخت و مصطفی محدثی خراسانی هستند.

*مراسم پایانی جایزه کتاب سال 19 بهمن‌ماه برگزار شد.

بازنشر ترجمه سیمین دانشور از «سرباز شکلاتی» جرج برنارد شاو

«سرباز شکلاتی» نمایشنامه‌ای با نگاهی انتقادی همراه با طنزی تلخ از جنگ است. این نمایشنامه در متن انگلیسی‌اش «سلاح و مرد» نام دارد که برنارد شاو آن را از نخستین سطر ویرژیل در اثر درایدن گرفته و به گونه‌ای اولین نمایشنامه شاد نویسنده محسوب می‌شود.

 «سرباز شکلاتی» شامل سه‌ پرده است. در پرده اول که به ظاهر ربط چندانی به موضوع جنگ ندارد؛ خواننده با شخصیت یک مادر و دختر آشنا می‌شود. مادری که خبر خوب شروع جنگ را به دخترش می‌هد و دختر که تا حالا فقط با قهرمان‌های جنگ در کتاب‌ها آشنا بوده، از اینکه مجالی برای دیدار با قهرمان برایش فراهم خواهد شد، بسیار خوشحال است. در پرده دوم روی دیگر جنگ آشکار می‌شود. یکی از سربازهای فراری وارد اتاق دختر می‌شود و او را با اسلحه تهدید می‌کند. اینجا است که کم کم دختر متوجه می‌شود قهرمان جنگ فقط در داستان‌ها و رمان‌ها شکل واقعیت به خود می‌گیرد نه در دنیای حقیقی.

برنارد شاو در این نمایشنامه سربازهایی را به صحنه می‌کشد که نه تنها قهرمان نیستند، بلکه افرادی‌اند که بنا به وضعیت نابسامان موجود در پی منافع خود حرکت می‌کنند تا به هر طریق از این شرایط غیرعادی خلاص شوند. نویسنده در این اثر روی دیگر جنگ و قهرمانان جنگ را با نگاهی انتقادی بیان می‌کند تا حقیقت تلخ را جایگزین واقعیت‌های موجود کند.

جلال آل‌احمد در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب می‌نویسد: شاید با اطمینان بشود گفت که این اثر هدف دیگری جز خنداندن ندارد ولی برنارد شاو، اگر هم قسمت اعظم موفقیت خود را مرهون همین نمایشنامه‌های شوخی است که نوشته، تنها به این قناعت نمی‌کند که مردم را بخنداند. خنده برای او به صورت نیشخند درمی‌آید و به صورت روپوشی برای انتقاد اجتماعی شکننده‌ای در می‌آید که در کار‌هایش گنجانده، به صورت وسیله‌ای درمی‌آید برای بهتر نفوذ کردن اصول اجتماعی روشنی که در همه کار‌هایش، از دوره جوانی گرفته تا کارهای آخری‌اش تشریح می‌کند. می‌دانیم که برناردشاو سوسیالیست است و از‌‌ همان جوانی در سال ۱۸۸۴ وارد انجمن سوسیالیستی فابیان گردید. گذشته از اینکه معروف است در این اواخر خیلی تندرو‌تر از این‌ها هم شده بود. گرچه برای فهمیدن مطلب لازم نیست اسمی به روی او بگذاریم. خواندن همین نمایشنامه او کافی است.

آل احمد همچنین در بخش دیگری از این مقدمه بلند می‌نویسد: در این نمایشنامه انسان‌های شاو، اگر هم به جنگ از جرج برنارد شاو به‌عنوان توانمند‌ترین نمایشنامه‌نویس بریتانیایی پس از شکسپیر و نافذ‌ترین رساله‌نویس پس از جاناتان سوئیفت یاد می‌کنند. برنارد شاو همچنین یکی از بر‌ترین منتقدان موسیقی و تئا‌تر نسل خود محسوب می‌شده‌ است. شاو در سال ۱۹۲۶ موفق به کسب جایزه ادبی نوبل می‌شود اما آن را رد کرده و نمی‌پذیرد. وی همچنین در سال ۱۹۳۸ جایزه برتری فیلمنامه اقتباسی را از آکادمی اسکار کسب کرد.

در پشت جلد کتاب جلال ال احمد چنین نگاشته شده: این نمایشنامه مسخره‌ای است از جنگ. تخطئه انسانی است که سلاح به دوش می‌گیرد و خودش هم نمی‌داند چرا و برای چه و برای که کشتار می‌کند یا کشته می‌شود.

نشر روزنه به تازگی چاپ تازه‌ای از ترجمه سیمین دانشور از نمایشنامه «سرباز شکلاتی» جرج برنارد شاو را با مقدمه جلال آل‌احمد و با نظارت غلامرضا امامی منتشر کرده است.

این نمایشنامه پیش از نخستین انتشارش که در سال ۱۳۲۸ با کارگردانی «الول ساتن» در تالار گرین روم تهران و با بازی بهرام دریابیگی، صادق چوبک، نظام شفا، ملوک کریک، ایرن ملک‌زاده و پری خلیل روی صحنه رفته است.

نمایشنامه «سرباز شکلاتی» جرج برناردشاو با ترجمه سیمین دانشور و با مقدمه‌ای از جلال آل احمد، با شمارگان هزار نسخه و قیمت ۹ هزار تومان از سوی انتشارات روزنه منتشر شده است.

گل‌های زرد برای «مارکز» 

دوست‌داران گابریل گارسیا مارکز در اولین سال‌روز تولد این نویسنده کلمبیایی برنده نوبل ادبیات پس از مرگش، با در دست داشتن گل‌های زردرنگ جلو خانه او و همسرش «مرسدس بارچا» حضور پیدا کردند.

اگر خالق رمان «صد سال تنهایی» در آوریل 2014 نمی‌مرد، روز گذشته 88 سالگی‌اش را جشن می‌گرفت، اما فقدان همیشگی او هم باعث نشد طرفدارانش رسم هرساله‌شان را فراموش کنند.

سال گذشته «گابو» با لباس رسمی و گل زردی که درون جیب کتش قرار داده بود، در خانه‌اش را باز کرد و از افرادی که برای تبریک تولدش آمده بودند تشکر کرد.

سرانجام نویسنده «پاییز پدرسالار» سال گذشته درست چند هفته پس از تولد 87 سالگی‌اش به دلیل ابتلا به عفونت ریه در بیمارستان بستری شد و هفدهم آوریل در شهر مکزیکوسیتی درگذشت.

به گزارش لاژورنادا، گابریل گارسیا مارکز از بزرگ‌ترین چهره‌های ادبیات اسپانیولی‌زبان و آمریکای لاتین بود که در سال 1982 به جایزه‌ نوبل ادبیات دست یافت. گابو به ‌عنوان پیشتاز سبک «رئالیسم جادویی» شهرت داشت.

«صد سال تنهایی» که نمونه‌ بارز رئالیسم جادویی است، معروف‌ترین اثر مارکز محسوب می‌شود. «پاییز پدرسالار»، «عشق سال‌های وبا»، «خاطره دلبرکان غمگین من» و «گزارش یک مرگ» از دیگر کتاب‌های معروف این نویسنده‌ برجسته هستند که آثارش تا کنون به بسیاری از زبان‌ها ترجمه شده‌اند.

«هرگز و همیشه انسان»؛ کتاب جدید شفیعی کدکنی در راه نمایشگاه کتاب

«هرگز و همیشه انسان» عنوان جدیدترین اثر از محمدرضا شفیعی کدکنی است که از سوی نشر سخن برای نخستین‌بار در بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه خواهد شد.

این اثر در مجموعه «میراث عرفانی» و با محوریت خواجه عبدالله انصاری و تأثیر وی بر ادب عرفانی نوشته شده است. از محمدرضا شفیعی کدکنی آثار متعددی در مجموعه مذکور منتشر شده است که از این موارد می‌توان به «دفتر روشنایی»از میراث عرفانی بایزید بسطامی، «درویش ستیهنده» از میراث عرفانی شیخ جام، «زبان شعر در نثر صوفیه» درآمدی به سبک شناسی نگاه عرفانی، «نوشته بر دریا» از میراث عرفانی ابوالحسن خرقانی و «چشیدن طعم وقت» از میراث عرفانی ابوسعید ابوالخیر اشاره کرد.

همچنین انتشارات سخن در نظر دارد تا چاپ جدیدی از کتاب‌های این پژوهشگر زبان و ادب فارسی را روانه بازار کتاب کند که از این موارد می‌توان به «مفلس کیمیافروش» و «منطق‌الطیر» اشاره کرد.

محمدرضا شفیعی ‌کدکنی در حوزه‌ شعر، تحقیق و نقد ادبی، سبک‏‌شناسی شعر فارسی و عرفان ایرانی آثار بسیاری منتشر کرده است، که از آن جمله‌اند: «قلندریه در تاریخ»، «موسیقی شعر»، «این کیمیای هستی»، «ادوار شعر فارسی»، «شعر معاصر عرب»، «منطق‌الطیر» و دفترهای شعر «از بودن و سرودن»، «هزاره‌ دوم آهوی کوهی» و «آیینه‌ای برای صداها».

برای آمدن شاعران بزرگ باید تحمل داشت

در پاسخ به این پرسش که در تحولات و به وجود آمدن شاهکارهای ادبی - هنری چه مسائلی بیش‌ترین تاثیر را دارد، گفت: کل فرهنگ نقش دارد. برای به وجود آمدن آثار مولوی‌، فردوسی‌، حافظ و سعدی کل فرهنگ تاثیر دارد. آثار این شاعران زمانی به وجود آمد که در مقطعی از زمان، فرهنگ به شکوفایی رسید. در دوره به وجود آمدن این آثار حدود و ثغور و جایگاه انسان معلوم است، در نتیجه کسانی پیدا می‌شوند که سخن‌گوی این میراث می‌شوند. اما وقتی به قرن بیستم می‌رسیم با تغییر آدم و عالم مواجه می‌شویم و هر روز یک نظر و حرف تازه می‌شنویم. در این دوره با به هم ریختن اخلاقیات‌، زیاد شدن بی‌ایمانی و اضطراب‌هایی که جهان به وجود آورده است مواجه می‌شویم.

او در ادامه اظهار کرد: در دوره رنسانس که آدم امیدوار است و فکر می‌کند جهان آینده روشنی دارد، باز هنرمندانی پیدا می‌شوند که آثارشان در اروپا اوجی پیدا می‌کند. اما پس از جنگ جهانی دوم ذهنیت روشنفکران به خاطر تحولات جنگ و اتفاقات آن به هم می‌ریزد و آن‌ها از این حرف می‌زنند که آن همه امید و آرزو چه شد؟ در عصر حاضر نیز گویی دنیای یک‌پارچه از دست رفته است و هر روز دنیای تازه‌ای به وجود می‌آید که دائم به رنگی دیگر درمی‌آید.

ضیاء موحد درباره تحولات فرهنگی و چگونگی ایجاد شاخص‌ترین آفرینش‌های ادبی و هنری ایران نیز گفت: درباره ایران داستان دیگری هم وجود دارد. در این‌جا هر حرکت تازه‌ای تا شروع می‌شود خیلی زود به اوج می‌رسد؛ مثلا شاهنامه‌سرایی تا قبل از نگارش «شاهنامه» فردوسی در ایران مرسوم بوده است و با «شاهنامه» فردوسی به اوج می‌رسد. یا غزل عارفانه یا غزل عاشقانه سعدی به سرعت به اوج می‌رسد. سپس به سرعت این دوران را طی می‌کنیم و به دوره سبک هندی می‌رسیم که به نظر ما صائب در راس آن قرار می‌گیرد، اما وقتی بازگشت می‌کند دیگر چیزی از آن درنمی‌آید. تا به دوره مشروطه می‌رسیم که برای غزل و قصیده‌سرایی مشکلاتی به وجود می‌آید و شعر به قالب‌های وسیع‌تر و گسترده‌تری نیاز دارد.

او درباره تحولات پس از دوره مشروطه نیز گفت: با روی کار آمدن نیما و پس از گذشت دو دهه از انتشار «افسانه» او، موجی از شاعران خوب و صداهای ممتاز و متعین به وجود می‌آید که باز اوجی در ادبیات ماست. اما برای آغاز دوره بعد باید مقداری صبر و تحمل داشت چون این‌گونه نیست که هر 10، 20 یا 50 سال شاعران بزرگ سر برآورند. در غرب هم همین‌گونه است و ما در آن‌جا هم پس از شاعرانی چون الیوت دیگر شاعرانی به آن بزرگی نداریم.

او در عین حال تاکید کرد: شاید هیچ کسی به درستی نتواند قواعد تحولات و نوآفرینی را بگوید. من هم تنها توصیف کردم و اشاره‌هایی به برخی از علت‌های آن داشتم. البته کتاب «دیروز و امروز شعر فارسی» مقاله‌ای دارد که در آن‌جا هم از نگاه فلسفی گفته‌ام که در این زمینه احکام قطعی نداریم.

این شاعر در پاسخ به این موضوع که دولتمردان چقدر در این تحولات نقش دارند، گفت: متاسفانه نقش دارند و نقش منفی هم دارند. متاسفانه از دهه 50 به بعد ما دوست داریم در قالب‌های کهنه بمانیم و گویا این‌جا بیش‌تر احساس راحتی می‌کنیم. گویا ما خیلی نمی‌توانیم از آزادی استفاده کنیم.

مذاکرات هسته‌ای «بحران ساختگی» را پرفروش‌ کرد/ استقبال از آثار فاطمی آقامجتبی تهرانی

ایام فاطمیه هم در روزهای پایانی سال 93 از راه رسید و مخاطبان همزمان با این ایام استقبال خوبی از آثار و تالیفات در این موضوع داشتند.

کتاب‌هایی چون؛ سبک زندگی و خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) را خریداری کرده و این کتاب‌ها با استقبال همراه بوده است.

اما همزمانی این روزها با مذاکرات هسته‌ای در دوره حساس یکی از آثار انتشارات خبرگزاری فارس با نام «بحران ساختگی: داستان ناگفته هراس از ایران هسته‌ای» را در لیست پرفروش‌ترین‌ها قرار داده است، این اثر توسط انتشارات خبرگزاری فارس راهی بازار نشر شد.

کتاب «بحران ساختگی» را که توسط انتشارات خبرگزاری فارس ترجمه و منتشر شده، می‌توان کتابی در نوع خود بی‌نظیر خواند که حاصل هشت سال تحقیق و مطالعه آقای «گرت پورتر» درباره برنامه هسته‌ای ایران است.

پورتر در این کتاب به صورت کاملا مستند و مستدل به بررسی مسائلی مختلف از جمله سیاست آمریکا برای محروم سازی ایران از انرژی هسته‌ای در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، علل پنهان‌کاری ایران درباره برنامه هسته ای خود، نیات و اهداف تهران از برنامه هسته‌ای، سیاست تغییر نظام سیاسی ایران توسط دولت آمریکا و ارتباط آن با برنامه هسته‌ای، نقش رژیم صهیونیستی در ایجاد بحران، مسئله اسناد لپ تاپ، مسئله اتاقک تست بمب در پارچین، مسئله پلوتونیوم و... می پردازد.

کتاب «بحران ساختگی»‌ حاصل بررسی بالغ بر یک هزار سند مرتبط با برنامه هسته ای ایران توسط نویسنده است و از سوی بسیاری از نخبگان سیاست بین‌الملل و کارشناسان سیاست خارجی آمریکا از جمله سیمور هرش، گراهام فولر، اولیور استون، شیرین هانتر، هان چاس فریمن و دیگران مورد تجلیل قرار گرفته است.

اما در هفته دوم اسفند ماه کتاب‌های موسسه جهادی(صهبا) همچنان پرفروش هستند، در زیر نگاهی به جدول پرفروش‌ترین کتاب‌ها شده است؛

«خانواده» اثری است از صهبا که چندی است در رتبه نخست پرفروش‌ها قرار گرفته است، این اثر با 17 بار تکرار در جدول پرفروش‌ها رتبه نخست را داراست و پس از آن انسان 250 ساله  با 11 مرتبه و «همنام گلهای بهاری» و «محمد مثل گل بود» با 9 بار تکرار عنوان پرفروش‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

کتاب «خطبه فدک» حاصل هفده سخنرانی مرحوم آیت‌الله حاج آقا مجتبی تهرانی در سال 1374 در بیان و شرح خطبه‌ حضرت زهرا (س) در مسجد النبی است. این اثر در کنار مفاتیح الحیات آیت‌الله جوادی آملی پرفروش بوده است.

حسین سیدی برای نگارش «همنام گلهای بهاری» و غلامرضا حیدری ابهری نویسنده «محمد (ص) مثل گل بود» از نویسنده‌های خوش شانسی هستند که قلم و تحریرشان مورد استقبال مخاطبان قرار گرفته هرچند در جدول پرفروش‌های این هفته برخی رمان‌ها نیز ورود کرده‌اند، ولی آمار حاکی از آن است که بنیان خانواده همچنان مهم شمرده می‌شود.

یکی از کتاب‌هایی که در جدول این هفته در یکی از مراکز پرفروش بوده کتاب «ماه عسل مجردها» است این اثر یکی از کامل‌ترین کتاب های خاطرات اردوهای جهادی به شمار می رود و از این نظر قابل اهمیت است که خاطرات ارائه شده در این کتاب به صورت ساده و البته کامل با بیان نکات مهم و شیرین آورده شده است.

نویسندگان در این کتاب به آموزه‌ ها و خاطرات خود در خصوص فضای مثبت اردوهای جهادی پرداخته‌اند.
این کتاب که به همت دفتر اعزام مبلغ دانشگاه امام صادق تهیه و تنظیم شده و موفق شده است این کتاب را 9 بار تجدید چاپ کند.

روزهای نوروز نزدیک است و کم کم تابستان هم با چشم بر هم زدنی از راه می‌رسد و موضوع اردوهای جهادی داغ می‌شود حتی گروهی از جوانان ایام نوروز را برای این اردوها زمان مناسبی دانسته و در آن شرکت می‌کنند.

هفته گذشته اختتامیه دوره چهاردهم جشنواره غنی‌پور برگزار شد و کتابی در آن به عنوان برگزیده معرفی شد که در لیست پرفروش‌ترین‌های این هفته نیز دیده می‌شود، عنوان کتاب «آبنبات هل‌دار» است، این کتاب سال‌های دوران دفاع مقدس تا بازگشت آزادگان به کشور را از نگاه یک کودک بجنوردی روایت می‌کند.

برای کودک این داستان با به اسارت رفتن یک عضو خانواده، شب چله ای طولانی بوجود می آید که با آزادی وی این شب طولانی به بهار تعبیر و تشبیه می شود.
نویسنده کتاب در مورد تفاوت‌های این اثر با دیگر کتاب طنز خود با عنوان «نقطه ته خط» می گوید: فرم نگارش در این اثر منسجم است، در صورتیکه در «نقطه ته خط» نثرهای متفاوتی در قالب یک کتاب گردآوری شده بود.
موضوع داستان رمان در 26 قسمت کوتاه با عناوین مختلف از جمله راز، خواستگاری، کارت اضافی، آب دادن دسته گل، نامه، بوی عیدی و کیش و مات دنبال می شود.

در این داستان علاوه بر اینکه مسائل تاریخی و اجتماعی جبهه با زبانی طنز بیان شده است، نویسنده نگاهی هم به محل زندگی راوی داستان یعنی بجنورد داشته‌ و سعی کرده‌ است بعضی مکان‌ها، سنت‌ها و آیین‌های این شهر را هم معرفی کند.

انتشارات سوره مهر رمان طنز «آب نبات هل دار» را در شمارگان دو هزار و 500 نسخه در 416 صفحه به قیمت 149 هزار ریال  به قلم مهرداد صدقی منتشر کرده است.

ترنجستان بهشت، خجسته، رسانه بیداری مراکزی بودند که پرفروش‌های این هفته را اعلام نکردند.

ماحصل آنچه در این گزارش می‌آید اینکه موسسه فرهنگی ایمان جهادی(صهبا)» در این هفته عنوان ناشر اول را به خود اختصاص داد، «دفتر نشر معارف» نیز در این هفته جایگاه دوم را از آن خود کرد و سوره مهر سوم شد. در میان پرفروش‌های فروشگاه‌های مختلف فروش سالنامه‌های سال 94 نیز خودنمایی می‌کرد، ولی برای اینکه بازار کتاب در این بین دیده شود از آوردن عناوین سالنامه‌ها در میان پرفروش‌ها جلوگیری شد.