کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف چالشی برای گمرک

مدیرکل دفتر فناروی اطلاعات گمرک ایران یکی از مشکلات نظام گمرک ایران را کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف دانست که از سوی اتاق های بازرگانی صادر می‌شوند و دارای بدهی‌های ماده هفت هستند و گمرک با مراجعه به آدرس صاحبان این کارت ها متوجه می‌شود که بسیاری از آدرس‌ها اشتباه و دروغ بوده که همین امر مشکلاتی را به بار می‌آورد.

به گزارش بولتن نیوز، علی بعیدی در برنامه رونمایی از سامانه جامع یکپارچه گمرک ایران گفت: گمرک در پنج دهه اخیر تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است که می توان به حمایت از جامعه، توسعه اقتصادی‌، امنیت تجارت و چارچوب استانداردهای گمرک اشاره کرد.

وی ادامه داد: رتبه جهانی ایران در فضای کسب و کار در سال 2012 میلادی از میان 183 کشور صد و پنجاه و سوم بوده است و نیز از نظر لجستیک گمرک ایران در رتبه صد و بیست و ششم قرار داشته است.

مدیر کل دفتر فناروی اطلاعات گمرک ایران افزود:‌در هشت سال گذشته که کرباسیان رییس کل گمرک بود با سیستم آیسوکودا رتبه ایران در میان 85 کشور دنیا جزو پنج کشور برتر بود.

وی با بیان این‌که دولت از نظر قانونی مصوبات زیادی را برای ایجاد پنجره واحد تجارت فرا مرزی فراهم کرده است، افزود: در همین راستا میانگین ترخیص کالا که در گذشته حدود 26 روز بود به سه روز کاهش یافته و شاهد 150 گمرک حتی در مرزی ترین نقاط کشور هستیم که برای برخی از آن‌ها فراهم کردن زیرساخت‌ها دشوار است.

مدیر کل دفتر فناروی اطلاعات گمرک ایران در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: در گذشته طرحی تحت عنوان طرح جامع گمرک نوین در نظر گرفته شده بود که می‌بایست در یک بازه زمانی هفت ساله و با هزینه ای حدود 3100 میلیارد ریال اجرا شود که در حال حاضر با سامانه یکپارچه جامع گمرک که در بازه زمانی یک ساله و هزینه پنج درصدی از طرح جامع گمرک نوین قدم های مثبتی در جهت الکترونیکی کردن گمرک برداشته شده است.

بعیدی افزود: در حال حاضر نگاه، نگاه پنجره واحد تجارت فرا مرزی است و کارآیی این پنجره به گونه‌ای است که در داخل کشور ارتباط گمرک با سایر سازمان‌های همکار را تسهیل می کند و در عرصه خارجی دروازه مشترک مرزی با کشورهای دیگر است و نیز گمرک با کشورهای آذربایجان و ترکیه سامانه یکپارچه گمرک در حال همکاری است.

وی گفت: در بحث مانیفست که قبلا فرد ارباب رجوع باید حضوری مراجعه می کرد و بعد از 10 روز که کالا می رسید، آن وقت اطلاعات مانیفست قابل ارائه بود ولی در حال حاضر فرایند مانیفست الکترونیکی شده و به صورتی است که چهار روز قبل از رسیدن کالا به گمرک مانیفست به اداره گمرک ارائه می شود و هر بار که کالا وارد می شود اطلاعات آن از ناخدا، راننده و ... دریافت می شود.

وی گفته‌هایش را این گونه ادامه داد: در زمینه اظهارنامه الکترونیکی از راه دور از هر نقطه ای از کشور که به اینترنت دستیابی داشته و در هر ساعت از شبانه روز می توانیم اظهارنامه را ارائه دهیم سفارش را پیوست کنیم و برای گمرک بفرستیم.

مدیر کل دفتر فناروی اطلاعات گمرک ایران مدیریت ریسک در سامانه را این گونه تشریح کرد: سیستم به صورت لحظه‌ای با ورود هر اظهارنامه به روز می شود این درحالی است که تعداد اظهارنامه‌هایی که مسیرهای سه گانه در گذشته را طی می کردند شامل 67 درصد در مسیر قرمز (بازرسی کامل کالا)، 31 درصد در مسیر زرد (بازرسی کامل اصناف) و تنها دو درصد در مسیر سبز قرار داشتند، ولی درحال حاضر بعد از اجرای سامانه یکپارچه گمرک 19 درصد در مسیر سبز، 26 درصد در مسیر قرمز و 55 درصد در مسیر زرد قرار دارند که برای کشور راضی کننده است ولی جای کار بسیار دارد تا به کشوری مانند ژاپن که تنها دو درصد از اظهارنامه آن در مسیری غیر از سبز قرار دارد برسیم.

بعیدی گفت: یک درصد از ارزش کالا هزینه ای است که هر روز باید بابت خوابیدن جنس در گمرک پرداخت شود و با اجرای سامانه فرایند 26 روزه ترخیص به 23 روز کاهش یافته که باعث کاهش هزینه ها شده که همچنین درآمد گمرک بعد از اجرای سامانه 120 درصد رشد داشته است.

وی گفت: در بحث ترانزیت چون دو گمرک مبداء و مرکز باید در ارتباط باشند فرایند پیچیده‌تر است، اما در سامانه تمام فرایندها مانند نیروی انتظامی ، توزین، صدور مجوز بارگیری و ... الکترونیکی شده است و مدت زمان ترخیص از 45 روز به چهار روز کاهش یافته است.

مدیر کل دفتر فناروی اطلاعات گمرک ایران یادآور شد: اگر رتبه جهانی گمرک ایران در سال 2012 میلادی 183 بود، ما این هدف را برای خود تعیین کرده‌ایم که در سال 2015 به رتبه 63 و حداکثر 73 برسیم و نیز امتیاز گمرک ایران را از 2.19 در سال 2012 به 2.5 تا 2.75 برسانیم.

رییس پژوهشکده پژوهشگاه سامانه جامع کاربردی دانشگاه تهران همچنین در این مراسم اظهار کرد: در سال 1390 که از سوی مقام معظم رهبری سال جهاد اقتصادی نامیده شد و اندکی قبل از سال 1390 ما احساس فشار تورم می کردیم و محققان دانشگاه تهران دنبال جواب این سوال بودیم که چرا وضعیت اقتصادی بد است. در شروع و با ایجاد گروه ها و جلسات مختلف به این نتیجه رسیدیم که 30 درصد GDP را تجارت و 70 درصد آن را بانک تامین می کند.

حبیب الله راد ادامه داد: در تجارت گمرک مدنظر قرار دادیم که سازمانی است قوانین دولت را در تجارت اجرا می کند و در تجارت خارجی حساس‌ترین نقش را بر عهده دارد.

وی ادامه داد: در سال های گذشته که سیستم آیسوکودا در نظام گمرک ایران وجود داشت از داده‌ها یکپارچه استفاده نمی کرد و یک سیستم تجارت موفق سیستمی است که در آن داده‌ها مانند خون بچرخند و نیاز به تکرار دوباره نباشد.

رییس پژوهشکده پژوهشگاه سامانه جامع کاربردی دانشگاه تهران در ادامه افزود: گمرک ایران نیاز به سیستم ICS داشت که در آن اطلاعات بچرخد در قدم بعدی نیز نیاز به یک درگاه ارتباطی با بیرون بود که همان پنجره واحد تجارت فرا مرزی بود.

راد گفت:‌اگر بتوانیم زمان ترخیص کالا در گمرک را کاهش دهیم میزان تورم پایین خواهد آمد همان گونه که در گذشته میانگین مدت زمان ترخیص حدود 250 ساعت بود و به ازای هر روز کاری یک درصد به قیمت کالاها افزوده می شد به عنوان مثال یک کالا با قیمت واحد صد تومان بعد از 250 ساعت یعنی حدود 30 روز به قیمتی حدود 140 تومان می رسید.

وی امنیت سامانه یکپارچه جامع گمرک را مطمئن و قابل اطمینان دانست و گفت: از زمان راه اندازی سامانه حملات متعددی از داخل و خارج کشور به سامانه شده است و مزیت سامانه این است که داده‌هایی که در سامانه وجود دارد در فضای اینترنت نیست که امکان نفوذ از بیرون را داشته باشد.

رییس پژوهشکده پژوهشگاه سامانه جامع کاربردی دانشگاه تهران در پایان یادآور شد: از درآمد 50 تا 70 میلیارد دلار تجارت حدود 20 میلیارد دلار از تجارت را قاچاق شامل می شود.