زمستان را برای حیات‌وحش سخت‌تر نکنیم

اما نکته اینجاست که گونه های جانوری همیشه بازنده این رویارویی هستند، فرقی نمی کند خرس، پلنگ یا قوچ و میش باشند چون درنهایت راحت تر از هر زمانی از سوی افراد سودجو شکار خواهند شد. این درحالی است که می توان با برنامه ریزی دقیق و بموقع از نزدیک شدن آنها به مناطق مسکونی جلوگیری کرد و مانع تلف شدن اندک باقی مانده گونه های جانوری کشور شد.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از جام جم، هر سال در فصل های سرد سال مسئولان حفاظت محیط زیست مناطق کوهستانی برای تغذیه دستی برخی گونه ها مانند کل و بز و قوچ و میش دست به کار می شوند، برای نمونه برخی از آنها از قبل مقداری علوفه تهیه می کنند تا در زمانی که برف سنگین زیستگاه این گونه های جانوری را پوشاند آنها برای تامین خوراک با مشکل رو به رو نشوند،اما نکته اینجاست که در برخی مواقع محل هایی برای تغذیه گونه های جانوری انتخاب می شود که به جاده ها نزدیک است و سبب می شود شرایط برای شکار آنها از سوی برخی افراد فرصت طلب فراهم شود.

شهرام امیری شریفی، مدیر دیدبان حقوق حیوانات در این باره به جام جم می گوید: برخی مواقع مسئولان محیط زیست زحمت می کشند، اما اگر آنها محل مناسبی برای تهیه تغذیه دستی حیوانات انتخاب نکنند، مشکل به وجود می آید چون حیوانات به محل هایی که تغذیه دستی می شوند عادت کرده و برای تهیه غذا به این مناطق سر می زنند، برای نمونه مدتی قبل در منطقه ای که نزدیک جاده بود سوجود ها اقدام به شکار حیواناتی که در جستجوی غذا به آنجا می آمدند، کرده و شبانه لاشه آنها را منتقل می کردند.

بنابراین مسئولان باید آموزش های لازم را به افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند بدهند به عنوان مثال باید برای این کار از کارشناسان کمک گرفت و اشخاص را توجیه کرد که از نزدیک شدن بیش از حد به گونه های جانوری خودداری کنند و در محلی اقدام به تغذیه دستی کنند که فاصله زیادی با روستاها و جاده ها داشته باشد.

کمبود همیشگی تجهیزات و نیرو

نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که با بارش اولین برف در مناطق کوهستانی اغلب جاده ها بسته می شود بنابراین محیط بانان نمی توانند براحتی علوفه را به مناطقی که دور از جاده و روستاها هستند، منتقل کنند و برای این کار آنها به هلی کوپتر نیاز دارند.

می توان به شرایط پارک ملی لار اشاره کرد که با کمبود شدید نیرو و تجهیزات رو به روست. در منطقه لار چهار پاسگاه وجود دارد، اما در برخی از آنها فقط یک و در تعدادی نیز دو محیط بان وجود دارد، این درحالی است که براساس چارت سازمانی دست کم باید در هر پاسگاه هشت محیط بان مشغول به کار باشد.

نقی میرزا کریمی، رئیس اداره پارک ملی لار در گفت وگو با جام جم تصریح می کند: از نظر تجهیزات و نیرو کمبود داریم، تابستان ها فقط در مسیر پلور روزانه حدود یک هزار خودرو از گردشگران وارد منطقه می شود، اما ما محیط بانان کمی داریم تا مانع تخریب محیط زیست شویم.

افزون براین باید تاکید کرد محیط بانان پارک ملی لار فقط یک موتور برف رو در اختیار دارند و زمستان ها به وسیله آن در منطقه گشتزنی می کنند.

میرزا کریمی ادامه می دهد: حدود دو هفته پیش برف سنگینی در منطقه بارید، اما چون از قبل علوفه لازم را تهیه کرده بودیم حدود چهار تن علوفه را به نقاطی که حیات وحش در آن تجمع بیشتری دارند، منتقل و ذخیره کردیم، زیرا با بارش بعدی به طور حتم جاده مسدود می شود به این شکل بدون بالگرد نیز می توان علوفه را در زیستگاه ها توزیع کرد.

وی درباره جمعیت قوچ و میش در منطقه لار یاد آور می شود : براساس آخرین سرشماری که آبان سال گذشته انجام شد دست کم حدود 1008 راس کل و بز و حدود 500 راس قوچ و میش سرشماری شده است.

بیژن مقیمی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شمیرانات نیز در این باره به جام جم می گوید: با بارش اولین برف زمستانی تغذیه دستی انجام می شود، در شمیرانات چون بارش برف سنگین است و برخی مواقع ارتفاع برف به دو متر می رسد، حیات وحش نمی تواند براحتی از گیاهان منطقه استفاده کند به همین دلیل علوفه را به صورت دستی به آنها می دهیم. وی ادامه می دهد: براساس آخرین سرشماری 2300 راس قوچ، میش و کل و بز در منطقه وجود دارد، تهیه علوفه نیز با توجه به بارش برف انجام می شود، زیرا در برخی سال ها تا 30 بار بارش برف نیز اتفاق می افتد و در زمان هر بارش بین یک تا پنج تن علوفه در قسمت های مختلف زیستگاه ها ریخته می شود.

مقیمی یادآور می شود: اکنون به اندازه دو بار بارش برف، یونجه در انبار دپو کرده ایم و در موقع مورد نیاز آنها را با خودروهای پیکاب به زیستگاه ها منتقل می کنیم.

این در حالی است که اگر مسئولان به تغذیه دستی اقدام نکنند گونه های جانوری برای یافتن خوراک به مناطق مسکونی نزدیک شده و احتمال شکار شدن یا تلف شدن آنها در تصادفات جاده ای بالا می رود.

هرچند برخی کارشناسان تغذیه دستی حیات وحش را درست نمی دانند، اما باید تاکید کرد که باتوجه به اندک بودن گونه های جانوری کشور اگر چنین اقدامی صورت نگیرد به دلیل فشار های طبیعی و تخریب زیستگاه ها به طور حتم تلفات طبیعی گونه ها نیز بیشتر می شود.

مدیر دیدبان حیات حقوق حیوانات تاکید می کند: فقط در شرایط امدادی و اورژانس آن هم با روش صحیح تغذیه دستی حیوانات قابل قبول است در غیر این صورت این اقدام مشکل ساز می شود، زیرا برخی مواقع حیوان بد تغذیه شده و به انسان عادت می کند یا برخی مواقع رژیم غذایی صحیح نیست و گونه جانوری دچار سوءتغذیه می شود یا گاهی خوراک آلوده به حیوانات داده می شود.

باید یاد آور شد که بسیاری از مردم تصور می کنند باید باقی مانده مواد غذایی خود را در فصل های سرد سال در حاشیه جاده ها بگذارند تا حیوانات از آن تغذیه کنند، اما باید تاکید کرد این کار سبب آسیب دیدن جدی گونه های جانوری می شود، چون به این شکل خطر تصادف جاده ای آنها افزایش پیدا می کند.

علاوه براین برخی افراد به اشتباه با تهیه موادی مانند نان خشک به تغذیه دستی گونه های جانوری اقدام می کنند، اما باید گفت این کار نه تنها به حیات وحش کمک نمی کند، بلکه سبب آسیب دیدن بیشتر آنها مانند سوءتغذیه و بیماری می شود.

امیری شریفی یادآور می شود: وقتی مردم برای طبیعت گردی به خارج از شهر می روند باید بقایای خوراک خود را جمع آوری کنند یا اگر شب در طبیعت می مانند باید مراقب باشند، زیرا بوی غذا حیوانات را جذب می کند. این درحالی است که این بی توجهی می تواند سبب تقابل آنها با گونه های جانوری شود.

علاوه بر این رها کردن غذاهای کنسروی می تواند سبب آسیب دیدن گونه های جانوری شود، زیرا جانوران برای خوردن باقی مانده آنها تلاش کرده و لبه های تیز و برنده قوطی های کنسرو به طور حتم به آنها آسیب خواهد زد، نکته اینجاست که حیوان صدمه دیده نمی تواند رفتار طبیعی داشته باشد و در نتیجه برای تهیه آسان غذا به روستاها نزدیک شده و به حیوانات اهلی حمله می کند.

آماده برای خواب زمستانی

نکته دیگری که باید در این میان به آن اشاره کرد آماده شدن برخی گونه های جانوری مانند خرس ها برای خواب زمستانی است. این جانوران این روزها جهت آمادگی برای خواب زمستانی بیشتر از قبل در جستجوی هستند به همین دلیل بناچار به مناطق روستایی نزدیک شده و حادثه ساز می شوند. این درحالی است که مسئولان می توانند با تغذیه دستی این گونه ها در مناطقی که با روستاها فاصله دارد خطر تقابل انسان و این گونه را به حداقل برسانند.

حمیدقاسمی، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در این باره به جام جم می گوید: خشکسالی های اخیر سبب شده خوراک حیات وحش کم شود و برخی گونه ها به روستاها نزدیک شوند. برای نمونه دراین مدت گزارش هایی داشته ایم که خرس ها به زنبورداران خسارت زده و در ماجرای دیگری یک قلاده خرس که در جستجوی غذا بوده کرکره یک مغازه را خراب کرده است. قاسمی می افزاید: به همین دلیل چند روز پیش چند تن سیب تهیه و در منطقه ارسباران برای تغذیه خرس ها پخش شد. وی در باره تهیه علوفه برای کل، بز و قوچ های منطقه یاد آور می شود: فعلا ضرورتی پیدا نکرده، اما در موقع نیاز علوفه را به روز تهیه می کنیم.

این درحالی است که باید تاکید کرد روستاییان نیز می توانند با تمهیدات ساده مانع خسارت شوند، برای نمونه دامداران می توانند محل نگهداری دام و طیور خود را ایمن کنند تا گونه های جانوری نتوانند وارد آنها شوند. افزون بر این آنها با دفن اصولی زباله های خود می توانند مانع نزدیک شدن حیات وحش به محل زندگی خود شوند، زیرا بوی زباله براحتی می تواند گونه های جانوری را به سمت مناطق مسکونی جلب کند.