«ییک یاک»؛ شبکۀ ناشناسی که دانشگاه های امریکا را فراگرفت!

گروه رسانه، این آخرین برنامۀ ناشناس پس از «ویسپر» و «سکرت» است - اما این برنامه چیست و چگونه کار می کند، و چرا بیش از 1000 کاربر فعال در کالج های امریکا دارد؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از گاردین، این شبکۀ جدید و پُرطرفدار در عرصۀ رسانه های اجتماعی دانشگاهی «ییک یاک» نام دارد. «ییک یاک» بسیار شبیه به «فیسبوک» است که درسال 2004 توسط «مارک زوکربرگ» - در دوران دانشجویی اش در دانشگاه هاروارد - تاسیس شد و در یک انجمن مخفی دانشجویی شکل گرفته و به طور تصادفی در گنجه های دانشجویی پیدا شده است و به نظر می رسد می خواهد همچون فیسبوک به ابزاری برای تاثیرگذاری در فضای اجتماعی تبدیل شده و خود را به عنوان غول های آیندۀ ارتباطات جهانی معرفی کند.

به نظر می رسد، باتوجه به تجاربی که در سال های گذشته از ورود ناغافل شبکه های اجتماعی، شیوه های ارتباطی جدید و فناوری های نوین داشته ایم، لااقل 2 درس مهم برای مان به جا مانده که می توانند در نحوۀ برخورد صحیح مان با این فناوری های ناگزیر زندگی مدرن هزارۀ سومی کارگشا باشند و این 2 درس هیچ نیستند مگر این که اولاً با شناسنایی دقیق این پدیده ها بلافاصله پس از آغاز به کارشان، ابتکار عمل در نحوۀ استفاده از آن را در دست بگیریم (آنچنان که از ورود ناغافل «فیسبوک» درس گرفتیم و هنگامی که «گوگل پلاس» آهسته آهسته خود را در جامعه جا می انداخت، توانستیم با حضور وسیع و اصولی، فضایی مثبت تر و نزدیک تر به فرهنگ و باورهای مان را در آن پیاده کنیم) و ثانیاً با در اختیار گرفتن ابتکار عمل، خود به تاسیس و ابداع چنین امکاناتی همت گماریم، پیش از آن که بیگانگان برای مان چیزی بسازند.

حال به منظور نیل به هدف نخست، قصد داریم اینجا با ارائۀ اطلاعاتی دقیق از نحوۀ کار این شبکۀ اجتماعی جدید، مخاطب فارسی زبان احتمالی آن را با جوانب مختلف آن آشنا ساخته و مانع ایجاد تاثیرات منفی و ناغافل آن بر جامعه گردیم. بماند که این شبکۀ اجتماعی آن چنان که در ادامه نیز بدان اشاره خواهد شد، اساساً قابلیت نفوذ به مناطق جغرافیایی گسترده را نداشته و درحال حاضر نیز حتی امکان دسترسی به آن در مناطقی خارج از تعدادی دانشگاه محدود وجود ندارد و حتی کاربران در همۀ اماکن آموزشی امریکا نیز قادر به دسترسی به آن نیستند!


حال سوال اینجاست که این برنامه چیست؟ چطور کار می کند و چرا تا این اندازه محبوبیت دارد؟!! سوالی که می بایست به دقت به آن پاسخ دهیم تا بتوانیم به درستی مانع بروز تاثیرات منفی احتمالی آن در آینده گردیم و با در دست گرفتن ابتکار عمل، ایده ها و محتوای موردنظر خودمان را در این قالب نو ریخته و از آن استفادۀ بهینه کنیم.

«ییک یاک» از کجا آمده است؟
 
این برنامه در نوامبر 2013 توسط دو فارغ التحصیل 23ساله، «تایلر درول» و «بروکس بافینگتون» راه اندازی شد. در ماه آوریل 1.5 میلیون دلار سرمایه ایجاد کرد و در ماه ژوئن، سرمایۀ آن 10 میلیون دلار افزایش یافت. «ییک یاک» برنامه ای بسیار منظم و بی نقص است و علامت رابط کاربری آن طرحی ساده و رنگی است.

«ییک یاک» چگونه کار می کند؟

ویژگی اصلی «ییک یاک» این است که به اعضا -که اغلب دانشجو هستند- اجازه می دهد، پست هایی ناشناس و موسوم به «یاک» (گاومیش) بگذارند. سپس این پُست ها با رای افراد بالا و پایین می رود (شبیه به Reddit) و همچنین افراد می توانند راجع به پُست ها نظر بدهند. کاربرانی که رای بیشتری می گیرند، امتیاز کسب می کنند و به عنوان «یاکارما» (قابل ستایش) معروف می شوند.

درول و بافینگتون در ایمیلی برای گاردین نوشته اند: "ما متوجه شدیم که نیازمند ایجاد فضایی برای گفتگو و انجمن هایی هستیم که نیازی به پیش شرط هایی مانند داشتن روابط اولیه یا شناسایی قبلی نداشته باشد."

آن ها ادامه می دهند: "«ییک یاک» تنها راه برای ایجاد یک انجمن اجتماعی محلی بدون نیاز به روابط قبلی یا دوستی های قدیمی، به منظور ارسال مطالبی مرتبط و به موقع، برای افرادی است که خارج از این مکان زندگی می کنند."

«ییک یاک» چه ویژگی هایی دارد؟

این فاکتور ناشناس ماندن، «ییک یاک» را هم ردۀ «ویسپر» و «سکرت» می سازد. دو برنامه دیگری که به کاربران اجازه می دهد تا به صورت ناشناس پست بگذارند؛ هرچند این طور که معلوم شده «ویسپر» چندان هم اینگونه نیست!

با این حال، هم «ویسپر» و هم «سکرت» بیشتر برای کاربرانی برنامه ریزی شده که اعترافات یا اطلاعات محرمانه ای را پُست می کنند، اما «ییک یاک» بیشتر به مطالب طنزآمیز و ماهیتاً پُرامید مانند فرهنگ عامیانه و جوک و مزاح اختصاص دارد.
 
اما ویژگی دیگری که «ییک یاک» را از باقی شبکه های اجتماعی مشابه مستنثنا می کند، این است که این برنامه از ابزارهای منطقۀ جغرافیایی بهره می گیرد که گسترۀ  تعامل کاربر را با دیگران در شعاع 1.5 مایلی محدود کند.

این بدین معناست که این برنامه را می توان برای کشف رویدادها یا جلساتی که در داخل یک منطقه محلی برگزار می شود، ازجمله در فضاهای دانشگاهی به کار برد. برای جلوگیری از این معضل، گاومیش های (اعضای این شبکۀ احتماعی) برای به روز نگه داری نسبی آخرین پست ها، تنها مدت 100 روز فرصت دارند و پس از آن این پست ها حذف می شود.

ویژگی جدید«Peek» (زیرچشمی نگاه کردن)، هم به تازگی به این برنامه اضافه شده که اجازه می دهد، کاربران پُست های گاومیش های تمام کالج های ایالات متحده را ببینند، اما نمی توانند به آنها رای یا پاسخی بدهند، مگر اینکه پُست موردنظر از مکانی داخل همان شعاع 1.5 مایلی ارسال شده باشد.

ویژگی «زیرچشمی نگاه کردن» به زودی گسترش می یابد. تیم سازندۀ این شبکه اجتماعی می گوید به زودی خبر افزوده شدن ویژگی خاصی را به این شبکه خواهیم شنید که به کاربران اجازه می دهد به مطالب افرادی دسترسی داشته باشد که بیرون از محدودۀ دانشگاه های امریکا هستند.

چه تعداد از افراد از «ییک یاک» استفاده می کنند؟

درول و بافینگتون گفته اند که «ییک یاک» روز به روز گسترده تر می شود اما درحال حاضر از بیش از 1000 کالج و دانشگاه در سراسر جهان در این سایت فعال هستند.

آیا «ییک یاک» مشکلی هم دارد؟

مشکلی که همۀ برنامه های اینچنینی یا رسانه های اجتماعی با ویژگی کاربران و پیروان ناشناس دارند، احتمال بروز خطر مزاحمت سایبری است.


«ییک یاک» به خاطر ایجاد زمینۀ پرورش شایعات و ایجاد مزاحمت و آزارواذیت درفضای مجازی و محتوای جدی تر با انتقادات زیادی روبروست. تاکنون تهدیدات خشونت، جنایات جنسی و جنایات بی شماری ناشی از نفرت ازجمله یک تهدید تیراندازی گسترده و انتشار یک نوار ویدئویی مستهجن گزارش شده است. غیرمنصفانه نیست که بگوییم این شبکه اجتماعی در میان پدر و مادرها، به عنوان نوعی "معضل جدی" شهرت یافته است.
 
«ییک یاک» برای حل این معضل چه می کند؟

به نظر می رسد، «ییک یاک» این مشکل را پذیرفته و در حال حاضر نسبت به بسیاری از سایت های مشابه اقدامات ایمنی بیشتری به کار گرفته است.

به عنوان مثال، «ییک یاک» در تلاش برای مقابله با طعنه ها و برخوردهای کلامی دبیرستانی ها، در حال حاضر تمامی مدارس ایالات متحده  را از محدوۀ کاربری این شبکه اجتماعی حذف کرده و استفاده از این برنامه را در محیط این مدارس غیرممکن ساخته است. این شرکت با موسسۀ تامین و ارائه اطلاعات Maponics همکاری می کند تا تمام مدارس را مکان یابی کرده و شناسایی کند و این برنامه را در اماکن موردبحث غیرقابل دسترسی سازد.
 
افراد زیادی گزارش کرده اند که وقتی پُستی 5 رای منفی می گیرد، فوراً از سایت حذف می شود. البته این ادعا کاملاً درست نیست، اما پُست هایی با امتیاز بالای منفی، حذف می شوند.

درول و بافینگتون می گویند: "ما حد نصاب امتیازها را فاش نمی کنیم... اما بله، پُست هایی که به میزان مشخصی امتیاز منفی می گیرند را حذف می کنیم. این روش برای ایجاد جامعه ای "خود-ناظر" بسیار موثر است و به جلوگیری از سوءاستفاده ها کمک می کند."

گزینه ای هم برای پرچمدارکردن یا گزارش کردن پُست های نامناسب وجود دارد که به گفتۀ «ییک یاک» به منظور مبارزه با محتوای نژادپرستانه، ضدجنسیتی یا به طورکلی سوءاستفاده های مجرمانه، طراحی شده و بیشتر پُست های گزارش شده را تقریباً بلافاصله حذف می کند.

درول و بافینگتون معتقدند: "ما می دانیم که در هر برنامه یا شبکه اجتماعی، احتمال سوءاستفاده از گروه کوچکی از کاربران همواره وجود دارد؛ بنابراین شرکت ما برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی از الگوریتم های خاصی پیروی می کند. همچنین، این برنامه بر مکالمات و پست ها نظارت کامل دارد و هرنوع رفتار منفی یا مضر، منجر به مسدود شدن نسبی یا همیشگی کاربر خاطی می شود.
 
بانیان این شبکه اجتماعی می گویند: "هر جامعه ای طبعاً با بیشترشدن تعداد اعضا و میزان استفاده آنها از برنامه، شروع به ساماندهی و تصفیه خود می کند و به سمت مثبت شدن پیش می رود."

این برنامه در فروشگاه های اپلیکیشن های اندروید و iOS، دارای رتبه بندی سنی امتیاز 17+ سال است.

طی مدتی که من در این برنامه کار می کنم، از حدود صدها گاومیش عضو این برنامه تنها دومورد نژادپرستی زشت دیدم، این آماری نیست که به ما بگوید محتواهای مشکل زا را باید حذف کنیم.

آیا «ییک یاک» ارزش ماندگار شدن و پیشرفت را دارد؟
 
«ییک یاک» قطعاً برای مدت کوتاهی سرگرم کننده است. اما کاملاً روشن نیست که این شبکه اجتماعی بی ارزش نباشد. کاربرد اصلی آن ایجاد تریبونی برای تفریحات لحظه ای است. اما این یکی از USP های توییتر (نقاط منحصر به فرد و قابل فروش) است و تاثیر زیادی بر بازار این شبکه اجتماعی دارد.

«ییک یاک» محتوای سرگرم کننده ای دارد - اما بسیاری از این مطالب پیش پا افتاده هستند و جوک ها اکثراً جدید و دست اول نیستند. شاید این برنامه برای دانشجویان عالی باشد، اما بعید است از محدوده جغرافیای خود فراتر برود.


در گزارش ها به نقل از درول و هافینگتون آمده، آنها امیدوارند در آینده وارد اخبار روزانه شوند. اما توییتر این کار را نیز محدود کرده است. با این همه به نظر نمی رسد که «ییک یاک» بتواند در این کار موفقیتی به دست آورد؛ زیرا بیشتر به شوخی هایی دربارۀ پیتزا، نمرات امتحانی و ... می پردازد.

موضوع دیگر این است که با وجود محبوبیت زیاد «ییک یاک» در ایالات متحده، در دیگر نقاط دنیا تقریباً ناشناس است.

آینده ییک یاک چه خواهد شد؟

درول و بافینگتون در پاسخ به این سوال می گویند: "ما همواره به دنبال گسترش برنامه این هستیم زیرا کاربران بیشتری با ما وارد تعامل می شوند و ارزش این انجمن فرامحلی را روز به روز بیشتر درک می کنند و انتظار داریم تا سال 2015 در فهرست شبکه های اجتماعی دیگر مناطق و کشورها نیز حضوری قدرتمند داشته باشیم."

در پایان سوال اساسی اینجاست که آیا «ییک یاک» پس از سال تحصیلی جاری هم با همین محبوبیت باقی می ماند یا با پایان سال تحصیلی به دست فراموشی سپرده می شود؛ باید منتظر بود و دید.