گزارشی از موزه‌های تعطیل تهران

هرچند مشخص نیست چند درصد از موزه‌ها زیر نظر اداره‌ها و دستگاه‌های دولتی، از قوانین و ضوابطی که ایکوم (کمیته‌ی ملی موزه‌های ایران) آن‌ها را وضع کرده، پیروی می‌کنند، اما مگر چه تعداد از شاغلان، محصلان و آن‌هایی که فقط پنجشنبه و جمعه برای دیدن بناهای تاریخی زمان دارند، می‌توانند در طول هفته به دیدن موزه‌های زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یا موزه‌های زیر نظر بخش خصوصی و اداره‌های دولتی مانند موزه‌های «مقدم»، «سینما»،‌ «هنرهای معاصر» یا «پست و تلگراف» بروند.

تصور کنید که پنج‌شنبه است و پس از نیم‌روز کار، در ساعت‌های بعدازظهر قصد دیدن چند موزه را قبل از پایان ساعت کاری‌شان دارید، موزه‌ها‌ی «مقدم»، «سکه» و «پست و تلگراف» با توجه به موقعیت جغرافیایی‌شان و نزدیک بودن به یکدیگر، بهترین گزینه‌ها به‌نظر می‌رسند. با هر کدام که تماس می‌گیرید می‌گویند، چون پنجشنبه است و کارمندان به استراحت نیاز دارند، امروز را زودتر از روزهای دیگر به خانه می‌روند!

موزه‌ی «سکه» نیز که زیر نظر بانک سپه است، به‌تازگی برای مدت نامعلومی تعطیل و دلیل آن نیز آغاز پروژه‌ی گسترش و نوسازی فضای موزه و تعمیرات ساختمان اصلی اعلام شده است. این موزه قبل از تعطیلی هم روال یادشده را نصب‌العین فعالیت خود قرار داده بود.

عقربه‌های ساعت به 15 نزدیک می‌شود، قصد موزه‌ی ملی «ملک» را می‌کنید، آن‌هم براساس اعلام قبلی در سایت موزه، روزهای جمعه تعطیل است؛ هرچند این موزه در روزهای کاری‌اش در طول هفته نیز در نیمه نخست سال تا 16:45 و در نیمه دوم سال تا 16:15 دایر است اما مشکل اساسی این مجموعه این است که در محوطه وزارت خارجه قرار دارد و با پایان یافتن ساعت اداری و بسته شدن سردر باغ ملی، ورود به آن تقریبا غیرممکن می‌شود. ضمن آن‌که این موزه نیز تا چند سال پیش تنها تا ساعت 14 پذیرای علاقه‌مندان بود.

آن‌قدر زمان برای بررسی ساعت موزه‌های مختلف، بیهوده هدر داده‌اید که دیگر امکان رفتن به هیچ موزه‌ای وجود ندارد، پس به ناچار از آن هم صرف نظر می‌کنید و دیدن موزه‌ها را به روز جمعه موکول می‌کنید.

برای جمعه، نخست ترجیح می‌دهید سراغ انتخاب‌های روز گذشته بروید؛ «مقدم»، «پست و تلگراف»، «تاریخ»، «جواهرات ملی»، «تنوع زیستی» و غیره؛ با هر کدام که تماس می‌گیرید به در بسته می‌خورید، یعنی آن‌ها در روز جمعه و بهترین زمانی‌ که امکان بازدید مردم وجود دارد، تعطیل‌اند. اصلا کسی هم نیست که تلفن را پاسخ گوید، این تعطیلی قطعی را زمانی درمی‌یابید که به آن‌جا مراجعه می کنید؛ ولی مگر برای دیدن موزه تنوع زیستی در پارک پردیسان، زمانی مناسب‌تر از جمعه و روزهای تعطیل هم وجود دارد؟ آیا پارک پردیسان در این روزها تنها برای قلیان کشیدن و چرت نیمروز مناسب است؟

فقط می‌ماند موزه‌ی «سینما» که از ساعت 14 تا 17 روز جمعه می‌توان تالارهای آن را دید و غیر از آن، موزه‌هایی مانند «ملی»، «فرش»، «رضا عباسی»، «نیاوران»، «سعدآباد»، «گلستان» یا «آبگینه» هم هستند که تاکنون چندبار از آن‌ها دیدن کرده‌اید، البته آن‌ها نیز گاهی در تعطیلات آخر هفته، دیرتر باز یا زودتر تعطیل می‌شوند.

با این وضعیت شاید بهتر باشد، عطای دیدن موزه‌ها در روز تعطیل را به لقایش ببخشید و برای دیدن این فضاهای فرهنگی به فکر زمان دیگری باشید، یا اصلا این نوع بازدیدها را از سبد کالای خانواده حذف کنید.

راستی چرا معتبرترین و معروف‌ترین موزه‌های دنیا تنها در ساعت اداری فعالیت نمی کنند، بلکه در روزهای تعطیل آخر هفته و تعطیلات رسمی هم دایرند؟