سکوت پارک را چند کودک که مشغول بازی اند می شکنند، پارک به آن بزرگی که سالهای نه چندان دور جایگاه بازی بچه های محله بود، این روزها محل استراحت و نفس تازه کردن سالخوردگان شده، جوانان سالهای دور محله که از پارک برای مرور خاطرات گذشته استفاده می کنند.
بر اساس یافته های سازمان جهانی بهداشت، در حالی که نرخ کلی رشد جمعیت یک و
هفت دهم درصد است، رشد جمعیت سالمندان جهان به حدود دو و چهاردهم درصد
رسیده است.
سازمان ملل هم پیش بینی کرده جمعیت بالای 60 سال ایران
بین سالهای 2011 تا 2050 با رشد 26 درصدی به 33 درصد کل جمعیت این کشور
برسد و ایران از نظر سرعت پیر شدن جمعیت رتبه سوم جهان را به خود اختصاص
دهد.
بر اساس اعلام مرکز آمار ایران میزان جمعیت سالمند کشور هم
اکنون به هفت و سه درصد رسیده است و در این میان استان های گیلان با 1/10
درصد، خراسان جنوبی با 5/9 درصد، مرکزی با 2/9، همدان با 57/8 درصد و سمنان
با 44/8 درصد دارای بیشترین درصد جمعیت سالمندی در کشور هستند.
زمانی
که هشت درصد جمعیت را افراد 65 سال و بیشتر تشکیل دهند و یا زمانی که 12
درصد جمعیت یک جامعه 60 سال و بیشتر سن داشته باشند، پدیده سالمندی جامعه
رخ داده است.
به این ترتیب استان سمنان که در سرشماری سال 1390 از
631 هزار و 218 نفر جمعیت دارای 57 هزار و 823 نفر سالمند بود به عنوان
پنجمین استان دارای جمعیت سالمند در کشور شناخته شده است که این رقم دو
درصد بیشتر از حد استقرار پدیده سالمندی در جمعیت یک جامعه تلقی می شود.
'نسیم
امیری' کارشناس بهزیستی با بیان اینکه نه تنها استان سمنان بلکه کل کشور
با مساله پیر شدن جمعیت روبرو است، گفت: وارد شدن جامعه به بحث جمعیت
سالمندی نیازمند زیرساخت هایی است که هنوز در کشور جا افتاده نشده، زیرساخت
هایی نظیر طب سالمندی، آسان سازی زندگی برای سالخوردگان و پرستاری از
آنها.
وی می افزاید: افزایش سن جمعیت تبعاتی مانند افزایش هزینه
های درمانی و کاهش تعداد نیروی کار مولد را در پی دارد و این تبعات،
هشدارهایی جدی برای بخش های اقتصادی و صنعتی است.
یکی از عواملی
که در افزایش جمعیت سالمندی نقش مهمی دارد کاهش باروری است. نرخ باروری در
جهان هم اکنون از پنج کودک برای هر زن در سال 1950 به 2.5 کودک کاهش یافته و
پیش بینی شده که این نرخ در سال 2050 میلادی به 2.2 کودک برای هر زن برسد.
'ابوالقاسم صمیمی' آسیب شناس اجتماعی با بیان اینکه کاهش میزان زاد و ولد
در میان خانواده ها، سهم سالخوردگان از جمعیت را افزایش می دهد افزود: وقتی
نیمی از جمعیت کشور سالخورده باشد نیمه جوان باید انرژی خود را صرف
نگهداری و خدمات رسانی به نیمه سالخورده کنند و این بزرگترین چالش اقتصادی
است.
وی با تاکید بر اینکه سالمندی دوره ای از زندگی است که همگان
آن را تجربه خواهند کرد گفت: تفاوت سالمندان در میزان سلامت و شادابی شان
مشهود است و می توان با استفاده از برخی توصیه ها روند پیری و دوره سالمندی
سالم تری را تجربه کرد. دکتر 'فرنگیس سمایی' متخصص طب سالمندی با بیان
اینکه سالمندی دارای شاخص های فیزیولوژیک، اجتماعی و روانی است گفت: بر این
اساس سالمندی به تقویمی، فیزیولوژیک، سالمندی زودرس و سالمندی دیررس تعریف
می شود.
وی تصریح کرد: با توجه به افزایش امید به زندگی و سطح
بهداشت عمومی، افزایش جمعیت سالمندی اجتناب ناپذیر است اما با اینکه به
طور قراردادی، شروع 60 سالگی را آغاز سالمندی قرار داده اند، اما این به
این معنی نیست که هر فرد 60 ساله ای پیر و ناتوان شده است.
در واقع سالمندی واقعی، فرآیندی است که هر سه مؤلفه فیزیولوژیک، روحی و روانی و اجتماعی را در بر داشته باشد.
وی با بیان این که پدیده پیری دیررس باید در جامعه دارای جمعیت سالمند
نهادینه شود گفت: تجربه نشان می دهد، افرادی که دوران کودکی، نوجوانی و
جوانی شاد و با نشاطی داشته اند و بطور نسبی از سطح رفاهی و الگوی صحیح
زندگی برخوردار بوده اند، سالمندی بهتری را تجربه خواهند کرد.
سمایی
گفت: بسیاری هستند که با اینکه به سن 60 سالگی نرسیده اند اما توان کمی به
لحاظ تحرک، تنفس، سم زدایی بدن، کنش و واکنش های عاطفی و همچنین کارکردهای
اجتماعی دارند و برعکس، گاهی هم با افراد 60 و چند ساله ای مواجه می شویم
که از نظر فیزیولوژیک، روحی و روانی و اجتماعی در سطح قابل قبولی قرار
دارند.
اینها به طور معمول سالمندان پویا و مولدی هستند که از نظر
میزان تحصیلات، سطح مطالعه، نوع شغل، رعایت نکات بهداشتی و مراقبت های شخصی
و ... پیشینه خوبی داشته اند.
وی می گوید: در دنیای نوین، سالمندی
سالم داشتن تنها به معنای افزایش طول عمر و امید به زندگی نیست، بلکه امید
به زندگی پویا و سالم است، به این مفهوم که هم سن تقویمی بالا برود و هم
لذت از زندگی افزایش یابد، این معنای سالمندی سالم است.
این پزشک
طب سالمندی، تربیت پزشکان آشنا به این رشته تخصصی را ضروری دانست و گفت: با
توجه به تغییر هرم جمعیتی کشور به سمت جمعیت سالمندی، افزایش مراقبت های
بهداشتی و درمانی برای جامعه سالمندی ضرورتی غیرقابل انکار است،
زیرا
گفته می شود، تا سال 2050 حدود 25 درصد از جمعیت کشورمان را جامعه سالمند
تشکیل خواهند داد، باید از همین حالا، با اتخاذ تدابیر لازم در قالب
سیاستگذاری ها، برنامه ریزی های راهبردی و ایجاد ساختارهای مناسب فرهنگی و
اجتماعی برای ایجاد سالمندی سالم در کشور گام برداریم.