آنگونه که مسوولان ادارهی میراث فرهنگی استان اعلام کردهاند، دو جام طلا و نقرهی منقوش به اشکال حیوانی با جامهای مارلیک و حسنلو (دو اثر تاریخی باارزش) برابری میکنند؛ اما کارشناسانی نیز مانند مدیر اداره کل موزهها - محمدرضا کارگر - احتمال تقلبی بودن آنها را مطرح کردهاند.
در حالی که روز گذشته به مدیر کل اداره موزهها اعلام شده است، این آثار از نظر کارشناسان استانی حرفهای هستند.
محمد حسن طالبیان در این زمینه اظهار کرد: هر چند اکنون کارشناسان منطقهای این آثار را که هنوز در اختیار «معاونت اطلاعات سپاه» است، بررسی کردهاند اما پس از تحویل آثار به میراث فرهنگی، محموله باید یکبار دیگر توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که به اردبیل فرستاده میشوند به صورت دقیقتر بررسی شوند.
یکی از اعضای هیات عالی کارشناسی اموال فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری محمد حسن قراخانی بهار نیز که تاکنون توانسته است، آثار کشف شده از حفاران غیر مجاز در مشکینشهر را از تصاویر منتشر شده توسط رسانهها بررسی کند، گفت: آنچه بر من مسلم است همهی این مجموعه اشیا، بدون تردید حاصل حفاری از گورهای باستانی متعلق به اواخر هزارهی دوم قبل از میلاد است.
وی محمولهی کشف شده را متعلق به منطقهی شمال و شمال غرب ایران دانست و ادامه داد: مقایسهی اشیای به دست آمده با هنر مارلیک به درستی انجام شده است چون شباهتهای زیادی بین آنها وجود دارد، حتی ظرف مشابه «قوری» که آبریز دارد را میتوان با آثار «مارلیک» و جامهای«کلورز» در منطقهی گیلان مقایسه کرد. در واقع این اشیا با جامهای «کلورز»، «کلاردشت» و «مارلیک» نسبت به جام «حسنلو» بیشتر قابل مقایسهاند.
این کارشناس اموال فرهنگی افزود: مقایسهی این آثار با جام حسنلو کار اشتباهی است، چون از نظر حوزهی فرهنگی و تکنیک «فلزکاری» با یکدیگر متفاوت است. این آثار احتمالا از یک یا دو گور کنار یکدیگر به دست آمدهاند، با این وجود نظر قطعی در این زمینه باید توسط هیات کارشناسی ارائه شود.
قراخانیبهار اظهار کرد: متاسفانه چراغ تحقیقات باستانشناسی در کشور رو به افول است و تقریبا خاموش شده است. نباید اجازه دهیم این مجموعه هم به سرنوشت مجموعههای دیگر دچار شود و آثار را در انبارها نگهداری کرد. باید روی این محمولهها به عنوان پروژههای تحقیقاتی کار شود.
او تاکید کرد: اداره کل میراث فرهنگی اردبیل باید با اختصاص اعتباری به این مورد، از کارشناسان خبره در این زمینه استفاده کند و کارهای تحقیقاتی روی آنها انجام دهد و نتایج آن را به همهی رسانهها اعلام کند.
محمدرضا خلعتبری باستانشناسانی که 30 سال در شمال ایران در منطقهی گیلان و 12 سال در شمال غرب ایران کار مطالعه و حفاری انجام داده است نیز در این زمینه به خبرنگار ایسنا گفت: در طول سالهای گذشته محوطههای تاریخی گیلان به خصوص در شمال و شمال غرب ایران بررسی و شناسائی شدهاند و حتی گزارش آنها در قالب چند جلد کتاب تهیه شدهاند.
او با بیان اینکه کار باستانشناسی در حفاری گیلان از سال 1340 و با نمونه آثاری از مارلیک به دست آمد، اظهار کرد: با این اتفاق در آن زمان کاوشها به سمت این منطقه از گیلان رفت و کسی به فکر ادامهی کار در دیگر مناطق گیلان نیفتاد، به همین دلیل هنوز برخی از آن مناطق بکر هستند و فقط روی آنها کار بررسی و مطالعه انجام شده است، شاید به همین دلیل است که قاچاقچیان آثار تاریخی روی آنها نظارت دارند.
این باستانشناس گفت: تصور میکنم آثار به دست آمده از حفاران آثار تاریخی، با دورهی «طول گیلان» و «مارلیک» در یک افق گاهنگاری قرار میگیرد.
او با بیان اینکه در اواخر دههی 80 کار بررسی و مطالعه در منطقهی تالش تعطیل شد و تا سال گذشته نیز هیچ برنامهای برای ادامهی آن طرحریزی نشد، افزود: فکر نکنم پژوهشکدهی باستان شناسی نیز هیچ برنامهای برای ادامهی کار در این زمینه داشته باشد. باید با برنامهریزیهای هدفمند کار بررسی، مطالعه و کاوش در این منطقه را ادامه داد، همچنین ایجاد موزهی منطقهای تالش به شناخت بیشتر هنر و فرهنگ منطقه کمک بیشتری میکند.
خلعتبری با بیان این نکته که به مناطق شمال غرب ایران پس از بستن عهدنامهی ترکمنچای و گلستان ظلم شد و کارهای پژوهشی هدفمندی در آنها صورت نگرفت، تاکید کرد: حوزهی فرهنگی تالش یک حوزهی فرهنگی بسیار گسترده است، که بخشی از آن در گیلان و بخشی در جمهوری آذربایجان قرار دارد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com