بررسی حاشیه‌سازی‌ها برای نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ»

گروه فرهنگ و هنر بولتن نیوز

بررسی حاشیه‌سازی‌ها برای نمایش "تانگوی تخم مرغ داغ"

عباس غفاری مدیر روابط عمومی مرکز هنرهای نمایشی با اعلام این خبر به خبرنگار تئاتر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: خوشبختانه پس از چند روز گفت‌وگو و تعامل میان اداره کل هنرهای نمایشی، قوه قضاییه و گروه اجرایی نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ»، مشکلاتی که برای اجرای این اثر بوجود آمده بود حل شد و اجرای این نمایش از امشب 20 خردادماه از سر گرفته می‌شود.

ذره‌بین فرهنگی: در این شماره از ذره‌بین فرهنگی قصد داریم با نگاهی به گزارش اخیر خبرگزاری تسنیم در رابطه با حواشی این نمایش، به بررسی برخی جوانب این مسئله نزدیک شویم.

نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ»، سوژه نه چندان مهم ولی مهم شده این روزهای رسانه‌های کشور بود. اثر نمایشی از چهارم اردیبهشت ماه اجراهای خود را در تالار وحدت آغاز کرد و قرار بود 31 اردیبهشت ماه به اجراهای خود پایان داد، اما این نمایش بدون اعلام قبلی تا 13 خرداد ماه تمدید شد و پس از آن دوباره بدون اعلام قبلی تا 31 خرداد. اصولا تمدید آثار نمایشی با اعلام خبر آن صورت می‌گرفت. اما این اتفاق، این بار به هر دلیلی رخ نداد و هنوز مشخص نیست که چرا نمایشی که حجم تبلیغات وسیع آن در سطح شهر سندی برای حضور اسپانسر قوی‌- که گفته می‌شود معاونت‌ هنری ارشاد است- در پشت آن است از ارسال یک خبر هم خودداری کرده است.

سایت تیوال، مرکز اصلی فروش بلیط این نمایش است و البته پر از نظرات مختلف از سوی مخاطبان آثار نمایشی. واکنش های مردمی به این نمایش که در این سایت منتشر شده است تاحد زیادی قابل تأمل است. وزنه نظرات مردمی در مورد این تئاتر در مقایسه با تئاترهایی با این عوامل اسم و رسم دار؛ منفی است. نظراتی که عموماً نارضایتی از هزینه مالی و وقت برای تماشای این نمایش در آن‌ها مشترک است. برخی از منتقدان در مطالبی که در روزهای اجرای این نمایش در رسانه‌های منتشر می کردند از این مسئله انتقاد می‌کردند که «چرا باید وزارت ارشاد هزینه کلانی برای اجرای این نمایش بپردازد و بهترین سالن خود را در حالی دو ماه در اختیار این گروه بگذارد که تالار وحدت نمایش‌هایی در رابطه با امام زمان (عج) و... را پشت در نگاه داشته است.»

البته بحث عبارت‌های ناپسند و بدی که در گفته‌های یکی از بازیگران این نمایش وجود دارد تا حد قابل توجهی مورد انتقاد مخاطبان قرار گرفته است. بخشی از آن را متوجه اکبر رادی می‌دانند بخشی هم به ادای این کلمات از زبان این بازیگر انتقاد دارند. نظر آنان این این است که این عبارات احساس «ناپسند و زشتی» را به مخاطب القا می‌کند.

از سوی برخی رسانه‌ها تلاش شد تا نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ» برای چند روزی به مسئله اصلی تئاتر کشور در طول چند روز اخیر تبدیل شود. حتی برخی کارگردان‌ها نیز از همین جنجال‌ها و شلوغی‌ها بهره بردند و اجرای خود را با ضمیمه یک سری انتقادات تند به شرایط موجود تئاتر ابراز کردند. برخی دیگر از هنرمندان این رویکرد را جو‌سازی رسانه‌ای برای جذب مخاطب برشمردند.

علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این رابطه گفته بود:«این نمایش مجوز داشته و مدتی هم اجرا شده اما اشکالاتی هم داشت که باید مرتفع می‌شد. ما هم به آنها گفته بودیم که این اشکالات را رفع کنند»، عدم رفع این اشکال به ضعف در شورای نظارت و ارزشیابی مرکز هنرهای نمایشی و رضا دادویی مدیر تازه این بخش باز می گردد. مدیری که چندی پیش نیز در جریان انتخابات خانه تئاتر مسائلی را مطرح کرد و باعث شد با یکی از رسانه‌ها دچار مشکل شدید شود. اگر از مسائل حاشیه‌ای دادویی بگذریم، ادامه این مسیر مثل همیشه به واژه‌های آشنای «فضای امنیتی» و «گروه فشار» ختم شد. در حالی‌که مخاطبان تئاتر که خصوصاً این بار درباره این نمایش منتقدان جدی آن محسوب شده بودند، این فضاسازی را باورپذیر ندانسته و از این همه جنجال رسانه‌ای برای یک نمایش که از نظر آنان ضعیف بود، عجیب به نظر می‌آمد.

پیش از این وحید شیخی یگانه از منتقدان تئاتر در نقدی نوشته بود:«من به عمد از جایگاه تماشاگر برای تماشای «تانگوی تخم مرغ داغ» اشاره ‌می‌کنم تا شاید بتوان متوجه عمق فاجعه شد و به این نتیجه رسید که اجرای این نمایش در شرایط کنونی هیچ الزامی نداشت.» زیورعالم یکی دیگر از منتقدان تئاتر بعد از تماشای نمایش با بیان اینکه واقع‌گرایی نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ» تحمیلی است، نوشته بود:«تمام تلاش‌های مرزبان در اثر در راستای تاکید بر سبک واقع‌گرای رادی است؛ مساله‌ای که در اثر قبلی مرزبان یعنی «پلکان» که باز نوشته‌ای از مرحوم رادی است، متبلور می‌شود. اما سوال این است که واقع‌گرایی به چه قیمتی و به چه هدفی؟»

«تانگوی تخم مرغ داغ» نمایشی نیست که بخواهد جنجال درست کند. اما واقعا چه چیزی در پشت پرده این ماجرا وجود دارد که به یکباره یک نمایش معمولی که از نظر بسیاری از مخاطبان و منتقدان ضعف‌های زیادی دارد، این‌گونه در برابر تمام مشکلات تئاتر مانند بدهی به هنرمندان سال 92، امنیت شغلی هنرمندان، بیمه هنرمندان، کمبود بودجه، عدم انتخاب دبیر تئاتر فجر، بازسازی تئاتر شهر و... به مسئله اصلی این روزهای تئاتر کشور تبدیل می‌شود؟ چرا برای یک نمایش تا این حد در تهران تبلیغات -آن هم با شائبه حمایت دولت که البته تا کنون تکذیب نشده است- می‌شود اما هنرمندان زیادی از پشت در ماندن آثار خود برای مدت زیاد، انتقاد می‌کنند. آیا تلاش برخی رسانه‌ها و مسئولان باعث این مسئله شده است؟ مشکلات و مسائل اصلی و تعیین‌کننده حوزه تئاتر از نظر این رسانه‌ها و این بخش از مسئولان چه می‌تواند باشد؟ چرا مرکز هنرهای نمایشی در طول 33 اجرا به نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ» و اصلاح مشکلات آن توجه نکرده، اما وقتی توقیف می‌شود نمایندگان خود را با گروه همراه کرده است؟

هر نویسنده، یک نقد به ممیزی

احمد اخوت معتقد است ممیزی سبب می شود ادبیات در کشور به سوی پاستوریزه شدن برود و از متن‌های پُرچالش دور شود. این مترجم و نویسنده در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)‌، درباره وضعیت ممیزی در دولت جدید گفت: من مجموعه داستان «به انتخاب مترجم» را در دولت جدید برای دریافت مجوز ارائه دادم که زود مجوز گرفت؛ به نسبت دوره قبل که کتاب‌هایی که مشکلی نداشتند، هشت ماه و یک سال منتظر می‌ماندند،‌ این کار بعد از یک ماه و اندی مجوز گرفت اما در ممیزی تفاوتی با دوره قبل احساس نکردم.

ذره‌بین فرهنگی: انگار قرار نیست سریال فشار وارد کردن بر وزارت ارشاد بر سر موضوع ممیزی پایان بیابد. روزی نیست که اخبار فرهنگی کشور را بررسی کنیم و نبینیم که جریان‌های رسانه‌های خاص، با مصاحبه‌های جهت‌دار این قضیه را پیگیری نکنند. البته این اتفاقی‌ست که خود وزارت ارشاد آنرا شروع کرده و مسئول مدیریت این شرایط، مدیریت فرهنگی دولت است. البته بعضی‌ها هم خیلی خوب شناگری‌شان را بلد هستند و می‌دانند در شرایط مساعد چطور گلیم‌شان را از آب بیرون بکشند.

سینمای ضد ایرانی-اسلامی، هر دم از این باغ بری می‌رسد

نمایش ایرانیان در شمایل خون‌آشام با پیدا کردن یک توزیع کننده آمریکایی، یک فیلم با کارگردان ایرانی ولی ضد ایران و با نگاهی علیه حجاب در سراسر آمریکای شمالی به نمایش گذاشته می‌شود.

ذره‌بین فرهنگی: چه پشتکاری دارد این سینمای غرب در ساخت فیلم‌های ضد ایرانی-اسلامی. قبلا هرچند سال یکبار این اتفاق می‌افتاد. در سال‌های اخیر این فاصله به سالی یک فیلم رسید. اما در یکی دو سال اخیر، بجز سریال‌های مربوط به این قضیه، چند فیلم هم ساخته می‌شود. البته این نشان از وحشت غرب از ایران اسلامی دارد که می‌خواهد به این طریق، جلوی آن بیاستد. ولی باید دقت کرد، کثرت این آثار، وظیفه‌‌ی فیلم‌سازان ایرانی را بیشتر می‌کند. البته اکثر ایشان فعلا کاری به این کارها ندارند...

توسعه‌ی ادبیات انقلاب اسلامی با ابزار ترجمه

مدیر پروژه باغ کتاب با بیان اینکه توقف ترجمه در آثار کلاسیک ایران برای شرایط فعلی انقلاب به مناسب نیست، گفت: به جای این باید به توسعه ترجمه آثار انقلاب فکر کنیم.

ذره‌بین فرهنگی: موضوع مهمی که در عرصه‌ی فرهنگ باید مدنظر قرار بگیرد این است که روند تولیدات فرهنگی ما از حالت پاسخگویی و تدافعی می‌بایست به حالت تهاجمی تغییر پیدا کند. یکی از ابزارهای این تبدیل و تغییر، و توسعه‌ی ادبیات انقلاب اسلامی این است که آثار حاوی محتوای دینی و انقلابی را ترجمه کرده و با بازاریابی بین‌المللی، حرف‌های انقلاب اسلامی را به گوش جهانیان برسانیم. دقت داشته باشید، اگر به وظایف وزارت ارشاد از منظر امام خمینی(ره) نگاه کنیم می‌بینیم که تبلیغ دین اسلام در سایر نقاط جهان یکی از این وظایف است که البته اکثر دوره‌های مدیریتی وزارت ارشاد چندان به آن نپرداخته‌اند.