پل «سردار قاجاری» در زنجان
به گزارش بولتن نیوز، پل‌های تاریخی از جمله آثاری است که وقتی پای در محورهای استان می‌گذاریم همواره این آثار تاریخی پابرجا و استوار را مشاهده می‌کنیم.
استان زنجان با وجود رودهای بزرگی چون قزل‌اوزن و زنجانرود همواره ساخت پل را در دوران مختلف تجربه کرده است.
از معروف‌ترین پل‌های این استان می‌توان به پل میر بهاء‌الدین، سردار و پل حاج سید محمد اشاره کرد که همچنان پا برجا هستند.
اکثر پل‌های احداث شده در استان زنجان به دوره قاجار مربوط می‌شود که امروز نیز به عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری استان مطرح بوده و مورد توجه قرار گرفته است.
*پل سردار
پل سردار که یادگاری از سرداران دوره قاجار در استان زنجان است، امروز با استواری خود همچون یک سردار استوار می‌ماند که در زنجان خودنمایی می‌کند.
این پل بر روی رودخانه زنجانرود علاوه بر کاربری خود چشم‌انداز زیبایی نیز به این رودخانه بخشیده است.
پل سردار در جنوب غربی زنجان، بر روی رودخانه زنجانرود و در مسیر راه قدیم تکاب - تخت سلیمان و سقز قرار گرفته است.
پل سردار به نام سردار اسعد‌الدوله معروف گشته و به روایتی، در دوره قاجار توسط «حاجیه خانم قمر تاج نامی» ساخته شده است.
این پل دارای سه دهانه با طاق‌های جناغی است که دهانه میانی از دهانه‌های دیگر بزرگ‌تر است.
در این پل برای سبک کردن بنا، کاهش بار اضافی و صرفه جویی در مصالح ساختمانی، علاوه بر ایجاد دو طاق تزیینی در اطراف طاق و هسته پل، فضاهای توخالی زیادی ایجاد شده است.
با توجه به بقایای موجود به نظر می‌رسد که بستر رودخانه در محل برپایی پل سنگ فرشی داشته که این امر مانع از شسته شدن شالوده پل و بستر رودخانه در زیر پایه‌‌ها، توسط جریان رودخانه می‌شده است.
تزیینات کاشی و آجری، نمای شرقی پل سردار همواره چشم گردشگران را به خود خیره کرده این در حالی است که چنین تزئیناتی در سایر پل‌ها بسیار کم مشاهده می‌شود.
پل سردار در فهرست آثار تاریخی نیز به ثبت رسیده است که این خود بیانگر اهمیت و ارزش این پل تاریخی است.
*پل میر بهاء‌الدین
پل میر بهاء‌الدین یا کهنه پل زنجان نیز بر روی جوش و خروش رودخانه زنجانرود احداث شده و وجود دهانه‌های مختلف و گذر آب از این دهانه‌ها سبب کاسته شدن از هیبت این رود بزرگ می‌شود و همچون جریان‌های جدا افتاده پس از گذر از پل دوباره به هم پیوند می‌خورند.
این پل در جنوب شهر زنجان، بر روی زنجانرود احداث شده و از آثار دوره قاجاریه است.
*کهنه پل زنجان در مسیر فراموشی است
این بنا که به پل کهنه نیز شهرت دارد در مسیر ارتباطی زنجان - کردستان قرار دارد و امروزه با ساختن پل جدید دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
ارتفاع پل میر بهاء‌الدین در بلندترین نقطه آن از سطح رودخانه حدود 11 متر است، پل دارای سه دهانه با طاق جناغی است.
این پل، عمود بر رودخانه ساخته شده و برای قرار گرفتن در راستای جاده، انحنایی به دو انتهای آن داده شده است.
برای کاهش وزن پل، فضاهای جانبی سه دهانه بزرگ پل را به صورت توخالی درآورده‌اند تا طاق‌ها توان بیشتری برای تحمل فشار داشته باشد.
در بالا دست و پایین دست پایه‌های پل، آب برهایی از سنگ برای تسهیل جریان آب ایجاد شده است، آب برهای بالا دست پل، چند ضلعی و آب برهای پایین دست نیم دایره شکل است.
کهنه پل زنجان به همت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرمت شده و همچنین به ثبت تاریخی رسیده است.
*پل حاج سید محمد
پل حاج سید محمد یکی دیگر از پل‌های تاریخی زنجان است که در دوره قاجار بنا شده است.
این پل در جنوب شرقی زنجان، بر روی رودخانه زنجانرود و در مسیر زنجان به همدان قرار گرفته و توسط حاج سید محمد، از تجار و متمولین زنجان در دوره ناصرالدین شاه ساخته شده است.
پل دارای سه چشمه یا دهانه بزرگ و دو دهانه کوچک بر روی پایه‌های سنگی، با طاق‌های جناغی است.
بستر رودخانه در محل برپایی پل، سنگ فرش شده بود که بعد از خرابی، توسط سازمان میراث فرهنگی با سنگ‌های رودخانه‌ای بازسازی شده است.
سطح گذرگاه پل، جان پناه‌هایی در طرفین دارد و به جهت ارتفاع زیاد دهانه میانی، از وسط به طرفین شیب ملایمی دارد و با سنگ‌های رودخانه‌ای فرش شده است.
پل حاج سید محمد به شماره 1486 در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده است.
................................
گزارش از: فاطمه حیدری
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
