توصیه انگلیس به شاه برای ایجاد دوقطبی تاج - پرسپولیس

محمد حسین رضوی - افراد بسیاری، روزهایی که پرسپولیس و استقلال قهرمانی لیگ را بین خودشان تقسیم می کردند را به خاطر دارند، و این موضوع در تاریخ نیز به ثبت رسیده است.

به گزارش بولتن نیوز، در سال 1349 و از زمانی که فوتبال ایران به صورت جدی پیگیری شد و رشد محسوسی در پیش گرفت، به سبب امکانات و شرایط، این دو تیم تبدیل به ستاره های درخشان آسمان فوتبال ایران شدند.

پرسپولیس و استقلال این دو تیم تهرانی، با پیشی گرفتن از رقبای خود، سالیان زیادی عناوین قهرمانی را از آن خود کردند تا به پر افتخارترین تیم های ایران تبدیل شوند .در آن زمان تیم های شهرستانی رویای قهرمانی لیگ را نداشتند بلکه آرزویشان بردن پرسپولیس و استقلال بود.

همان زمان ها، سند تیم ملی نیز شش دانگ به نام بازیکنان این دو تیم خورده بود و ورود به این دو تیم مساوی با ملی پوش شدن بود .حتی در سال 76 کار به جایی رسید که پرسپولیس به خاطر تعداد زیاد ملی پوشانش، نتوانست به طور منظم لیگ را ادامه دهد و در میانه راه از مسابقات کنار کشید.

اما این دو قطبی استقلال و پرسپولیس از چه زمانی به وجود آمد؟ چه تفکری پشت ایجاد و قدرتمند سازی این دو تیم بوده است؟

رقابت و چالش یکی از فاکتورهای پویایی جامعه است .در یک جامعه آزاد، رقابت‌ها و چالش‌ها بصورت طبیعی رخ می‌دهد جامعه ای که میان افراد و گروه‌ها در زمینه‌های مختلف و متفاوت) نه فقط ورزش) رقابت نباشد، جامعه‌ای راکد است که احتمال از هم گسیختگی و چالش‌ها و تنش‌های قومی و طبقاتی در آن بالاست .می‌توان گفت چنین پدیده ای یک جامعه نیست، بلکه محیطی توده‌وار است که توسط حاکمان کنترل و هدایت می‌شود.

طرح ایجاد دوقطبی تاج - پرسپولیس را انگلیسی‌ها به نظام پهلوی پیشنهاد دادند، کسی مانند شاه ایران می‌خواست که به تنهایی یکه دار میدان باشد و زمام امور را در دستانش داشته باشد.

دو قطبی را که فقط در فوتبال کشورهای توسعه نیافته مانند اسپانیا و پرتغال و مصر و ایران و.. می‌توان یافت. در کشورهای مترقی تر چنین وضعیتی کمتر حاکم است. برای مثال، در فوتبال انگلستان فوتبال چند قطبی است و چهار ضلع فوتبال با یکدیگر رقابت می کنند یا در فوتبال فرانسه دو قطبی ای وجود ندارد.

ایران از زمان مشروطه، با احزاب آشنا شد، اما در آن زمان شاه نمی‌توانست مجلس را تعطیل کند. جامعه جهانی نیز از وی نمی‌پذیرفت که پس از سرکوب دو حزب فراگیر ملی و توده، حزب و رقابتی در کار نباشد.

راه حل، ایجاد حزبی فرمایشی به نام رستاخیز جهت مجاب کردن منتقدان داخلی و بین المللی بود. با جامعه اما باید چکار کرد؟ مردم نیاز به مجالی دارند تا رقابت کنند، کری بخوانند و شکست و پیروزی را تجربه کنند.

به جای دادن مجال به احزاب آزاد و مستقل سیاسی، که معمولا در اکثر کشورها به دو حزب عمده و بزرگ تقلیل و خلاصه می‌شوند تا مطالبات مردم را پیگیر باشند، سیاست بر این می‌شود که فقط چاره‌ای برای ارضای غریزه رقابت بجویند نه دادن اجازه دخالت در اداره جامعه.

اگر پیروزی واقعی در میدان سیاست (بخوانید حق دخالت در تعیین سرنوشت) به دست نیاورده‌اند، لااقل در مجالی مجازی این غریزه را ارضا نمایند.

دلیل دیگر نیز، ترس نظام حاکم از بروز تنش‌های اجتماعی ناشی از اختلاف طبقاتی بین شمال و جنوب در کشورهای غیردموکراتیک و توسعه نیافته است.

در چنین جوامعی، برای جلوگیری از بروز شعله‌های احتمالی بین این دو طبقه، رقابت کنترل شده ایجاد می‌شود.

تاج، نماینده مردمان مناطق بالاشهری می‌شود و پرسپولیس از دل جنوب شهر مانند نازی آباد و میدان راه آهن پدید می‌آید .رئال مادرید نماینده طرفداران پادشاهی اسپانیا می‌شود و بارسلونا پایگاه باسک‌های معارض و جدایی طلب. این چنین بود که وجود این دو تیم ضرورت یافت و از آن زمان تاکنون ازهمه طرف مورد حمایت قرار گرفتند. سوء استفاده‌های تبلیغاتی و سیاسی صورت گرفته از آن‌ها بماند.

لالیگا سال هاست ما را یاد فوتبال دو قطبی خودمان می اندازد. آن زمان که هیچ کس جرات رویارویی با پرسپولیس و استقلال را نداشت. حالا در اسپانیا سال هاست بارسلونا و رئال مادرید، اختلاف خود را با بقیه بسیار زیاد کرده اند .هرچقدر هم تیم های دیگر خودشان را مجهز کنند به گرد پای این دو تیم نمی رسند .در چند سال اخیر، قهرمانی بین رئال و بارسا چرخیده و تیم های دیگر برای مقام سوم به بعد می جنگند.

نمی دانیم آیا در اسپانیا هم همه چیز در فوتبال به حال خود رها شده، و برای مقابله با فوتبال دو قطبی برنامه ریزی می شود یا نه؟ اما آنچه مشخص است اینکه آنها هم سال هایی را می گذرانند که فوتبالشان دوقطبی است .

دو قطبی استقلال و پرسپولیس برای جوانان، شرایطی را به وجود آورده که همه زندگی شان را در پرتو فوتبال می بینند. دغدغه شان فوتبال است و از شادی آن شاد، و از غم آن ناراحت می شوند. تا جایی این امر در میان جوانان رسوخ کرده که شاهدیم، برای خداحافظی یک بازیکن از فوتبال یک جوان طرفدار استقلال جان خود را از دست می دهد .

افراط صورت گرفته توسط مسولین درباره رشد کنترل نشده ی این دو قطبی، باعث چنین حادثه ای شده است که تیم دیگر شهرهای کوچک محروم شده و مردم به سمت این دو قطبی روی بیاورند و تمام وجودشان معطوف به این دو تیم باشد.

اتفاقی که می بایست با برنامه ریزی و توجه سریع مسولین و توزیع همه جانبه ثروت و امکانات، به شهرهای دیگر کنترل شود.

منبع: هفته نامه دریای جنوب/ استان بوشهر