اسپیاری: اجازه قراردادهای مشارکت در تولید به وزارت نفت داده شده است

بولتن نیوز_ صفحه انرژی، عضو کمیته بازنگری قراردادهای نفتی تاکید کرد: شرکت ملی نفت ایران باید به شرکت های خارجی و سرمایه گذاران به عنوان شریک خارجی (Partner) نگاه کند نه پیمانکار، همچنین قرارداد نیز باید به صورت برد ـ برد برای هر دوطرف تنظیم شود.

عضوکمیته بازنگری قرارداد های نفتی در گفت و گو با خبرنگار شانا تصریح کرد: نکته کلیدی در روش های توسعه میدان های هیدروکربوری کشورهای مختلف، مدل قراردادی است که وزارت یا نهاد مربوطه در چارچوب آن با شرکت های داخلی و خارجی برای فعالیت های اکتشافی، توسعه ای و بهره برداری (Exploration , Development & Operation) منعقد می کنند.

توجه به شرایط برد-برد در قراردادهای نفتی

نصرالله اسپیاری تصریح کرد: شرکت ملی نفت ایران باید به شرکت های خارجی و سرمایه گذاران به عنوان شریک خارجی (Partner) نگاه کند نه پیمانکار، همچنین قرارداد نیز باید به صورت برد ـ برد برای هر دوطرف تنظیم شود، ضمن آنکه طرف های خارجی توقع دارند ریسک ها و تعهدهای قراردادی که مسئولیت آن را به عهده می گیرند (Risk & Reward) در حد معقول و مناسبی باشد، بویژه آنکه نرخ بازگشت سرمایه بیشتر و مدت زمان بازگشت سرمایه نیز سریع تر شود تا  آنها نیز قادر باشند در بورس کشورهای خود سهام شان را بالا برده و منابع مالی (بانک ها و موسسات مالی) و اعتباری (Fund) مورد نظر خود را تامین کنند.

وی با تاکید بر این که یکی از مهمترین وظیفه های کمیته بازنگری قراردادهای نفتی، تهیه متن قرارداد با هدف حفظ منافع دوطرف است، تصریح کرد: باید قراردادها به گونه ای تهیه شود که نه تنها با قوانین جمهوری اسلامی سازگار باشد، بلکه دارای جذابیت بوده و منافع دو طرف را (سرمایه گذار و کارفرما) تامین کند.

مدیرعامل سابق مناطق نفتخیز جنوب در تشریح فعالیت های کمیته اصلاح قراردادهای بیع متقابل گفت: در این کمیته از متخصصان مختلف در زمینه حقوقی، قراردادی، مالی و فنی  برای تهیه و تدوین متن قرارداد استفاده شده و این قرارداد احتمالا از نوع قراردادهای خدماتی است و بیشتر شبیه قراردادهای نوع TSC و  بیع متقابل (Buy Back) خواهد بود که در آن جاذبه های منطقی بیشتری نسبت به قراردادهای قبلی وجود دارد.

وی طولانی تر کردن مدت قرارداد، کاهش ریسک به ویژه در مرحله اکتشاف میدان، سرعت بالاتر بازگشت سرمایه پیمانکار، پرداخت پاداش مناسب درصورت ازدیاد برداشت صیانتی، انتقال فناوری و دانش به معنای واقعی، صیانت از میدان و استفاده از منابع داخلی (Local Content) را از دیگر جاذبه های مورد نظر در قراردادهای جدید اعلام و تصریح کرد: پیش بینی می شود این نوع قراردادها جذابیت بیشتری نسبت به قراردادهای قبلی برای سرمایه گذاران داشته باشند، البته در جلسه های کمیته در باره انواع قراردادها بویژه قراردادهای مشارکت در تولید و خدمات فنی بحث زیادی شده است.

اسپیاری تصریح کرد: صرف استفاده از مدل های قراردادی بای بک (Buy Back) و یا مشارکت در تولید (PSA) و قراردادهای خدمات فنی (TSC)ضامن تامین منافع ما نخواهد بود و عقد یک قرارداد مشارکت در تولید به کمک تیم فنی و حقوقی مسلط به زیر و بم های قراردادی می تواند گاهی بهتر از یک قرارداد نامناسب بیع متقابل باشد.

تشریح قراردادهای مشارکت در تولید

مدیرعامل سابق مناطق نفتخیز جنوب در تشریح قراردادهای مشارکت در تولید گفت: این نمونه از قراردادها، یک نوع قرارداد پیمانکاری همراه با سرمایه گذاری است که در استخراج منابع نفت و گاز جهان رایج بوده و بین دولت و یک شرکت یا کنسرسیومی از شرکت ها به عنوان پیمانکار و سرمایه گذار منعقد می شود و در این نوع قراردادها پیمانکار با پذیرش ریسک به توسعه منابع پرداخته و در صورت موفقیت، هزینه های سرمایه ای و عملیاتی خود را از محل بخشی از تولید جبران و سهمی نیز به عنوان سود دریافت می کند.

اسپیاری افزود: براساس این قرارداد (مشارکت در تولید) مالکیت نفت و گاز مخزن متعلق به دولت میزبان است و البته این نوع قرارداد به شکل های دیگری مانند مشارکت در سرمایه گذاری یا مشارکت در سود نیز اجرایی شود.

به گفته وی هم اکنون سه نوع قرارداد در صنعت نفت و گاز استفاده می شود که حدود٦٠ تا ٦٥ درصد قراردادها امتیازی، ٣٠ تا ٣٥ درصد قراردادهای مشارکت در تولید و دو درصد قراردادهای خدماتی است.

عضو کمیته بازنگری قرارداد های نفتی گفت: برای استفاده از قراردادهای مشارکت در تولید (PSA) از نظر حقوقی منعی وجود ندارد، زیرا در ماده ٣ قانون وظایف و اختیارهای وزارت نفت (مصوب اردیبهشت ١٣٩١ ) اجازه استفاده از الگوهای جدید قراردادی از جمله مشارکت در تولید به وزارت نفت داده شده است و طیف گسترده ای از مسئولان، از جمله افراد مرکز پژوهش مجلس، روسای کمیسیون انرژی مجلس، نمایندگان سازمان بازرسی گروه نفت و استادان حقوقدان دانشگاه ها و استادان حوزه علمیه روی این نوع قراردادها کار کرده اند و می توانند در این زمینه کمک قابل توجهی توجهی به وزارت نفت کنند.

وی تصریح کرد: پیشنهاد می شود توسعه حداقل دو میدان مشترک به یک کنسرسیوم ایرانی ـ خارجی در قالب قرارداد PSA  واگذار شود و پس از بررسی و انجام اصلاح های لازم، نمونه قراردادی برای همه عقد قرارداد با شرکت های خارجی و داخلی تعمیم داده شود.

ترجیح قراردادهای مشارکت در تولید در میادین با ریسک بالا

اسپیاری گفت: قرارداد مشارکت در تولید را بیشتر ترجیح می دهم، به ویژه برای میدان های مشترک یا میادینی که در حوزه زاگرس بوده و ریسک بالایی دارند، زیرا انعطاف پذیری و جذابیت بیشتری نسبت به قراردادهای موجود دارد و پیمانکار تا پایان تولید، حضور دارد و نسبت به صیانت مخزن نظارت و توجه بیشتری خواهد داشت، همچنین در انتقال تکنولوژی های جدید و دانش روز جهان موثرتر عمل خواهد کرد.

عضو کارگروه بازنگری قراردادهای نفتی گفت: انعطاف پذیری قراردادهای پیشنهادی با توجه به عوامل موثر از جمله، مشترک بودن میدان، پیچیدگی های زمین شناسی، حجم و کیفیت ذخایر و میزان ریسک میدان بسیار مهم است، بنابراین PSA ، TSC و یا Buy Back بودن قرارداد به خودی خود دلیلی بر برتری نیست و متناسب با شرایط میدان می توان جذاب ترین قرارداد را به پیمانکار با در نظر گرفتن شرایط طرف های قرارداد پیشنهاد کرد.

وی گفت: نوع و مفاد قرارداد نیز مهم است، می توان قرارداد PSA را به گونه ای تنظیم کرد که منافع ما را تامین کند؛ همان گونه که کشورهای اروپایی و امریکایی انجام می دهند و بالعکس قرارداد Buy Back را می توان به گونه ای نوشت که از "قرارداد ترکمانچای" هم بدتر باشد.