"تلفن همراه رئیس جمهور" را دیگر نمی توان فیلم دانست/ یک جریان سیاسی جلوی ساخت فیلم ابوطالب را گرفته

به گزارش بولتن نیوز، پس از پخش قسمت آمار فروش، برای اولین بارسوال پیامکی برنامۀ هفت که به نحوۀ انتقال پیام نبوی در سینمای ایران اختصاص داد، به این ترتیب طرح گردید: به نظر شما سینمای ایران برای انتقال پیام نبوی، کدام راهکار را در اولویت قرار دهد؟

1- افزایش بودجۀ تولید

2- مشارکت سینماگران توانمند

3- تقویت زیرساخت های تکنیکی

4- مشارکت جهانی

در قسمت بررسی رویدادهای سینمایی"ازهفت تا هفت"، به برخی اخبار و رویدادهای مهم حوزۀ فرهنگ و هنر وبالاخص هنرسینما اشاره شد و اخباری همچون تجدیدمیثاق اهالی فرهنگ با آرمان های رهبر عظیم الشان انقلاب، پایان تولید پروژۀ "محمد(ص)" ساختۀ مجیدمجیدی، اهدای نشان درجۀ یک هنری به داریوش ارجمند و اکبر عبدی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توزیع فیلم "قاعدۀ تصادف" در شبکۀ سینمای خانگی و نمایش سه فیلم حمیدجبلی در جشنوارۀ سینمایی در کانادا برخی از این اخبار بودند.

در قسمتی دیگر از برنامۀ هفت دیشب که توسط الناز شاکردوست به عنوان خبرنگار تهیه شده بود، دوربین برنامۀ هفت به پشت صحنۀ فیلم سینمایی"آتیش بازی" ساختۀ بهمن گودرزی رفته بود و گزارشی متشکل از مصاحبه با بازیگران، کارگردان و سایر عوامل این فیلم در کنار تصاویری از قسمت های این فیلم سینمایی پخش شد.

در قسمت "نقدفیلم" میهمانان برنامۀ دیشب هفت، جابرقاسمعلی(نویسندۀ فیلمنامۀ این فیلم) و رضا درستکار(منتقد) برای تحلیل و بررسی فیلم "تلفن همراه رئیس جمهور" به استودیوی این برنامه آمدند. رضا درستکار در ابتدای صحبت هایش با اشاره به فرهنگ خاص مان که معمولاً نقدناپذیریم و از کسی که از ما انتقاد کند دل خوشی نداریم، بحث خود را دربارۀ فیلم "تلفن همراه رئیس جمهور" آغاز کرد و گفت: در چنین فضایی فیلمی همچون "تلفن همراه رئیس جمهور" اولاً به دلیل فشار ممیزی بر روی فیلم ها و ثانیاً به علّت وجود شخصیت سانسورچی که در وجود هر هنرمندی که در فضایی این چنین فکر می کند و کار می کند، متولد شده و رشد می یابد، فیلم(به عنوان مثال همین فیلم موردبحث یعنی"تلفن همراه رئیس جمهور")وارد محدوده ای می شود که اساساً دیگر فیلم نیست و در هیچ کدام از ژانرهای سینمایی نمی گنجد. جابرقاسمعلی نیز در ابتدای صحبت هایش لازم دانست، توضیحی درخصوص زمان ساخت فیلم و خلق فیلمنامه که از سوی تهیه کنندۀ فیلم به اشتباه سال 82 اعلام شده بود، بدهد و تصریح کرد: ایدۀ اولیۀ این فیلمنامه در سال85 و بر اساس اتفاقی واقعی به ذهن من خطور کرد و طرح اولیه و نهایتاً فیلمنامه در سال 86 نوشته شد. وی در ادامه به حواشی بسیار زیادی که در طول چندسال اخیر پیرامون این فیلم به وجود آمده و منجر به دست به دست شدن چندیدن بارۀ فیلمنامۀ"تلفن همراه رئیس جمهور" در دفاتر سینمایی و کارگردانانی همچون محمّدرضاهنرمند و کمال تبریزی و غیره شده است، افزود: من هیچ گاه نمی خواستم فیلمنامه ای سیاسی بنویسم و "تلفن همراه رئیس جمهور" فیلمی است اجتماعی و نه سیاسی و تنها بعدها انگ سیاسی بودن به آن خورد و فیلمنامه به هر دفتر سینمایی ای رفت، به عنوان فیلمنامه ای سیاسی با آن برخورد شد.

رضا درستکار، با اشاره به لهجه های مختلف که در فیلم به کار گرفته شده است و بسیار بد هم اجرا شده اند، گفت: اضافه شدن این لهجه ها به فیلمنامه به این دلیل بوده که با کنارهم قرار دادن این لهجه های مختلف، تصویری از یک جامعه ارائه شود اما فارغ از این که چنین اتفاقی در فیلم نیافته تنها یک لایۀ اضافی و غیرموجه به فیلمنامه اضافه شده و از آن مهم تر این که این ایده نیز بسیار ضعیف در فیلم اجرا شده است. در پاسخ به این انتقاد قاسمعلی نیز با اشاره به اهمیت لهجه ها در فیلم و تفاوت مهم لهجه و گویش که گاهی با هم اشتباه گرفته می شود، افزود: بسیاری از شخصیت ها و روابط و مناسبات فیلمنامه پیش ازساخت فیلم حذف شده اند. قاسمعلی اما در ادامۀ صحبت هایش حتی پافراتر برد و درخصوص اجتماعی بودن فیلمش نیز زبان به انکار گشود و درحالی که تا پیش از این فیلم "تلفن همراه رئیس جمهور" را نه یک فیلم سیاسی، بلکه فیلمی اجتماعی نامیده بود، اینبار حتی این فیلم را اجتماعی هم نداست و گفت: "تلفن همراه رئیس جمهور" بنا به تعاریف موجود حتی فیلمی اجتماعی ای نیز نیست. رضا درستکار نیز با اشاره به میزانسن های ضعیف، راکوردهای درهم ریخته، رنگ بد تصاویر و مسائل مربوط به فیلمبرداری و کارگردانی و بازی های نه چندان خوب و غیرقابل قبول فیلم، افزود: اساساً آقای قاسمعلی در مقام نویسندۀ فیلمنامه نمی تواند درخصوص ایراد های اساسی این فیلم دفاعی ارائه نماید و جابرقاسمعلی نیز با تایید ضمنی صحبت های درستکار، گفت: نمی توانم بگویم که فیلمنامۀ "تلفن همراه رئیس جمهور" با وجود تغییرات فراوانی که کرده است، مال من نیست اما حذف سکانس های بسیار و شخصیت های مهم فیلمنامه توسط گروه کارگردانی و تولید فیلم تا حدی بوده که لااقل نمی خواهم و نمی توانم با تمام وجود فیلم را و فیلمنامۀ آن را از آن خود بدانم یا لاقل به عنوان صاحب آن از آن به دفاع بپردازم.

در ادامۀ برنامۀ هفت به مناسبت اکران فیلم"بازنشسته ها" با دعوت از محسن ربیعی(کارگردان) و مهدی احمدی(تهیه کننده) به معرفی این فیلم نشستند و درخصوص مسائلی همچون داستان فیلم، نحوۀ انتخاب بازیگران و سایرعوامل و این که"بازنشسته ها" کار اول محسن ربیعی به عنوان فیلمی بلند سینمایی بوده است، به گفتگو نشستند. درقسمت سکانس دیروز برنامۀ هفت دیشب نیز گوشه هایی از فیلم سینمایی"شب یلدا"(79) و همچنین قسمت هایی از پشت صحنۀ این فیلم به کارگردانی کیومرث پوراحمد نمایش داده شد و گفتگوهایی کوتاه نیز با محمدرضا فروتن و دیگر عوامل تولید این فیلم سینمایی پخش گردید که بسیار زیبا و خاطره انگیز بود.

در قسمت پایانی برنامۀ هفت نیز میزگردتخصصی این برنامه به روال هفته های گذشته و این بار با موضوع "سینمای ایران و چگونگی انتقال پیام نبوی" با دعوت از تعدادی از کارشناسان و مسئولان فرهنگی و سینمای کشور از سر گرفته شد. در میزگرد دیشب که به مناسبت فرا رسیدن مبعث رسول الله(ص) برگزار می شد، آقایان سیّداحمدمیراعلایی(مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی)، علی روئین تن(کارگردان) و احمدرضاگرشاسبی(کارگردان) میزگرد دیشب را به بحث نشستند. در آغاز این میزگرد تخصصی، گرشاسبی با اشاره به رفتار و منش مسلمانان و اهمیت آن به عنوان مسئله ای پیشینی درنوع تاثیرگذاری و شیوع فرهنگ اسلامی و نبوی در جهان بحث خود را آغاز کرد و بر قدرت سینما به عنوان تجلی گاه مفاهیم و معارف تاکید نمود. میراعلایی نیز با بحث در خصوص نکاتی دربارۀ نحوۀ ساخته شدن فیلم سینمایی محمد رسول الله(ص) توسط مصطفی عقّاد و مسائل و مشکلاتی که بر سر راه ساخته شدن آن فیلم وجود داشته، گفت: گویا پای امام موسی صدر در ساخته شدن فیلم سینمایی "محمّد رسول الله(ص)" در میان بوده است و حتی از سوی عقاد به امام موسی صدر پیشنهاد شده بود که باتوجه به چهرۀ زیبای ایشان، بازی در نقش امیرالمونین حضرت علی(ع) را بپذیرد. روئین تن نیز با اشاره به ساخته شدن فیلم با بودجۀ شخصی درخصوص واقعۀ کربلا توسط محمدرضا درویش، گفت: اسلام دین مهر است و سیرۀ اسلام نیز مهر و مهربانی و کرامت است و تاعشق و کرامت در دل فیلمسازی جاری نشود، نمی تواند فیلمی(یا هر اثر هنری) دربارۀ حضرت رسول(ص) و موضوعاتی از این دست، بسازد. گرشاسبی در ادامۀ صحبت هایش با تاکید بر اهمیت علم و دانش و علم آموزی در اسلام، درخصوص صلاحیت تخصصی افراد برای ورود به چنین حوزه ای به صحبت پرداخت. وی افزود: ساختن چنین فیلمی یک وجه نرم افزاری و یک وجه سخت افزاری دارد. بخش نرم افزاری یعنی این که من به عنوان کارگردان باید به پیام جهانی قرآن و اسلام باور داشته باشم و بخش سخت افزاری نیز به مسائلی همچون کیفیت فیلم، بازیگری، کارگردان و مسائل تکنیکی فیلم مربوط می شود. درمرحلۀ بعد با مسئلۀ تعامل حرفه ای، اقتصادی و صنعتی با سینمای جهان و بازار فیلم رودررو می شویم. ما باید طوری عمل کنیم که بتوانیم با بازار بین المللی فیلم تعامل درست و اصولی داشته باشیم تا بتوانیم برای فیلم هایی همچون فیلم "محمد(ص)" مخاطب جهانی پیدا کرده و او را برای خرید فیلم مان و دیدنش متقاعد کنیم.

در ادامۀ این میزگرد سیّداحمد میراعلایی با اشاره به جامعیت و گستردگی بحث سینمای دینی گفت: باید بسیاری از کارشناسان به تبادل نظر بپردازند. یک موضوع اساسی امروز سینمای ما، اکران فیلم هایمان در سینمای جهان و جهانی شدن سینمای کشورمان است. از سوی دیگر آسیب مهمی که گریبان گیر سینمای ما شده است، این است که کارشناسان سینمایی بسیاری در کشورمان وجود دارند و هر کسی با خواندن دو نقد سینمایی و دیدن دوفیلم، کارشناس سینمایی می شود و فاجعه آن است که هم چنین کارشناسی به خاطر قرار گرفتن در موضع قدرت، به تشویق فیلمی پرداخته یا جلوی فیلم دیگری را می گیرد.

روئین تن نیز با حرارت بسیار زیاد و با اشاره به این که فیلمسازی خوب لزوماً ربطی به امکانات ندارد و نمی توانیم بگوییم که اگر به فیلمسازی امکانات داده شود، لزوماً او فیلم خوبی خواهدساخت، بحث را از سر گرفت و به برخی معضلات سینما در برقراری ارتباط درست و مناسب با جامعۀ روحانیت و بزرگان و دانشمندان مسائل مذهبی پرداخت و در پاسخ به ایرادی که محمودگبرلو بر او وارد کرد و گفت: آیا به عنوان مثال آیت الله جوادی آملی درک درست و دقیقی از سینما و مسائل سینمایی ندارند، تصریح کرد: بنده به هیج وجه نمی گویم ایشان با سینما آشنایی ندارد. اما آیا همین حضرت آیت الله جوادی آملی که شما می فرمایید، حاضر است حیثیت اش را بر ساخته شدن فیلمی درخصوص زندگی و سیرۀ حضرت رسول یا دیگر بزرگان دینی، گرو بگذارد؟ وی در ادامه با اشاره به صحبت های میراعلایی درخصوص کارشناس های سینمایی، افزود: سینما و مسائل مربوط به آن به گونه ایست، که بسیاری از افراد و از اقشار مختلف جامعه به سینما علاقمند می شوند و بعضاً به اظهارنظر در خصوص سینما نیز می پردازد ولی این به هیچ وجه دلیل نمی شود که شما او را کارشناس بدانید و حتی اظهارنظرش را به عنوان صحبتی کارشناسی درنظر بگیرید. وی صحبت هایش را با اشاره به 12سال تلاش خستگی ناپذیر زنده یاد علی حاتمی برای ساخت فیلمی دربارۀ زندگانی حضرت رسول(ص) که هم اکنون فیلمنامه اش نیز موجود است، اما به چاپ نرسیده، پایان برد.

گرشاسبی نیز به خواست گبرلو در ادامۀ صحبت هایش به پروژۀ ناتمام "ابوطالب" که سال هاست قرار است توسط او ساخته شود اما هنوز به سرانجام نرسیده است، توضیحاتی داد و افزود: یک جریان متنفذ سیاسی که بنده نمی توانم در این جا اسمی از آن ها بیاورم به جد مقابل ساخته شدن این فیلم قرار گرفته اند و به هیچ وجه اجازۀ ساخته شدن این فیلم را نداده است.

درپایان برنامه گبرلو با اعلام این که گزینۀ دوم با 2/34% بیشترین آرای مخاطبان را در مسابقۀ پیامکی این برنامه به دست آورده است، اظهار داشت مشارکت سینماگران توانمند، موثرترین گزینه از دیدگاه مخاطبان برنامۀ هفت به عنوان بهترین راه برای انتقال پیام نبوی توسط سینمای ایران، بوده است و به عنوان حُسن ختام، تیتراژ برنامه با موسیقی فیلم "آلزایمر" ساختۀ علی صمدپور پخش و به اتمام رسید.