در اتاق مشترک ایران و چین چه می‌گذرد؟

بولتن نیوز: نحوه شکل گیری اتاق‌های مشترک نیز به این صورت است که عده‌ای از علاقه‌مندان به فعالیت تجاری با یک کشور از اتاق ایران تقاضا می‌کنند که بین ایران و آن کشور شورای اتاق مشترک تشکیل شود.

مهم‌ترین هدف از راه‌اندازی اتاق‌های مشترک تسهیل روابط تجاری بین دو کشور است. اتاق‌ها سعی در گسترش سطح روابط بین بازرگانان دو طرف از طرق مختلف نظیر برگزاری سمینارها و شرکت در نمایشگاه‌ها می‌کنند.

به سراغ مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین رفتیم و نظر او را درباره آغاز راه‌اندازی این اتاق مشترک، درآمدها و هزینه‌های این اتاق و عملکرد آن جویا شدیم.

وی در ابتدا با شرحی از نحوه شکل‌گیری اتاق‌های مشترک آغاز به سخن کرد و گفت: نحوه شکل گیری اتاق‌های مشترک به این صورت است که عده‌ای از علاقه‌مندان به فعالیت تجاری با یک کشور از اتاق ایران تقاضا می‌کنند که بین ایران و آن کشور شورای اتاق مشترک تشکیل شود یا این که از نظر سیاسی سران دو کشور یا مقام‌های تصمیم‌گیرنده در دو کشور در یک تفاهم نامه تصمیم می‌گیرند که اتاق مشترک بین دو کشور راه اندازی شود.

او ادامه داد: پس از آن فراخوان اعلام شده و علاقه مندان در قالب هیات موسس برای ایجاد این شوراها اقدام می‌کنند. در مورد اتاق ایران و چین در سفر رییس جمهور وقت ایران به چین در اواخر سال 1999 میلادی (1378) در طی ملاقاتی با رییس جمهور وقت چین تفاهم شد که اتاق مشترکی در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران بین ایران و چین تشکیل شود.

حریری با بیان این‌که پس از این تصمیم گیری فراخوانی داده شد و علاقه‌مندان به فعالیت در اتاق ایران و چین به عنوان هیات موسس اعلام حضور کردند، تصریح کرد: طی پروسه سه چهار ماهه مجمع عمومی برگزار و بعد از آن نام شورای ایران و چین در هیات مدیره تعیین شد.

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین ادامه داد: هیات موسس در آن زمان یک جمع 35 نفره بود که شناخته شده ترین آن‌ها عسگراولادی، خانم مستوفی و چنگیزی بودند که همچنان نیز در هیات مدیره اتاق مشترک ایران و چین حضور دارند.

وی با تاکید بر این‌که در اولین هیات مدیره قرار شد که اداره شورا به دست این افراد باشد، اظهار کرد: بعد از این که یک سال از عمر شورا گذشت به دلیل تقاضای زیادی که برای عضویت در اتاق ایران وچین شده بود و پیشرفتی که این شورا طی یک سال داشت تقاضا شد که شورا به اتاق مشترک تغییر نام یابد.

به گفته نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین، مجددا برای اتاق مشترک رای گیری و هیات مدیره انتخاب شد که در آن زمان 9 نفر به عنوان اعضای هیات مدیره انتخاب شدند. در اولین دوره‌ای که انتخابات شد در انتخابات به نفع یکی از دوستانی که در حال حاضر از دنیا رفته است عقب نشینی کردم.

وی با بیان این‌که در انتخابات بازرسان اتاق مشترک به عنوان بازرس انتخاب شد گفت: پس از آن در انتخابات دوم به عنوان نایب رییس به رای داده‌ شد و در حال حاضر نیز سه دوره متوالی عسگراولادی به عنوان رییس اتاق مشترک و من به عنوان نایب رییس منصوب شدیم.

حریری افزود: از اعضای هیات مدیره دوره اول و دوم در اتاق مشترک ایران و چین تنها سه نفر همچنان حضور دارند و آن افراد عبارتند از عسگراولادی، مستوفی و من.

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین در ادامه در باره درآمد‌ها و هزینه‌های این اتاق مشترک گفت: اتاق‌های مشترک صرفا از اعضای اتاق خود حق عضویت سالانه دریافت می‌کنند که در مورد اتاق ایران و چین یک ورودی 250 هزار تومانی و یک حق عضویت سالانه 200 هزار تومانی از اعضا گرفته می شود.

وی با بیان این‌که رقم حق عضویت در ابتدا با 60 هزار تومان آغاز شد و امروز به 200 هزار تومان رسید در باره تعداد اعضای این اتاق مشترک توضیح داد: تعداد اعضا به لحاظ عددی نزدیک به 6500 نفر است اما تعدادی که حضور خود در اتاق ایران و چین را تمدید کرده‌اند بسیار کمتر از این عدد است.

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین خاطرنشان کرد: بیش از نیمی از این تعداد در طول این 12 سال یا عضویت خود را مجددا تمدید نکرده‌اند یا شرکت‌های آن‌ها منحل شده و دیگر کار نمی‌کنند. 55 تا 60 درصد از کل اعضا تا سال گذشته عضویت خود را تمدید می کردند ولی از نیمه دوم سال قبل تاکنون یک روند عدم تمدید افزایشی داریم که آن هم به دلیل مشکلاتی است که برای تجار و بازرگانان به وجود آمده و همچنین خروج بازرگانان خرده کار از بازار تجاری چین بوده است.

حریری با تاکید بر این‌که از نظر تعداد اعضایی که معتبر هستند بزرگترین اتاق مشترک اتاق مشترک ایران وچین است، گفت: اگر ما به طور متوسط 3000 عضو داشته باشیم به نرخ امروز 50 تا 55 دلار در سال از اعضا حق عضویت می گیریم. اگر 3000 عضو در اتاق مشترک باشند که هر کدام سالانه 200 هزار تومان حق عضویت بدهند رقمی درحدود 600 میلیون تومان در سال می‌شود.

وی ادامه داد: این اتاق نزدیک به 9 پرسنل دارد و ماهانه حدود 12 میلیون تومان هزینه‌های جاری اتاق مشترک ایران و چین است.

نایب رئیس اتاق مشترک ایران و چین در پاسخ به این‌ سوال که آیا اتاق ایران از اتاق های مشترک سهم دریافت می‌کند، اظهار کرد: اتاق ایران از هیچ اتاق مشترکی پول دریافت نمی‌کند و وظیفه آن نیز کمک به این اتاق‌ها برای تقویت‌ بنیه آنان است ولی در مقابل این که پولی از اتاق های مشترک دریافت نمی‌کند کمک مالی نیز برای تقویت اتاق‌های مشترک انجام نمی‌دهد.

بر اساس اظهارات حریری از بین اتاق‌های مشترک تنها اتاق مشترک "ایران و چین" و اتاق "ایران و‌آلمان" است که از نظر مالی مشکلی ندارند و اتاق ایران وچین بابت برخی از خدماتی که به اعضا می‌دهد نیز هزینه‌هایی را از آن‌ها دریافت می‌کند.

حریری با تاکید بر این‌که اگر اتاق مشترک سالانه 400 تا 500 میلیون تومان درآمد داشته باشد میانگین آن در ماه در حدود 30 تا 40 میلیون تومان می‌شود، خاطرنشان‌ کرد: این رقم برای سازمانی که 9 پرسنل دارد رقم چشمگیر و قابل توجهی نیست. بقیه مخارج با تعریف خدماتی که قابل ارائه و درآمد زا است انجام می‌شود.

ساختمان چهار میلیارد تومانی اتاق ایران و چین خریداری شد

وی همچنین از خرید ساختمان جدید برای اتاق ایران و چین خبر داد و گفت: طی هفته‌های آینده نیز اتاق ایران وچین در محل جدید خود و ساختمان جدیدی که خریداری کرده است مستقر می‌شود.

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین گفت: این ساختمان از محل پس انداز اتاق ایران و چین خریداری شده و قیمت آن نزدیک به چهار میلیارد تومان است.

حریری در پاسخ به این سوال که چرا منتظر اتمام ساختمان جدید اتاق ایران نمی‌شوید اظهار کرد: اگر قرار بود برای ساخت ساختمان جدید اتاق ایران 10 تا 12 سال صبر می کردیم انرژی اتاق مشترک از بین می‌رفت.

رشد 37 میلیارد دلاری مبادلات ایران و چین

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین با تاکید بر این‌که عمده‌ترین وظیفه اتاق‌های مشترک تسهیل مبادلات تجاری بین دو کشور است، تصریح کرد: از جمله اقدامات ما در طول 12تا13 سال گذشته برگزاری اولین سمینار توسعه روابط تجاری بین ایران و چین بود که این سمینار را در سال 2003 در پکن با حضور 600 شرکت چینی برگزار کردیم.

وی ادامه داد: در آن زمان قائم مقام وزیر بازرگانی چین را هم به این سمینار دعوت کردیم که این فرد در حال حاضر وزیر بازرگانی در چین شده است. در آن زمان حجم مبادلات بین ایران و چین در حدود سه میلیارد دلار در سال بود و این درحالی است که الان این مبادلات به مرز 40 میلیارد دلار رسیده است.

به گفته حریری عمده‌ی این مبادلات به این دلیل بود که روابط ایران و چین از طریق دو دولت بسیار توسعه پیدا کرد، بخشی از آن بزرگ شدن اندازه‌های اقتصادی چین در دنیا بود و یک مقدار از آن نیز فعالیت های اتاق ایران و چین و سمت دهی فعالیت‌های تجاری به سمت توسعه مبادلات بین ایران و چین بوده است.

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین گفت: اتاق ایران و چین توانست در سومین سال تاسیس اتاق ایران و چین در ایران نمایشگاه اختصاصی کالاهای چینی را برگزار کنیم که در همان سال حدود پنج میلیارد دلار در آن نمایشگاه قرارداد و تفاهم نامه تجاری بسته شد.

وی با بیان ‌که از نظر چینی‌های یکی از موفقیت‌ترین نمایشگاه‌ها همین نمایشگاه بوده است،خاطرنشان کرد: اتاق ایران و چین در تمام مسیر برگزاری این نمایشگاه، هم شرکت های چینی و هم بازرگانان ایران را هدایت کرده و در نتیجه بازدهی بالایی از این نمایشگاه را شاهد بودیم.

حریری با بیان این‌که در طول این چند سال فعالیت اتاق مشترک ایران و چین ارتباط با مقام‌های دولتی ، نهادهای عمومی و شرکت‌های چینی بسیار گسترده شد،اظهار کرد:همچنین با نهادهای عمومی و مقام‌های تصمیم گیرنده دولتی در ایران در دوره‌های مختلف یک رابطه منطقی و معقولی را ایجاد کردیم هر سال حداقل سه یا چهار هیات تخصصی را به چین اعزام می‌کنیم.

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین ادامه داد: تا سال 2007 هیات‌های عمومی و اقتصادی را برای بازدید از نمایشگاه‌های چین اعزام می کردیم و از آن سال به بعد با توجه به این که نوع رابطه ایران با چین تغییر کرد و گسترش یافته بود وارد رگه‌های تخصصی شدیم. بازرگانان در این نمایشگاه‌ها ارتباط می‌گرفتند و ما سعی می کردیم علاوه بر این که ایرانی‌ها را به نمایشگاه‌های چینی ببریم چینی‌ها را به نمایشگاه ایران آورده تا تعاملات بین بازرگانان دو کشور را توسعه دهیم.

وی با تاکید بر این‌که مطالعاتی که روی برنامه‌های اتاق مشترک ایران و چین داشتیم به ما این آگاهی را داد که دولت چین به دنبال این است که سیاست‌های اقتصادی خود را از سال 2012 به بعد تغییر داده و به سمت سرمایه گذاری در خارج از کشور حرکت کند، گفت: لذا ما در سمینارهای مناسبتی سرمایه‌گذاری در ایران و چین شرکت کردیم و توانستیم در سه دوره در نمایشگاه سرمایه‌گذاری شیامن غرفه ایران را تشکیل دهیم.

سال 2008،آغاز صادرات از ایران به چین

حریری خاطرنشان کرد: غرفه ایران در هر سه دوره جزو غرفه‌های اول از نظر نظم، انضباط و معرفی پروژه‌ها انتخاب شد. همچنین طی دو دوره در نمایشگاه سرمایه‌گذاری پکن با همکاری سازمان سرمایه گذاری شرکت کرده و از سال 2008 تصمیم گرفتیم به صادرات کالا از ایران به چین فکر کنیم.

وی با بیان این‌که براساس مطالعات متوجه شدیم که قرار است از سال 2012 به بعد در دو مقطع پنج ساله میزان واردات به چین از کشورهای دیگر تا سه برابر افزایش یابد، بیان کرد: از همان زمان ما احساس کردیم که فرصت خوبی برای صادرات از ایران به چین فراهم شده است ولی متاسفانه این خود باوری در صادرکنندگان ایرانی وجود نداشت.

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین گفت: در آن زمان آنچه که از چین وارد می‌شد کالاهای ساخته شده،‌ تکنولوژی، ماشین‌آلات و مواد اولیه بوده و ما عمدتا به چین علاوه بر نفت و گاز فروشنده پتروشیمی و مواد معدنی خام بودیم. هر چند در حال حاضر نیز رویه همین است و ما سنگ‌آهن خام و سنگ‌های تزئینی نمای ساختمان به چینی‌ها می فروشیم.

فرش، صنایع دستی و چرم بهترین کالاهای صادراتی

وی با بیان این‌که فرش، صنایع دستی و چرم سه کالایی بود که می توانست به توسعه صادرات از ایران به چین موفق باشد، اظهار کرد: ولی بازرگانان ایرانی به هیچ وجه فروش فرش ایرانی به چین برایشان قابل درک نبود. به اعتقاد این بازرگانان چین در فروش فرش به جهان رقیب ایران است و چینی‌ها نقشه فرش‌های ایرانی را کپی کرده‌اند.

حریری ادامه داد: برای فروش فرش ایرانی در چین بازاری وجود داشت و ما باید این خودباوری را در صادرکنندگان خود به‌وجود می آوردیم. این باور وجود نداشت تا زمانی که اکسپو 2010 شانگهای برگزار شد لذا در اکسپو ما با همکاری بابک افقهی، رییس سازمان توسعه تجارت وقت شرایطی را به وجود آوردیم که در بخش تجاری غرفه ایران کالاهای فرهنگی عرضه شود.

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین با تاکید بر این‌که بعد از تجربه مثبت در فروش کالاهای فرهنگی در چین و به ویژه فرش همه بازرگانان متوجه شدند که می توانند به چین فرش صادر کنند، خاطرنشان کرد: ولی الان تمام بحث ما این است که سازمان‌های مربوطه به این موضوع که چه کسانی درچین فرش می‌فروشند نظارت کنند زیرا روند اشتباه فروش فرش چین درحال خراب کردن بازار است.

حریری در این باره ادامه داد: در حال حاضر هر کسی می خواهد هر کالایی را با هر کیفیت و هر نوع شکل عرضه‌ای در بازارهای چینی به فروش برساند. ما در چین جا انداخته‌ایم که کالای ایران یک کالای لوکس است و کالاهای لوکس باید در بازاریابی، نحوه فروش، محل فروش و عرضه نیز لوکس عمل کند، ولی متاسفانه سازمان‌های متولی تشویق کردند که مردم بعد از اکسپوی 2010 فرش ایرانی را بدون سیاست گذاری خاص به فروش برسانند ولی ما معتقد بودیم که فرش ایرانی باید در یک مرکز مشخص و لوکس در یک برند خاص به فروش برسانند.

عمده‌ترین اقدامات اتاق ایران و چین

به گفته نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین در مورد عمده فعالیت‌های اتاق مشترک ایران و چین می توان گفت که دراین اتاق مشترک شرکت‌های چینی و ایرانی با هم آشنا می‌شوند، اعضا در تجارت با چین راهنمایی می‌شوند و راه‌های برقراری روابط تجاری را پیش پای اعضا قرار می‌دهند.

وی با بیان این‌که یک بخش عمده‌ای از تجارتی که با کشور چین می‌شود (رقمی در حدود 40 میلیارد دلار) ناشی از صادرات نفت به این کشور است، گفت: این صادرات در حدود 18 میلیارد دلار از مجموع مبادلات تجاری ما با چین را شامل می‌شود.

حریری ادامه داد: مابقی این تجارت نیز شامل پتروشیمی و میعانات گازی و بخشی نیز به قراردادهایی مثل سدسازی،‌ مخابرات، جاده‌سازی و امثال آن تعلق می گیرد. از 35 میلیارد دلار تنها 10 درصد از آن را اعضای ما انجام می‌دهند اما جای خرده بازرگانان در این 40 میلیارد دلار مبادلات تجاری بین ایران و چین کمتر از 20 درصد است و تنها در حدود پنج میلیارد دلار در تجارت با چین سهم دارند.

نایب رییس اتاق مشترک ایران و چین در پایان درباره دلایل کاهش حضور بازرگانان در تجارت با چین به عدم ثبت سفارش کالاهای اولویت 9 و 10 اشاره کرد و گفت: عمده تجارت این خرده بازرگانان نیز کالاهای ساخته شده است که با عدم ثبت سفارش کالاهای اولویت 9 و 10 و ممنوعیت واردات آنان بخش عظیمی از بازرگانان از میدان خارج شده‌اند. هر چند این امکان را دارند تا کالاهای خود را به صورت قاچاق وارد کنند.