آیا بانک مرکزی حریف بنگاه داری بانک ها می شود؟

گروه اقتصادی – سال هاست که کارشناسان اقتصادی، باانتقاد از بنگاه داری بانک ها و بانکداری شرکت ها و بنگاه ها، بر ضرورت تفکیک وظایف و حوزه عملکرد بانک ها و شرکت ها تاکید دارند و معتقدند که بانک باید به بانکداری و تامین منابع فعالان اقتصادی مشغول باشد و بنگاه ها و شرکت هاباید به کار تولید و خدمات مشغول باشند و از امور بانکداری پرهیز کنند.



به گزارش بولتن نیوز، این که چرا درایران بسیاری علاقه مند به ایجاد بانک هستند و بر سرهر کوچه ای بانکی ایجاد کرده اند و این که چرا بانک ها علاقه مند به حضور در فعالیت های اقتصادی و بنگاه داری هستند، قطعا مرتبط با مشکلات ساختاری اقتصاد ایران است اما از نظر عرف اقتصاد و قانون نیز، باید توجه داشت که قانون تجارت و عرف اقتصاد، حوزه فعالیت شرکت ها را مشخص کرده است و هر فعال اقتصادی نمی تواند هم بانکداری کند و هم بنگاه داری.
زیرا این گونه عملکردها، مبنای فعالیت را سود یا ارزش افزوده حاصل از تجارت قرار می دهد و در نتیجه فعالیت های مولد و میان مدت و بلندمدت کمتر مورد توجه خواهد بود و کسانی که دسترسی به بانک و منابع مالی و بنگاه و فعالیت اقتصادی دارند، عملا نوعی انحصار چند جانبه را ایجاد می کنند و امکان رقابت و کارهای مولد و کارایی و بهره وری را کاهش می دهند.
براین اساس، بانک مرکزی در دوره های مختلف و در زمان مدیریت افرادی چون طهماسب مظاهری، محمود بهمنی و .....همواره بر ضرورت پرهیز از بنگاه داری بانک ها، تاکید داشته است.
تعدادی از کارشناسان مسایل بانکی معتقدند که برخی بانک‌ها در ایران به فعالیت‌های بنگاه داری و سرمایه‌گذاری‌های مستقیم مشغول هستند و کمتر به کار بانکداری می‌پردازند.
این کارشناسان یکی از اشکالات نظام بانکداری کشور در بیش از دو دهه گذشته را مبتلا شدن بانک‌های تجاری به تمام وظایف مربوط به فعالیت‌های بانکداری در حوزه های بانکداری توسعه ای، تخصصی، تجاری، تامین سرمایه و غیره می دانند.
به گفته آنان، بانک های ایران با عنوان بانک‌های تجاری فعالیت می کنند و در عرف جهانی باید تسهیلات کوتاه مدت ارائه کنند اما به ارائه تسهلات بلند مدت نیز می پردازند، در برنامه های توسعه ای دولت و ارائه تسهیلات تکلیفی شرکت می کنند و نقش تامین سرمایه را نیز برعهده می گیرند.
این کارشناسان معتقدند: نظام بانکی کشور باید به طور اساسی و زیر بنایی به سمت اصلاح ساختار پیش رود. یعنی حوزه های مشارکت، سپرده گذاری، قرض دهی و غیره کاملا تفکیک شود و به عبارت دیگر شرح وظایف جدیدی برای بانک ها نوشته شود.
این موضوع نیز در بسته سیاستی- نظارتی بانک مرکزی برای سال 87 در نظر گرفته شد وتاسیس و توسعه شرکت‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها مجاز دانسته نشد. براساس همین بسته شرکت‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها به افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم در طرح‌ها و پروژه‌های اقتصادی و تولیدی مجاز نبودند.
لذا براساس بسته سیاستی- نظارتی بانک مرکزی در سال 87، بانک‌ها موظف شدند نسبت به فروش دارائی‌های ثابت و شرکت های وابسته و تابعه و سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری در سال 1387 اقدام کنند.




*بهمنی: بانکداری کنید نه بنگاه داری


این درحالیست که چندی پیش محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی از بنگاه داری توسط بانک ها انتقاد کرد و خطاب به بانک ها گفت: بانک ها باید کل شرکت های سرمایه گذاری خود را تا پایان سال واگذار کنند و از این پس به جای بنگاه داری، بانکداری کنند.

*طهماسب مظاهری: بنگاه داری ضربه آخر را به سیستم بانکی می زند

پیش از وی، طهماسب مظاهری رئیس کل سابق بانک مرکزی ضمن انتقاد از بنگاه داری بانک ها، آن را یکی از خطاهای نظام بانکی ایران توصیف کرده بود که ضربه آخر را به سیستم بانکی وارد می سازد.
به گفته وی، بانکی که بنگاه داری می کند بانک نیست تنها یک سازمان تامین مالی است و بانک مرکزی نیز مکلف است از بنگاه‌ داری بانک ها ممانعت کند.
طهماسب مظاهری بر هدایت بانک‌ها به سمت بانکداری سالم و اعطای منابع بانکی به کارآفرینان و تولیدکنندگان تاکید دارد.
درویشی معاون نظارتی بانک مرکزی نیز در آخر سال گذشته اعلام کرد شرکت های سرمایه گزاری و صرافی و لیزینگ بانک ها می بایست جمع آوری شود ولی هم اکنون متاسفانه بانک های خصوصی علیرغم نظر بانک مرکزی به بنگاه داری مشغول هستند .
لیست تعدادی از شرکت های بانک های بخش خصوصی به شرح ذیل می باشند که بعضی از بانک ها از دیگر بانک ها سبقت می گیرند.لازم به ذکر است که بعضی از این شرکت ها هلدینگ بوده و شرکت های دیگر را تحت پوشش دارند.



-    بانک پاسارگاد با حدود 25 شرکت
شركت سرمايه ‌گذاري پارس آريان
بیمه پاسارگاد
شركت فناوري اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آريان (فناپ)
شرکت پرداخت الکترونیک بانك پاسارگاد
شرکت خدمات مالی بانک پاسارگاد
شرکت ارزش آفرینان پاسارگاد
شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد
معاملات برخط شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد
شرکت لیزینگ پاسارگاد
لیزینگ ماشین آلات و تجهیزات پاسارگاد
مدبران ساخت آریان
شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران
شرکت توسعه تجارت اندیشه نگر پاسارگاد
شركت توسعه انبوه سازي پاسارگاد
شركت سامان ساخت آريان
شركت خدمات پشتيبان پاسارگاد آريان
تامین آتیه سرمایه انسانی پاسارگاد
گسترش انرژي پاسارگاد
شرکت مادر تخصصی (هلدینگ) توسعه معادن و صنایع معدنی خاور میانه
تدبيرگران پاسارگاد
مديريت بازرگاني آينده نگر پاسارگاد
شركت ساختمان شهرسازي هشتم
شرکت خدمات ارزی و صرافی پاسارگاد
شركت توسعه و گسترش بازرگاني بين المللي گروه پاسارگاد
شرکت مبنای خاورمیانه


-    بانک اقتصاد نوین با حدود 12 شرکت
شركت بيمه نوين
شركت خدمات ارزي و صرافي اقتصاد نوين
شركت پرداخت نوين آرين
شركت خدمات و پشتيباني اقتصاد نوين
شركت ليزينگ اقتصاد نوين
شركت مديريت سرمايه اقتصاد نوين
شرکت خدمات مالي و اعتباري راه اقتصاد نوين
شركت تامين سرمايه نوين
بانک تعاون اسلامي
شركت سرمايه‌گذاري اقتصاد نوين
شركت كارگزاري بانك اقتصاد نوين
شركت خدمات رايان اقتصاد نوين

-    گروه مالي پارسيان با حدود 14 شرکت
شركت تجارت الكترونيك پارسيان
شركت تأمين خدمات سيستم هاي كاربردي كاسپين
شرکت ليزينگ پارسيان
شرکت سرمايه‌گذاري پارسيان
شرکت توسعه ساختماني پارسيان
شرکت بيمه پارسيان
شرکت گسترش هتلهاي لوتوس پارسيان
شركت كارگزاري پارسيان
شركت صرافي پارسيان
شركت خدمات بيمه اي امين پارسيان
شركت خدمات مشاور خرد پيروز
شركت تامين انديش پارس
شركت صبا تامين پارسيان
شركت تامين سرمايه لوتوس پارسيان

-    بانک شهر با حدود 12 شرکت
شرکت صرافي شهر
شرکت ليزينگ شهر
شرکت شهر آتيه
شرکت بيمه شهر
شرکت نوسازان شهر تهران
شرکت عمران پايدار
شرکت کارگزاري شهر
صندوق سرمایه گذاری امین شهر
شرکت مسکن و ساختمان جهان
شرکت جهان اقتصاد
شرکت تأمین سرمایه آرمان
شرکت جهان تجارت شهر آتیه

-    بانک کار آفرین با حدود 7 شرکت
شركت بيمه كارآفرين
شركت ليزينگ كارآفرين
شركت سرمايه گذاري بانك كارآفرين
شركت كارگزاري بانك كارآفرين
شركت عصرامين كارآفرين
شركت صرافي كارآفرين
شركت ابنيه گستر كارآفرين

-    بانک سامان با حدود 8 شرکت
پرداخت الکترونیک سامان
بیمه‌‌‌ی سامان
صرافی سامان
ماهواره‌‌‌‌ای سامان
کارگزاری سامان
اعتبار‌‌‌‌‌سنجی ایرانیان
پردازشگران سامان
آفتاب تجارت سامان

-    بانک گردشگری  با حدود 3 شرکت
شركت كارت گردشگري
شركت تلاشگران انديشه كاراد
شركت تجارت بين الملل هم وطا

-    بانک سرمایه با حدود 3 شرکت
شركت صرافي سرمايه
شركت توسعه ساختمان سرمايه (سهامي خاص)
شركت تجارت الكترونيك سرمايه