آتشگاه، بنایی که تن خود را با هدیه زاینده‌رود آراسته است+ تصاویر

به گزارش بولتن نیوز به نقل از فارس،  اصفهان پایتخت فرهنگی جهان اسلام به خاطر زیبایی‌هایش زبانزد همگان است و هرساله گردشگران زیادی را از گوشه کنار جهان به خود جذب می‌کند.

بیشتر گردشگران بعد از ورود به شهر یک راست به سراغ بناهای معروفی مانند سی و سه پل، میدان امام و عالی قاپو و موارد دیگر می‌روند، گرچه شکوه این آثار بر کسی پوشیده نیست، اما در این بین نباید از سایر آثار تاریخی اصفهان غافل بود.

آتشگاه یکی از آثار تاریخی و زیبای اصفهان است که در ساحل شمالی زاینده رود بر بلندای کوهی به همین نام و در هشت کیلومتری جاده اصفهان به نجف آباد قرار دارد.

این بنا قدیمی‌ترین اثری است که از گذشته‌های دور اصفهان باقی مانده است و این مجموعه در سال 1330 به شماره 380 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بنا بر اسناد تاریخی نام کوه نیز برگرفته از همان آتشکده‌ استوانه‌ای است که بر فراز قله آن قرار دارد و چندین قرن نگهبانانی به طور دائم از آتش آن مراقبت می‌کردند تا خاموش نشود.

همانطور که می‌دانیم ایرانیان پیش از اسلام آیین زرتشتی داشتند و معروف است که سلمان فارسی که اهل منطقه جی اصفهان بود نیز پیش از گرویدن به دین اسلام زرتشتی بوده است.

آتش در میان زرتشتیان، یکی از عناصر چهارگانه و عنصری پاک و مقدس محسوب می‌شود و درگذشته پیروان این آیین در آتشکده‌ها آتش می‌افروختند و توسط موبدان همیشه آن را روشن نگه می‌داشتند.

قدمت بنای آتشکده را مربوط به دوران عیلامی‌ها می‌دانند و  این آتشکده به همراه آتشکده‌های ری و آذربایجان، جزو آتشکده‌های معروف ایران به شمار می‌رفت که روشنایی آن از دوردست‌ها نمایان بود.

کوه آتشگاه و منطقه پیرامون آن شکوه و رونق بسیاری داشته و آثار بر جای مانده از دیوارهای بلند در اطراف آن، نشانگر این است که علاوه بر انجام امور مذهبی به عنوان یک دژ نظامی نیز کاربرد داشته است.

بافت ساختمانی این مجموعه از لایه‌های خشتی است و میان دو ردیف خشت را هم یک لایه نازک نی زاینده‌رود قرار می‌دادند تا بر استحکام آن بیفزایند.

پایه‌های بزرگ و خشتی بنا از میانه تپه آتشگاه آغاز می‌شوند و در بالا به ستون‌هایی محکم و قابل اعتماد تبدیل می‌شدند که در گذشته اتاق‌هایی نیز بر روی آنها قرار داشته است.

در برخی جاها نیز بقایایی از راه پله‌هایی منظم و کنده شده در دل سنگ به چشم می‌خورد که تا بالا ادامه داشته است اما امروزه از میان رفته‌اند.

در بالای تپه بنایی گرد ساخته شده که می‌توان آن‌را نقطه نهایی معماری این بنا معرفی کرد و بر روی تپه، هیچ بنایی بلندتر از آن ساخته نشده است.

این اتاق دارای هشت گوشه‌ است و در هر گوشه یک پنجره هم رو به بیرون دارد که گفته می‌شود موبدان زرتشتی، آتش مقدس را در درون این اتاق قرار می‌داده‌اند.

این مجموعه دارای اتاق‌ها و ساختمان‌هایی در چهار جهت تپه بوده که تا زیر اتاقک آتشگاه ادامه می‌یافته‌اند و البته اکنون تنها سازه‌های بخش شمالی و بخشی از قسمت شرقی سالم مانده‌اند.

وجود کوه آتشگاه در جلگه مسطح ماربین و ساختمانی که بر فراز آن ساخته شده و همچنین هم‌جواری یکی از روستاهای بسیار قدیمی اصفهان با آن (یعنی سده قدیم و خمینی شهر امروز) یکی از قدیمی‌ترین مراکز اجتماع انسان‌ها را به نمایش گذاشته است.

مورخان و نویسندگان زیادی از این مجموعه دیدن کرده‌اند و همگی زبان به تحسین آن گشوده‌اند.

حمزه اصفهانی در قرن چهارم هجری در کتاب «ملوک‌الارض والانبیا» پس از نام بردن از آتشکده‌های اصفهان می‌نویسد که « کی‌اردشیر در شهر اصفهان، به یک روز سه آتشکده بنیاد گذاشت؛ یکی را به هنگام بر آمدن آفتاب در جانب قلعه ماربین (آتشگاه امروزی) به نام آتشکده «شهر اردشیر»، دوم آتشکده‌ای به نام «ذروان اردشیر» به هنگام ظهر در «دارک» از روستاهای خوار (برخوار فعلی) و سوم آتشکده «مهر اردشیر» در روستای اردستان».

از آنجا که سازه بنای آتشگاه از خشت و گل است در برابر عوارض طبیعی آسیب پذیر بوده و در سال‌های اخیر دچار ضایعات فراوانی شده است که عملیات استحکام بخشی و مرمت بر روی آن انجام شده است.