"الکل‌های طبی زیرپله‌ای" در قفسه سوپر‌ها و داروخانه‌ها!

خطر اعتیاد به الکل، تولید زیرزمینی الکل‌هایی تحت عنوان الکل طبی، هشدارها و اقدامات وزارت بهداشت در این باره را با دکتر عباسعلی ناصحی، مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت به گفت‌وگو نشستیم که در زیر می‌خوانید.

دکتر عباسعلی ناصحی در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر لزوم توجه ویژه به مساله مصرف الکل در کشور، گفت: گزارشات موردی از مراکز درمانی وغیردرمانی طی چند سال گذشته حاکی از آن است که مساله مصرف الکل در کشور نیازمند توجه بیشتری است؛ بررسی‌های بعدی نیز این مساله را تایید کرده است.

وی افزود: به نظر می‌رسد طی یکی - دو دهه گذشته نسبت به مصرف الکل در کشور مقداری دچار غفلت شده‌ایم و اقدامات لازم و موثری را برای پیشگیری از این موضوع انجام نداده‌ایم، شاید یک علت آن این موضوع بوده که خطر سوء مصرف مواد و توجه به آن، سبب شده که مقداری از الکل غفلت کنیم.

ناصحی با اشاره به اظهارات سردار احمدی مقدم، فرمانده ناجا در رسانه‌ها مبنی بر 200 هزار معتاد به الکل در کشور، ادامه داد: این آمار، آماری هشداردهنده است و کشفیات نیروی انتظامی نیز حاکی از آن است که الکل در کشور طی چند سال گذشته روند افزایشی داشته است.

وی افزود: مساله مصرف الکل در کشور از چند جهت قابل توجه است؛ ابتدا این که حتی یک مرتبه مصرف الکل هم می‌تواند برای فرد و خانواده و اطرافیان وی خطرناک باشد. ممکن است فرد یک بار الکل مصرف کند اما در خلال این مصرف، دچار اختلال سطح هوشیاری شده و سقوط و ضربه مغزی یا آسیب‌های جسمی غیرقابل برگشت و حتی آسیب‌های منجر به فوت را همراه داشته باشد.

ناصحی به برخی باورهای غلط در جامعه درباره مصرف الکل اشاره کرد و گفت: از جمله این اعتقادات اشتباه آن است که تصور می‌شود مصرف کم الکل ضرری ندارد و اینکه حتی مصرف کم الکل می‌تواند برای بیماری‌های قلبی - عروقی مفید باشد، متاسفانه برخی پزشکان نیز این عقیده را رواج می‌دهند. این درحالیست که به هیچ وجه این طور نیست و هیچ منبع علمی چنین مباحثی را توصیه نمی‌کند.

وی افزود: باور اشتباه دیگری در جامعه وجود دارد و آن اینکه کسی که وابستگی به مواد دارد برای ترک بهتر است الکل را جایگزین کند و از این طریق مواد مخدر را ترک کند. در حالی که این موضوع نیز از نظر علمی مردود است و فرد ممکن است به الکل اعتیاد یابد و اعتیاد به الکل در بسیاری موارد شدیدتر و خطرناک‌تر از اعتیاد به مواد مخدر است. بنابراین چنین باورهای غلطی نشان می‌دهد که پرداختن به مساله پیشگیری از مصرف الکل اهمیت زیادی دارد.

وی در ادامه به عوارض جسمی و روانی مصرف الکل اشاره کرد و گفت: عوارض کبدی، سیروز کبدی، هپاتیت کبدی و در نهایت سرطان کبد، بیماری‌های لوزالمعده از جمله سرطان لوز‌المعده، بیماری‌ها و سرطان‌های مری و معد ه و یک سری بیماری‌های سیستم مغز و اعصاب حتی از نوع غیرقابل درمان از جمله عوارض مصرف الکل هستند. علاوه بر این در هر زمان احتمال حوادث و تصادفات برای افرادی که الکل مصرف می‌کنند بیشتر از سایرین است.

ناصحی ادامه داد: عوارض روانی الکل نیز متعدد است و می‌تواند به افسردگی، اضطراب و دیگر بیماری‌ها که با اختلال در سطح هوشیاری و توجه فرد همراه است، منجر شود. الکل همچنین می‌تواند اختلال در حافظه و بیماری دمانس مغزی را به دنبال داشته باشد. یکی از عوارض مهم الکل اعتیاد است. عده‌ای از مردم تصور می‌کنند که الکل اعتیادآور نیست این درحالیست که درمان اعتیاد به الکل بسیار مشکل است.

وی به عوارض خانوادگی و اجتماعی مصرف الکل اشاره کرد و گفت: مشاهده شده که طلاق، مشکلات زناشویی، همسرآزاری و کودک آزاری در خانواده‌های دارای افراد معتاد به الکل بیشتر از سایرین است. مشکلات اجتماعی و مسایلی مانند غیبت از کار، از دست دادن شغل، افت وضعیت اقتصادی و ... نیز در این افراد بالاست.

مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت نسبت به تولید زیرپله‌ای الکل‌های طبی و عرضه آن هشدار داد و گفت: ممکن است الکل به صورت غیرقانونی در کارگاه‌های زیرپله‌ای و در برخی منازل تولید شود و تحت عنوان الکل طبی به مردم عرضه شود. این الکل‌ها می‌توانند بسیار خطرناک باشند و اگر در تولید آن دقت لازم نشود ممکن است به جای «اتانول»، «متانول» تولید شود.

وی «متانول» را شکلی از الکل عنوان کرد که بسیار خطرناک‌تر از الکل معمولی (اتانول) است و گفت: حتی مصرف مقادیر کم «متانول» می‌تواند به عوارض جسمی شدید مانند کوری و همچنین مرگ منجر شود. اخیرا نیز در یکی از استان‌های کشور در مراسمی از این الکل مصرف شده و به فوت چندین نفر و مسمومیت افراد زیادی منجر شده است. "متانول" از نظر ظاهری، رنگ و بو با الکل معمولی تفاوت عمده‌ای ندارد و غیرقابل تشخیص است.

ناصحی برخورد نیروی انتظامی با عرضه الکل‌های تولیدی مجاری غیرقانونی از سوی مغازه‌ها، داروخانه‌ها و ... را خواستار شد و افزود: هر چند نیروی انتظامی با این مساله برخورد می‌کند اما باز هم در جاهایی مشاهده می‌شود برخی از الکل‌های زیرپله‌ای تحت عنوان الکل طبی توسط مغازه‌ها و حتی داروخانه‌ها فروخته می‌شوند که حتی قابلیت شرب دارند و می‌توانند باعث ایجاد عوارض در افراد مصرف کننده شوند. درخواست ما از نیروی انتظامی این است که با شدت بیشتری با این مساله برخورد کند.

وی افزود: البته عرضه این نوع الکل‌های طبی در داروخانه‌ها از سوی وزارت بهداشت ممنوع شده‌ است، اما ممکن است برخی از داروخانه‌ها به صورت غیرقانونی این کار را انجام دهند که تخلف است. در مجموع خوشبختانه اقدام به این امر در داروخانه‌ها کم است اما در مغازه‌ها مانند سوپری‌ها مشاهده می‌شود که این الکل‌ها را تحت عنوان الکل طبی به فروش می‌رسانند و عمدتا افرادی که سوء مصرف الکل دارند از آن استفاده می‌کنند.

مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت افزود: با توجه به این مسایل به نظر می‌رسد به میزان کافی به مساله پیشگیری و درمان مصرف الکل در کشور پرداخته نشده است. اما در وزارت بهداشت از حدود دو سال گذشته فعالیت‌هایی آغاز و به تدریج گسترش یافته است.

وی به همکاری‌های وزارتخانه‌های بهداشت و کشور در جهت مبارزه با مشروبات الکلی اشاره کرد و گفت: مقرر شده کمیته‌ای تحت عنوان "کمیته ملی مبارزه با مشروبات الکلی" با دبیری وزارت کشور، همکاری وزارت بهداشت و سایر سازمان‌های مرتبط شکل گیرد.

راهنمای بالینی سنجش الکل در رانندگان تدوین شد

ناصحی ادامه داد: همچنین وزارت بهداشت با همکاری پلیس راهور ناجا راهنمای بالینی سنجش الکل در رانندگان را تدوین کرده است و پلیس راهور ناجا از آن استفاده می‌کند.

وی افزود: برنامه جامع پیشگیری، درمان و کاهش آسیب مصرف الکل نیز توسط وزیر بهداشت به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ شده و مقرر شده است دانشگاه‌ها با همکاری سایر دستگاه‌های استانی مرتبط برنامه‌های عملیاتی در راستای این برنامه جامع را داشته باشند و مداخلات لازم را انجام دهند. بر اساس این برنامه باید یکسری مداخلات در سال‌های آینده تدوین و اجرا شود.

مدیرکل دفتر سلامت اجتماعی، اعتیاد و روان وزارت بهداشت در پایان به برگزاری کارگاه دو روزه "آموزش استقرار برنامه جامع پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوء مصرف الکل" در سطح کشور اشاره کرد و گفت: این کارگاه طی دو روز گذشته با حضور کارشناسان مربتط این حوزه برگزار شد و این کارشناسان آموزش‌های لازم جهت اجرای برنامه جامع پیشگیری، درمان و کاهش آسیب سوء مصرف الکل را دریافت کردند.