شوقِ من و اغماضِ تو

گروه فرهنگی- راستش را که بخواهید ما هم نمی دانیم که چرا از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، مدعیان فرهنگ به وفور در تریبون ها پیدا شد اما از همان روز تا به حال همچنان این عرصه در مظلومیتی مثال زدنی به سر می برد.

البته جای شکرش باقی بود که لااقل در آن روزها بزرگانی چون شهید بهشتی، باهنر و... پا به عرصه فرهنگ گذاشتند اما امروز مناصب فرهنگی نیز جزء مشاغل دست چندمی به حساب می آید که معمولا افراد شاخص رعبت آن چنانی بدان نمی گمارند.

با همه این توصیفات، هنر انفلابی نیز توسط مردم انقلابی شکل گرفت و روی پای خود رشد کرد که از جمله آنها گرافیک می باشد.

گرافیک، خاصه در ایران، هنر نوپایی است. اما در همین شش هفت دهه که از عمر گرافیک ایرانی می‎گذرد، ایران هنرمندانی به خود دیده است جهانی. مسعود نجابتی در شمار نسل پنجم گرافیست‎‎های ایرانی است؛ هنرمندی متواضع و بااخلاق، با اعتبار بین‎المللی، که درک و ذوق کم‎نظیرش را به خدمت باور‎های دینی‎اش گماشته است و در طریق گشودن بابی به «گرافیک شیعی» به‎جان کوشیده است. نجابتی در سال 1346 در تهران متولد شده است. در سال 1378 در مقطع کارشناسی ‎ارشد رشته گرافیک از دانشگاه هنر فارغ‎التحصیل شده و اکنون عضو انجمن خوشنویسان ایران، انجمن گرافیست‎‎های ایران و انجمن بین‎المللی تایپوگرافی است.

به گزارش بولتن نیوز،‌ نجابتی در شاخه‎‎های مختلف گرافیک از جمله طراحی پوستر، طراحی جلد و طراحی لوگو فعالیت‎‎های مؤثری داشته و در تایپوگرافی صاحب‎سبک است. آثارش در جشنواره‎‎های هنری بسیاری از جمله دوسالانه طراحان گرافیک، جشنواره خوشنویسی جهان اسلام و نمایشگاه بسم‎الله مورد تحسین قرار گرفته و عضو هیئت انتخاب و داوری بسیاری از جشنواره‎‎های هنری مانند نمایشگاه پوستر عاشورا، جشنواره مقاومت و دوسالانه پوستر اسماءالله و همچنین مدیر هنری ناشرانی چون نی و افق بوده است.

تألیف کتاب «خط در گرافیک» و طراحی فونت لاتین «پرشیا» از دیگر آثار اوست. نجابتی سالهاست از هیاهوی تهران گریخته و به آرامش قم رسیده است و با همراهی شاگردانش اتفاقی عظیم را در عرصه گرافیک مذهبی ایران رقم زده است.

نام؟

مسعود.

نام خانوادگی؟

نجابتی

سن؟

چهل و شش هفت سال.

شغل؟

فعلا طراح گرافیک.

محل تولد؟

تهران.

شغل پدر؟

نجار.

همه مشاغلی که تا امروز داشته‎اید؟

مسئول تبلیغات فرمانداری مهاباد در دوران دفاع مقدس، خوشنویسی، تابلونویسی و چاپ سیلک تا زمان ورود به دانشگاه، دو سال کارمندی در متروی در حال ساخت تهران با مسئولیت طراحی و ساخت تابلو‎های ایمنی و هشدار، مدیرمسئول انتشارات سیاه‎مشق، از سال شصت و هشت تا به امروز دریافت سفارشات جورواجور گرافیک، اکنون هم مدیرمسئول کانون

هنر شیعی.

دورترین تصویر که از کودکی در ذهن دارید؟

روضه‎‎های باصفای خانگی در حیاط‎‎های قدیمی اصفهان، همراه با سمفونی قلیان!

شغل مورد علاقه در کودکی؟

کتیبه‎نویسی مساجد. به‎دلیل مأموریت کاری پدر، از کودکی تا دبیرستان، در اصفهان و در یکی از محلات قدیمی زندگی کردم و عمده وقت فراغتم در «مسجد سید» سپری می‎گشت و این علاقه ناشی از تأثیر آن فضا بود؛ البته نه به‎عنوان یک شغل. کمی بعد در مقطع راهنمایی تحت اشراف استاد ظهیرالاسلام، مشقِ جدی خط را آغاز کردم.

تجربه کار در کودکی و نوجوانی؟

نانوایی، نجاری، بنایی، نقاشی ساختمان، تراشکاری...

کمترین نمره‎ای که در مدرسه گرفتید؟

به‎نظرم پنج بود یا شش.

اولین کتابی که خواندید؟

قصه‎‎های خوب مرحوم مهدی آذریزدی را خوب به‎خاطر دارم.

کی فهمیدید طراح شده‎اید؟

از زمانی که سفارش دریافت کردم!

اولین اثرتان چه بود و چگونه منتشر شد؟

پوستری به‎مناسبت روز جهانی قدس. سال شصت و شش و تعدادی محدود به شیوه چاپ دستی.

بزرگ‎ترین اشتباه جوانی؟

جوانی!

اولین‎بار که وارد اینترنت شدید؟

حدود سال هفتاد و هفت.

ترسناک‎ترین تجربه درد؟

دردِ بی‎دردی.

دردناک‎ترین تجربه ترس؟

موشک‎باران تهران.

بزرگ‎ترین عیبی که دارید؟

همان که امیرالمؤمنین (علیه‎السلام) فرمود: اکبر العیب ان تعیب ما فیک مثله. آنچه را که مانند آن در خودم هست، عیب می‎شمارم. خرقه‎پوشی من از غایت دینداری نیست/ پرده‎ای بر سر صد عیب نهان می‎پوشم

عیبی که در شما نیست، اما به آن متهم‎تان می‎کنند؟

هرچه ما را لقب دهند آنیم!

سه شیء که همیشه همراه‎تان است؟

انگشتر فیروزه، نوشت‎افزار و کارت اعتباری.

بهترین ساعت شبانه‎روز برای خلاقیت هنری؟

فرقی نمی‎کند. برخی از اتودهایم در سفر و یا مابین کار‎های مرسوم روزانه شکل گرفته.

اگر گرافیست نمی‎شدید، چه‎کاره می‎شدید؟

اگر به دلم رجوع کنم، یک کاری در دل طبیعت، مثل کشاورزی یا چوپانی. ولی به‎عنوان وظیفه در این شرایط، کار رسانه‎ای.

کوتاه درباره میرعماد حسنی؟

پادشاه ممالک خط.

علیرضا عباسی؟

بی‎بدیل.

یاقوت مستعصمی؟

قبله الکُتاب.

غلامحسین امیرخانی؟

صاحب‎سبک.

محمود فرشچیان؟

کلک خیال‎انگیز.

حسین خسروجردی؟

همه‎فن حریف.

مرتضی ممیز؟

هنرمندِ بامرام.

قباد شیوا؟

وفادار به دنیای کودکی.

رضا عابدینی؟

در جهت عکس.

ابوالفضل عالی؟

طراح متعهد.

آیت‎الله مرتضی مطهری؟

شهید مبارزه با انحراف.

دکتر علی شریعتی؟

روشن‎فکری که دغدغه دین داشت.

کوتاه درباره تلویزیون؟

آفت جمع‎‎های خانوادگی.

روزنامه؟

بیشتر به‎خاطر جدولش خریدم.

ماشین چاپ؟

اگر نبود، گرافیک هم نبود.

اینترنت؟

چاقوی دو دم.

خط نستعلیق؟

هندسه قدسی.

خط ثلث؟

جلوه ترکیب‎‎های بدیع.

خط نسخ؟

مادر فونت‎‎های رایج.

خط ریحان؟

با وقار و مهربان.

خط معلا؟

نوزاد حمیدخان عجمی.

آیا طرحی کشیده‎اید که از انجامش پشیمان باشید؟

هرچه گفتیم جز حکایت دوست

در همه عمر از آن پشیمانیم

اگر تهیه‎کننده سینمایی بودید، برای ساخت فیلم کدام شخصیت یا واقعه تاریخی سرمایه‎گذاری می‎کردید؟

اویس قرنی یا سلمان فارسی.

حستان درباره تهران؟

ترس.

قم؟

آرامش.

بوی آجر خیس‎خورده؟

کهنگی.

اتومبیل پیکان؟

سادگی.

فرش تبریز؟

راحتی.

میدان نقش جهان؟

عظمت.

مسجد جمکران؟

سبکی.

پنجره فولاد؟

رهایی.

کاغذ ابر و باد؟

طرب.

فتوشاپ؟

تردید.

کنترل زِد؟

اطمینان.

شیفت دیلیت؟

اضطراب.

آلت کنترل دیلیت؟

خسران.

تایپوگرافی یعنی چی؟

مؤثر کردنِ وجهِ بصریِ نوشتار.

مهم‎ترین نکته در ابداع فونت؟

خوانایی و زیبایی.

مهم‎ترین نکته در طراحی جلد کتاب؟

دیده شدن.

مهم‎ترین کلید طراحی پوستر؟

ایده و ترکیب.

مهم‎ترین کلید طراحی لوگو؟

کم‎گویی.

مهم‎ترین ضعف و مهم‎ترین برتری گرافیک ایرانی در نسبت با گرافیک جهانی؟

به‎نظرم ضعف عمده در پرداخت افراطی به مقوله پوستر و گرافیک جشنواره‎ای است و در نتیجه غفلت و کم‎توجهی به سایر موارد گرافیک؛ مثل نشان و طراحی فونت و گرافیک محیطی و تلویزیونی و... و اما برتری را شاید بتوان در به خدمت گرفتنِ این هنر - فن دانست. به جرأت می‎توان گفت در میان کشور‎های اسلامی شاید تنها کشوری باشیم که با وجود دارا بودن اعتبار و استاندارد‎های جهانی، نه‎تنها گرافیک را ابزار اشاعه مصرف و فحشا و ابتذال نکرده‎ایم، بلکه به عالی‎ترین مضامین معنوی و نیاز‎های واقعی انسان پرداخته‎ایم.

بهترین خط برای استفاده گرافیکی؟

خط کوفی و اقسام آن.

خطی که برای استفاده گرافیکی راه نمی‎دهد؟

سراغ ندارم.

ماجرای فونت لاتینی که طراحی کردید؟

یکی از تجربیات زمان دانشجویی بود. نگارش لاتین با قلم نی خوشنویسی و با حال و هوای خطوط شرقی؛ بر خلاف شیوه غالب آن زمان که دانشجویان با نگاهی به خط لاتین، حروف فارسی را طراحی می‎کردند. از نتیجه کار در دانشگاه استقبالی نشد. فکر نمی‎کردم در خارج هم با این‎همه تنوع فونت، مورد توجه واقع شود. سال‎‎ها بعد با مساعدت یکی از دوستان توسط یک شرکت معتبر آمریکایی خریداری و با نام پرشیا روانه بازار شد و به‎عنوان طراح برتر آن دوره در سایت معرفی شدم.

همه برای حضور در کوران فرهنگی به تهران می‎آیند. شما چرا تهران را ر‎ها کرده و به قم رفته‎اید؟

گاهی گشایش در ماندن است و گاهی در رفتن. از طرفی معتقدم حضور مطلوب لزوما حضور فیزیکی نیست و می‎توان از فرسنگ‎‎ها فاصله، حضوری مؤثر داشت؛ و بالأخره توجه به ظرفیت‎‎های ویژه و تأثیرگذار فرهنگی شهر قم که البته دلیل نقل مکان بنده این نبود.

اگر مجبور شوید بین خطاطی و گرافیک یکی را انتخاب کنید؟

گرافیک.

وجود پدیده‎ای با عنوان «مکتب گرافیک قم» که متأثر از هنر شماست را قبول دارید؟

خیر!

کلمه‎ای که از طراحی‎اش سیر نمی‎شوید؟

علی.

پاسخ‎تان به نویسنده گمنامی که از شما تقاضا می‎کند برای کتابش جلد طراحی کنید؟

در بین کارهایم کم نیست جلد‎هایی که طراحی‎اش را به‎خاطر محتوا پذیرفته‎ام، نه شهرتِ نویسنده.

پاسخ‎تان به هیئت مذهبی فقیری که از شما تقاضا می‎کند برای‎شان لوگو طراحی کنید؟

گیرِ مبلغ نیستم.

یک توصیه به طراح جوان مستعدی که می‎خواهد قدم در وادی گرافیک مذهبی بگذارد؟

وصیت همین است جان برادر

که اوقات ضایع مکن تا توانی.

مهم‎ترین آفت گرافیک مذهبی مرسوم؟

دست کم گرفتن مخاطب.

غم‎انگیزترین نقطه تاریخ ایران؟

تغییر لباس و کشف حجاب در ایران.

غم‎انگیزترین نقطه تاریخ اسلام؟

رحلت رسول‎الله و واقعه سقیفه.

باشکوه‎ترین نقطه تاریخ ایران؟

پیروزی انقلاب اسلامی.

باشکوه‎ترین نقطه تاریخ اسلام؟

غدیرخم.

دوست دارید در کدام دوره تاریخی زندگی می‎کردید؟

همین مقطع که هستم.

میانه‎تان با شعر؟

خوب.

از کدام شاعر بیشتر شعر حفظید؟

به‎نظرم حافظ.

از میان شاعران شیعی، در گذشته و حال، شعر کدام‎یک به دل‎تان بیشتر می‎نشیند؟

مرثیه محتشم کاشانی.

اگر نابینا شوید، چه می‎کنید؟

کار‎هایی که الان فرصت نمی‎کنم!

اگر خدای ناکرده به ده سال زندان محکوم شوید؟

قضای واجبات فوت شده.

اگر بدانید 24 ساعت بیشتر زنده نیستید؟

در این چهل و اندی سال چه کردم که حالا برای بیست و چهار ساعت تدبیر کنم؟! فقط سعی می‎کنم تسلیم شوم.

به کسی که 24 ساعت بیشتر زنده نیست، توصیه می‎کنید چه کتابی را بخواند؟

کتاب اعمالش را! «یَقولونَ یا وَیلَنا ما لِهذَا الکِتاب لا یُغادرُ صَغیرَه و لا کَبیرَه الا اَحصاها.»

اگر بخواهید وصیت کنید یک اثرتان را در کفن‎تان بپیچند، کدام را انتخاب می‎کنید؟

واقعا چیزی برای بردن ندارم.

اگر مجبور شوید در کشوری غیر از ایران زندگی کنید، کدام کشور را انتخاب می‎کنید؟

عراق.

بهترین شهر ایران برای زندگی؟

گفت معشوقی به عاشق، کای فتا

تو به غربت دیده‎ای بس شهرها

پس کدامین شهر از آن‎ها خوش‎تر است

گفت آن شهری که در وی دلبر است

هرکجا یوسف رخی باشد چو ماه

جنت است آن، گرچه باشد قعر چاه.

سه کتاب برای تنهایی؟

به‎جز قرآن که کلام رب‎العالمین است و نهج‎البلاغه که مافوق کلام خلق است و صحیفه سجادیه که عالی‎ترین مضامین معنوی و ادعیه را در بردارد، انیسی برای تنهایی نمی‎شناسم.

سه موسیقی برای تنهایی؟

اذان مرحوم رحیم مؤذن‎زاده، تلاوت سوره صافات استاد شاطری، ربنای استاد شجریان.

جاودانگـــی مهم‎تـــر است یــا تأثیرگذاری؟

تأثیرگذاری.

محبوبیت مهم‎تر است یا انجام وظیفه؟

انجام وظیفه.

زیباترین دروغی که شنیده‎اید؟

ترور سلمان رشدی.

مهم‎ترین امضایی که کرده‎اید؟

یحتمل سند ازدواج.

بزرگ‎تریــن آرزویی که بـــه آن رسیدید؟

زیارت عتبات عالیات.

بزرگ‎ترین آرزویــی که بــه آن نرسیدید؟

دمی بیاسایم زین حجاب جسمانی.

چون کار دلم ز زلف او ماند گره

بر هر رگ جان صد آرزو ماند گره

امید ز گریه بود، افسوس، افسوس

کان هم شب وصل در گلو ماند گره!

باارزش‎ترین چیزی که از دست داده‎اید؟

قطعا ایام جوانی بود.

قضا روزگاری زمن در ربود

که هر روزش از پی شب قدر بود

من آن روز را قدر نشناختم

بدانستم اکنون که در باختم

به غفلت بدادم ز دست، آب پاک

چه چاره کنون جز تیمم به خاک.

یک پیغام برای کسی که صد سال بعد طرحی از شما را می‎بیند؟

شوقِ من و اغماضِ تو!

یک آرزو برای نسل جوان؟

ملتفت اهمیت این برهه از عمر شدن که طبق فرمایش حضرت امیر بهترین زمان برای خودسازی است. دلِ جوان با زشتی‎‎ها خو نگرفته و چراغ فطرت در دلش خاموش نگشته است.

حرف آخر؟

ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الآخره حسنه و قنا عذاب النار