تاملي بر آثار و تبعات سوء استفاده جريانهاي سياسي از جنبش دانشجويي

رخنه جريانهاي سياسي بيرون از دانشگاه در درون تشكلها و جنبش دانشجويي و سوء استفاده از آنها ، آسيبهاست كه مي تواند جايگاه اين جنبش را در جامعه و نزد افكار عمومي تخريب نمايد . اين رخنه جريانهاي بخصوص افراطي در جنبش دانشجويي و سوء استفاده از آن مي تواند سبب آفات و تبعاتي به شرح زير براي اين جنبش گردد :

1. احساسات پاك دانشجويان در جهت برآورده شدن خواست جريانهاي هدفدار سياسي مصادره مي شود .

2. جريانهاي افراطي با سنگر گرفتن در پشت سر دانشگاه و دانشجو ، خواستهاي خود را با نام و بوسيله آنان ، طرح نموده ، عوايد احتمالي ناشي از آن را خود برداشت مي كنند اما از پذيرفتن تبعات سوء آن ، شانه خالي مي كنند .

3. مطالبات اصلي و حقيقي دانشجويان در اثناء غوغا اندازيهاي ناشي از دخالت و نقش آفريني هاي جريانهاي سوء استفاده گر ، مسكوت مانده فرصتي براي طرح و تحقق نمي يابد .

4. منافع جريانهاي افراطي ، ايجاب مي نمايد تا برنامه ها و فعاليتهاي جنبش دانشجويي با درگيري و اغتشاش ، متداوم گردد و اين درگيري و تشنج حتي فضاي بيرون دانشگاه را نيز تحت تاثير خود قرار دهد . وقوع اين رويداد موجب مي شود تا جامعه به دانشگاه به عنوان كانوني براي ايجاد و توسعه تشنج بنگرد و بدينوسيله جايگاه دانشجو در نزد افكار عمومي دچار خدشه گردد .

5. بهره برداريهاي سوء جريانهاي افراطي از جنبش دانشجويي و غفلت اين جنبش از اهداف و نيات سوء استفاده كنندگان از حريم و وجاهت دانشگاه باعث مي شود تا اين جريانها براي خود ، حاشيه امن ايجاد كرده ، امكان برخورد با آنها كاهش يابد .

6. سوء استفاده از جنبش دانشجويي باعث مي شود تا اين جنبش از پيگيري رسالت و مسئوليتهاي شايسته و مورد انتظار خود باز بماند و به ابزاري دم دست ، سهل الوصول و كم هزينه براي تامين و تحقق مطالبات و مقاصد جريانهاي افراطي تبديل شود . جامعه انتظار دارد جنبش دانشجويي را در پيگيري و تحقق نهضتهاي مقدسي چون نهضت عدالتخواهي ، توسعه علمي ، استقلال طلبي و استكبارستيزي ، پيشتاز و طلايه دار ديگر اقشار ببيند . اگر اين جنبش ، تحت تسلط و هدايت جريانهاي افراطي بيرون دانشگاه درآيد ، آنگاه نه در پي عدالت خواهد بود و نه در جستجوي علم و استقلال . بلكه به نردباني تبديل خواهد شد كه جمعي با استفاده از آن ،‌ خود را به قله هاي قدرت مي رسانند و عده اي ديگر از پله هاي آن پايين كشيده مي شوند .

7. رخنه جريانهاي سياسي در جنبش دانشجويي و سوء استفاده افراطيون از تواناييها و جايگاه موجه آن ، باعث خواهد شد تا قاطبه دانشجويان ، خود را بيگانه با آن احساس كنند و از پيرامون آن دوري گزينند وقوع چنين حالتي سبب مي شود تا هدايت حركتهاي افراطي ، تحت تسلط وابستگان به جريانهاي سوء استفاده گر درآمده ، نام و جايگاه دانشگاه و دانشجو در مسير و مكاني كه مورد نظر آنان نيست مصادره و خرج شود .

8. دخالت جريانهاي افراطي در امور دانشگاهها و سوء استفاده آنها از جنبش دانشجويي ، مديريت دانشگاهها را نيز دچار آسيبهاي خاص خود خواهد ساخت . در نتيجه اينگونه دخالتها و سوء استفاده هاست كه خواسته ها و مطالبات اين جريانها در تعيين و تركيب مديريت اين مراكز آموزشي و علمي ، مجالي براي تحقق خواهد يافت و مديران دانشگاهها با نگاهي سياسي و در راستاي تامين خواسته جريانهاي خارج از آن ، انتخاب و بكار گمارده خواهند شد . چنين مديراني براي بفاء خود ناگزير از توجه خاص به مطالبات ولي نعمتان خود و دنباله هاي آنهاا در دانشگاه خواهند بود و ازاين رو مصلحت انديشي و گروهگرايي بر تصميمات و اقداماتشان غلبه خواهد كرد . تلاش چنين مديراني به جلب رضايت شاخه ها و حاميان دانشجويي جريانهاي سياسي معطوف خواهد شد و اداره شايسته محيط علمي تحت مديريت آنها را تحت تاثيرات منفي قرار خواهد داد .

9. سوء استفاده از جنبش دانشجويي ، باعث مي شود تا محيط مقدس دانشگاه به محلي براي تسويه حسابهاي جناحي افراد و جريانهاي سياسي تبديل شود و افراد به جاي انديشه ها مورد نقد و بعضاً حمله يا هتك حرمت قرار گيرند . وقوع اين حالت در تضاد با فلسفه وجودي دانشگاه و بدور از شان دانشجويان بوده ، تنها تامين كننده مقصود كساني است كه از مواجهه فعال و منطقي با انديشه ها گريزانند .

10. سوء استفاده هاي جريانهاي افراطي از جنبش دانشجويي باعث مي شود تا فرصت براي رشد سياسي ، از دانشجويان گرفته شود . در چنين فضايي دانشجويان مجالي براي تحليل رفتار عناصر مختلف محيط پيرامون خود را نخواهند يافت و ناگزير دنباله رو جريانها موجهايي خواهند شد كه از بيرون دانشگاه تدارك و حمايت مي شوند . لذا قدرت تشخيص را از دست خواهند داد و ناچار در حد تداركاتچي جريانهاي موج ساز و پشت صحنه باقي خواهند ماند .

راهكارها و روشها جهت جلوگيري از سوء استفاده از جنبش دانشجويي

بالا بودن هزينه ناشي از دخالت جريانهاي سياسي در فعاليت دانشجويان و سوء استفاده آنها از جنبش دانشجويي ايجاب مي نمايد تا اين قشر بيش از ديگران در تامين استقلال خود بكوشد و حريم فعاليتهاي خود را از اعمال نظر و سليقه جريانهاي سياسي مصون نگه دارد . در اين راستا لازم است تشكلهاي مختلف فعال و نقش آفرين در جنبش دانشجويي با اقدامات زير ، در اين جهت گامهاي عملي بردارند :

الف – شعارها و مطالبات خود را شفاف مطرح ساخته ، هر گونه بهانه و زمينه بهره برداري جريانهاي سياسي از خود را سلب كنند .

ب- سعي نكنند خواسته هاي خود را به اتكاء حمايتهاي هدفمند جريانهاي بيرون از دانشگاه تحقق بخشند بلكه راه گفتگو و تعامل سازنده را در پيش گرفته اخلاق و منطق را حاكم ميان يكديگر در هنگام بروز اختلافات قرار دهند .

ج- كنترل فعاليتها و برنامه هاي خود را در دست گرفته ، از تحريف و آلوده شدن آن با مقاصد و مطالبات جريانهاي سوء استفاده گر جلوگيري نمايند .

د- بصيرت و تحليل سياسي توده دانشجو را به نحوي افزايش دهند كه قدرت تمييز و تشخيص ميان مطالبات حقيقي خود و خواسته هاي پيدا و پنهان جريانهاي افراطي را بدست آورند و خود مانع اصلي براي بهره برداريهاي سوء از احساسات و انگيزه هاي پاكشان شود .

ه- قداست و وجاهت حركتهاي دانشجويي را حفظ كرده ، از آلوده شدن آن به انگيزه هاي قدرت طلبانه جلوگيري و توان خود را مصروف تامين و تحقق رسالت و ماموريتهاي ذاتي دانشگاه و دانشجو نمايند .

و- برنامه هاي خود را به نحوي تدارك ببينند كه با امكانات ، بودجه و تواناييهاي در اختيارشان قابل انجام و تحقق باشد تا بدينوسيله از وابستگي مالي خود به جريانها و جناحهاي سياسي بيرون از دانشگاه جلوگيري نمايند .

ز- ضمن گسترش روابط خود با صاحب نظران ، انديشمندان و روشنفكران حقيقي جامعه ، درتقويت تئوريك خود بكوشند به نحوي كه ضمن بهره مندي از انديشه هاي صحيح و مفيد صاحبنظران خود نيز در توليد انديشه و فكر سهيم و نقش آفرين شوند .

*کارشناس ارشد علوم سياسي