كودكان را قرباني سهل انگاري نكنيم

براساس گزارش سازمان جهاني بهداشت و يونيسف روزانه 2 هزار كودك جان خود را بر اثر حوادث اتفاقي يا غير عمدي از دست مي دهند و سالانه بيش از ده ها ميليون كودك در سراسر جهان با جراحاتي كه اغلب باعث معلوليت آنها مي شود به بيمارستان منتقل مي شوند . تصادفا ت عامل مرگ بيش از 260 هزار كودك و مجروح شدن 10 ميليون كودك در سرتاسر دنياست.

تحقيقات انجام شده حاكي از آن است كه 85 درصد مرگ و مير كودكان در دنيا به دليل وقوع تصادفات رانندگي رخ مي دهد. نبستن كمربند ايمني ويژه كودكان در صندلي هاي عقب خودروها ، نبود صندلي هاي ايمن براي نوزادان و آزاد بودن كودك حين حركت خودرو ، علت اصلي مرگ و مير بالاي كودكان و نوزادان در زمان وقوع تصادفات رانندگي به شمار مي رود.
كودكاني كه در صندلي مخصوص در خودرو نمي نشينند يا از كمر بند ويژه كودكان استفاده نمي كنند در صورت بروز حادثه به جلو يا طرفين پرت شده و بيشتر دچار آسيب هاي ناشي از ضربات مي شوند.

اكبر پيرزادي يكي از سازندگان كمر بند ايمني خودرو ويژه كودكان در اينباره مي گويد: كمر بندهايي كه امروزه در خودروهاي داخلي نصب هستند مخصوص بزرگسالان طراحي شده است و
به هيچ وجه براي ايجاد ايمني كودكان مناسب نيستند .

وي ادامه مي دهد: هم اكنون 25 ميليون خودرو در كشور فاقد كمربند ايمني ويژه كودكان است و به عبارت ديگر مي توان ادعا كرد كه هيچ كودكي در آنها ايمني ندارد و اين در حالي است كه روزانه 4هزار خودرو جديد به اين آمار اضافه مي شود.
پيرزادي تاكيد مي كند: متاسفانه بسياري از والدين ترجيح مي دهند كودكان را روي پاي خود بنشانند غا فل از اينكه وقتي اتومبيل با سرعت زياد در حال حركت است يك تصادف ناگهاني مي تواند ضربه اي معادل پرت شدن از طبقه سوم ساختمان به كودك وارد كند. در اين سرعت كودك به راحتي مي تواند در اثر ضربه از روي صندلي يا بغل مادر به بيرون پرتاب شود.

بر اساس گفته هاي مسوولان راهنمايي و رانندگي يكي از عوامل خطرآفرين در تصادفات رانندگي كه منجر به مرگ مي شود پرت شدن كودك به بيرون خودرو است. همچنين در صورت وقوع تصادف ممكن است كودك داخل خودرو به اطراف پرتاب و دچار آسيب و جراحت شود.
لذاوالدين بايد طرز استفاده و چگونگي نصب كمربند ايمني را به كودكان بياموزند چرا كه مشاهده شده است كودكاني كه در زمان وقوع تصادفات رانندگي كمربند ايمني را بسته بودند 65 درصد شانس زندگيشان بيش از سايرين بود. ؛ زيرا استفاده از صندلي كودك و يا كمربند ايمني ويژه كودكان در خودرو ، احتمال پرتاب كودك به بيرون از خودرو را كاهش مي دهد و از آسيب ها ، جراحت ها و خطر فوت ناشي از آن پيشگيري مي كند. ايمن ترين راه براي حمل كودكان در خودرو اين است كه آنها را در يك صندلي كودك متناسب با وزن و قد آنان بنشانيم. .آمارها نشان داده است كه نصب كمربندهاي ويژه كودكان در خودرو مي تواند سالانه از جان باختن 3 تا سه هزار و 500 كودك ايراني جلوگيري كند.

 

تصادفات رانندگي در كودكان چه به عنوان عا بر پياده و چه به عنوان سرنشين خودرو از مهم ترين دلايل مرگ و مير و مصدوميت كودكان محسوب مي شود. متاسفانه كودكان در هر دو حالت عابر و سرنشين با 70 تا 75 درصد آسيب از ناحيه سر و صورت دچار بيشترين مصدوميت مي شوند.
بر اساس آمار منتشر شده در اكثر كشورها تصادفات رانندگي اولين عامل مرگ و مير در كودكان سنين 1 تا 14 سال مي باشد. همچنين بر اساس آمار 57 درصد تلفات فوتي كودكان صفر تا 15 سال در تصادفات رانندگي به دليل ثابت نبودن شرايط نشستن كودك در صندلي خودرو بوده است. نكته قابل توجه اين است كه اكثر وا لدين و بزرگسالان با نحوه صحيح نشستن كودكان در اتومبيل و وسايل لازم براي افزايش كودكان در هنگام نشستن در خودروي در حال حركت آشنا نيستند . اين در حالي است كه صندلي هاي مخصوص كودكان و همچنين صندلي هاي تقويتي براي بالا آوردن سطح بدن كودك در هنگام نشستن مي توانند به ميزان قابل توجه به بهبود ايمني كودكان كمك كند.

فراموش نكنيم كه كودكان هشت ساله و بزرگتر بايد در داخل خودرو هميشه از كمربند ايمني استفاده كنند. در مقايسه با ساير اقدامات ايمني ، كمر بند ايمني تا كنون باعث نجات افراد بيشتري در هنگام سوانح رانندگي شده است . استفاده از كمر بند ايمني باعث كاهش 40 - 65 درصد ي خطر پرتاب شدن به خارج از وسيله نقليه و تحمل آسيب هاي جدي يا مرگ آور مي گردد.طبق گفته مسوولان راهنمايي و رانندگي همه كودكان در صندلي عقب صندلي وسط، در صندلي ايمني يا با استفاده از كمربند ايمني ويژه كودكان در امن ترين حا لت قرار دارند . چون اين حالت كه دورترين نقطه از ضربه هاي روبرو يا طرفين است ، امن ترين موقعيت محسوب مي شود.

- براساس استانداردهاي جهاني كودكان تحت هيچ شرايطي نبايد از صندلي جلوي خودرو استفاده كنند. كودكان در مقابل سوانح رانندگي بسيار آسيب پذيرند . اين آسيب پذيري به ويژه براي كودكاني كه در صندلي جلوي خودرو مي نشينند به ميزان بسيار بالايي افزايش پيدا مي كند. بررسي ها نشان مي دهد كه بسياري از كودكان به دليل استفاده نكردن از صندلي يا كمربند مخصوص در خودرو در سوانح رانندگي دچار صدمات شديد و در برخي موارد مرگ مي شوند. كودكاني كه در صندلي مخصوص خودرو قرار نمي گيرند در صورت بروز حادثه به جلو يا طرفين پرت شده و بيشتر دچار آسيب هاي ناي از ضربات مي شوند. صندلي يا كمربند ويژه كودكان در خودرو يكي از ابزار بسيار مهم براي تامين امنيت كودكان است كه بسياري از والدين به دليل نا آگاهي از اهميت آن ترجيح ميدهند كودك بدون هيچ گونه كمربند و حفاظ روي صندلي عقب خودرو بنشيند و همين امر موجب بروز بسياري از سوانح در تصادفات مي شود.

متاسفانه ميانگين سني كودكان آسيب ديده در حوادث رانندگي 5 تا 15 سال است لذا راننده ها در هر شرايطي علاوه بر اينكه با احتياط رانندگي كنند بايد وسيله نقليه خود را براي حفط جان كودك و خودشان به امكانات ايمني نظير كمربند و صندلي ايمني ويژه نوزادان مجهز كنند. يك سري موارد ايمني از سوي مسئولان راهنمايي و رانندگي در سراسر جهان به صورت قانون در آمده كه همه ملزم به اجراي آن هستند :

- امروزه قرار ندادن كودكان در صندلي جلو يكي از نشانه هاي رشد فرهنگي و توسعه يافتگي اجتماعي است.

- كودكان زير 12 سال مي بايست لزوما در صندلي عقب خودرو بنشينند . اين امر خطر مرگ كودك در تصادفات رانندگي را 36 درصد كاهش مي دهد.

- كودكان مادامي كه نمي توانند از كمر بند خودرو استفاده كنند مي بايست از صندلي مخصوص كودكان و صندلي تقويتي استفاده كنند . اين امر معمولا از سن 8 سالگي و يا قد 145 سانتيمتر لازم نيست.

- هيچ گاه صندلي كودك مخصوص رو به عقب را نبايد بر روي صندلي جلوي خودروي داراي كيسه هوا فعال قرار داد.

- تا جايي كه امكان دارد مي بايست بچه را در حالت رو به عقب در خودرو نگاه داشت . اين امر بهتر است براي كودكان داراي وزن 16 و يا 18 كيلوگرم رعايت گردد.

. توصيه شده است كودك تا سن 2 سالگي و وزن 9 كيلوگرم و تازماني كه به حداكثر وزن يا قدي رسيده است كه مي تواند در صندلي قابل تغيير بنشيند به صورت رو به عقب و البته در صندلي عقب خودرو قرار داده شود.

- صندلي كودك مورد استفاده مي بايست داراي استانداردهاي ايمني از مراجع معتبر باشد . صندلي مورد استفاده مي بايست متناسب با كودك ، اتومبيل و بودجه انتخاب شود. صندلي كودك بايد داراي ويژگي هايي باشد كه در تمامي سفرها قابل استفاده باشد.

- كمربندهاي مهار صندلي مي بايست به خوبي و با راحتي كودك را نگاه دارند. صندلي بايد به راحتي بر روي صندلي خودرو قرار گيرند و كمر بندهاي ايمني خودرو به خوبي آنرا قفل كنند.

- در آغوش نگه داشتن نوزاد در داخل خودرو هر گز امن نيست؛ زيرا با جزئي ترين تصادف ممكن است نوزاد از آغوش شما خارج شود/ حتي اين احتمال وجود دارد كه در هنگام برخورد جسم خود شما به نوزاد آسيب وارد كند.

- هرگز كودك را در حين رانندگي روي زانوي خود نگذاريد.

براساس آمار تصادفات از جلوي خودرو علت 72 درصد از تلفات جاني حوادث رانندگي هستند. تصادفات از طرفين خودرو عامل 24 درصد تلفات و تصادفات از قسمت عقب خودرو سبب 4 درصد تلفات جاني شده اند . لذا تصادفات از جلوي خودرو كه معمولا خودرو در اين حالت از سرعت بيشتري نيز برخوردار است اهميت زيادي در ايمني سرنشينان خودرو دارد

در حالتي كه كودك به صورت رو به عقب در خودرو نشسته است ، درصورت وقوع تصادف از قسمت جلوي خودرو نيروي تصادف به كل بدن كودك شامل كمر، گردن و سر وارد مي شود. در اين حالت سر كودك به نسبت بدن وي تغيير وضعيت سريع (حالت پرتاب شدن) نمي دهد و به نخاع و ستون فقرات كودك نيز آسيب كمتري وارد مي شود. نشستن به حالت رو به عقب موجب افزايش ايمني سرنشينان براي تمامي سنين مي شود ليكن اين امر در مورد كودكان كه بدني اسيب پذيرتر دارند اهميت بيشتري دارد. قرار دادن كودكان در خودرو در ماه هاي ابتدايي تولد به صورت رو به عقب در حالت خوابيده و استفاده از كرير صورت مي گيرد . در ماه ها بعد و با بزرگ شدن كودك مي بايست وي را به صورت رو به عقب با استفاده از صندلي قابل تغيير مستقر نمود.
- درحوادث رانندگي آسيب پذيري كودكان از ناحيه سر بيشتر از بزرگسالان است ؛چون سر كودكان نسبت به بدن آنان بزرگ تر است در نتيجه مركز ثقل بدن كودك بالاتر از يك بزرگسال است كه منجر به وارد شدن آسيب بيشتر به سر در حوادث رانندگي مي شود. به همين دليل به كودكان اجازه ندهيد روي صندلي جلوي خودرو بنشينند.

- براي فرزند خود بر اجراي قواعد ايمني تاكيد كرده و در مورد آنها قاطعيت داشته باشيد . اگر كودك از استفاده از كمربند ايمني سرباز زد يا اصرار بر نشستن در صندلي جلو داشت ، از به حركت در آوردن خودرو امتناع كنيد تا اينكه كودك قبول كند در صندلي عقب نشسته و كمربند ايمني را نيز ببندد.

- كودكان بزرگسال كمتر علاقه به بستن كمربند ايمني دارند چرا كه آن را يك وسيله اضافي مي دانند به همين دليل بايد در مهدهاي كودك و مدارس به كودكان در مورد مزاياي استفاده از كمربند ايمني خودروها آموزش لازم داده شود.

- به گفته پزشكان آمارها حاكي از آن است كه بيشتر كودكان آسيب ديده زير 15 سال مي باشند و سرنشين صندلي جلو خودرو بوده اند . آسيب سر و گردن ، آسيب هاي چند جانبه ، اندام هاي حركتي ، شكم و اندام داخلي از آسيب هاي وارده بر اين گروه كودكان بوده است.
- درقوانين راهنمايي و رانندگي كشورمان طبق ماده 220 رانندگان و سرنشينان وسايل نقليه موظفند هنگام حركت وسيله نقليه كمربندهاي ايمني خود را بسته نگاه دارند و طبق تبصره آن سوار كردن كودكان زير 12 سال درصندلي جلو وسيله نقليه و همچنين در آغوش گرفتن كودك هنگام رانندگي ممنوع است.

سوانح رانندگي و جاده اي در جهان دومين عامل اصلي مرگ و مير افراد 5 تا 25 ساله محسوب مي شود. سوانح رانندگي در جاده هاي ايران همه ساله باعث مرگ و مصدوميت هزاران نفر شده و ميلياردها دلار بر اقتصاد كشور تحميل مي كنند .

در كشور ما در هر 19 دفيقه يك نفر در جاده هاي كشور جان مي سپارد و در هر دو دقيقه خبر مصدوميت جدي و حتي معلوليت مادام العمر يك نفر بر اثر حوادث جاده اي به اعضاي خانواده اش مي رسد.مرگ و ميرهاي ناشي از سوانح رانندگي سالانه شش ميليارد دلار هزينه بر اقتصاد ايران تحميل مي كند كه معادل بيش از 5 درصد توليد ناخالص ملي كشور است. به گفته مدير عامل ستاد مركزي معاينه فني خودروهاي تهران روزانه 8 تا 10 كودك بر اثر تصادفات رانندگي كه بخش قابل توجهي از آن مربوط به نقص فني و ناامني خودروها است كشته مي شوند.كودكان در مقابل سوانح رانندگي بسيار آسيب پذيرند . اين آسيب پذيري به ويژه براي كودكاني كه در صندلي جلوي خودرو مي نشينند به ميزان بسيار بالايي افزايش پيدا مي كند.

خوشبختانه سوانح رانندگي و جاده اي قابل پيش بيني و قابل پيشگيري هستند. بسياري از كشورها با پرداختن به مسايل اصلي به موفقيت هاي چشمگيري در كاهش تعداد تصادفات و كاهش فراواني و شدت آسيب هاي ناشي از سوانح رانندگي دست يافته اند.

كمر بند ايمني نسبت به ساير اقدامات ايمني تا كنون باعث نجات بيشترين تعداد افراد در هنگام سوانح رانندگي شده است. يافته ها نشانگر آنند كه مردان جوان در مقايسه با سايرگروه ها كمتر مقيد به استفاده از كمربند ايمني در هنگام رانندگي هستند. استفاده از كمر بند ايمني باعث كاهش 40-50 در صدي در تمامي آسيب ها و كاهش 40-60 درصدي در آسيب هاي مرگبار مي شود. استفاده از صندلي نوزاد ، صندلي كودك و كمربند ويژه كودكان همگي در پيشگيري از تلفات نوزادان و خردسالان هنگام سفر با خودرو بسيار موثر هستند. استفاده از اين گونه وسايل نرخ مرگ و مير ناشي از تصادفات رانندگي را در ميان نوزادان تا 71 درصد و در ميان كودكان تا 54 درصد كاهش مي دهد.

امروزه در شهرهاي پيشرفته دنيا روي كودكان سرمايه گذاري مي شود و محوراول برنامه هاي آنها كودكان است و در حوزه حمل و نقل شهري نيز برنامه هاي متنوع و مختلفي با محوريت كودكان برنامه ريزي شده است.

خوشبختانه كشور ما در كاهش نرخ مرگ و مير كودكان از طريق واكسيناسيون و درسيستم ارايه مراقبت هاي بهداشتي اوليه بسيار موفق بوده است. اكنون زمان آن رسيده است كه مسوولين بدنبال راهي براي كاهش مرگ و مير كودكان در حوادث رانندگي باشند. كودكان اگر در سنين پايين در مورد زندگي امن ياد بگيرند و رفتارهاي امن را بياموزند بهتراست . بنابراين ايمني بايد به برنامه هاي درسي مهد كودك ها ، پيش دبستان ها و مدارس افزوده شود. در اين راستا با ارتقا ي سطح آگاهي عموم مردم نسبت به اين مشكل ، مي توان به ايجاد محيطي مناسب و ايمن در حين رانندگي در خيابان ها وجاده هاي سراسر كشور كمك كرد.

اكرم سجادي- روزنامه کیهان