روز گذشته در آستانه تحریمهای نفتی غرب علیه ایران، قیمت نفت خام ۸
درصد افزایش یافت. به گزارش فارس، پایگاه خبری- تحلیلی «پریزون پلنت» خبر
داد در آستانه تحریمهای ایران، قیمت نفت خام 8 درصد افزایش یافته است.
این پایگاه اینترنتی ابراز نگرانی کرد با شروع تحریمهای نفتی ایران
افزایش قیمت بیشتری در انتظار بازارهای نفتی خواهد بود. در همین راستا
روزنامه والاستریت ژورنال نیز به نقل از کارشناسان اعلام کرد با آنکه قیمت
نفت در زمان شروع تحریمهای ایران جهش نخواهد داشت اما ا
گروه
سیاسی: در حالی که تحریمهای اتحادیه اروپایی علیه صنعت نفت ایران به
صورت اسمی از امروز آغاز میشود، کارشناسان معتقدند این اقدام نمیتواند
اثرگذاری مناسب مورد نظر غرب را داشته باشد. تحریمها علیه ایران در حالی
شدت گرفته که اتحادیه اروپایی، تنها مصرفکننده 18 درصد از نفت خام ایران
است. از سوی دیگر تحریمهای آمریکا نیز قرار است در این ماه علیه صنعت نفت
و بانک ایران شدت بگیرد، با این حال ایالات متحده تاکنون 20 کشور را از
تحریم نفتی ایران معاف کرده و امارات عربی متحده نیز درخواست معافیت از
تحریمهای نفتی ایران را به این کشور ارائه داده است. به عقیده برخی
تحلیلگران در تهران، ایالات متحده در تلاش است با بهرهگیری از شیوه تحریم
و تشدید آن در پایان تابستان به 7 نتیجه دست پیدا کند. این سناریو که در
اداره اطلاعات ملی آمریکا طراحی شده و جیلیان برنز، مسؤول تازهمنصوبشده
میز ایران در این اداره متولی نظارت بر اجرای آن است، دارای محورهای زیر
است.
1- کاهش درآمد و افزایش هزینههای ایران؛ این سناریو درصدد آن است که
تا انتهای تابستان به زعم خود درآمد ایران از محل فروش نفت را حداقل و
هزینههای جاری کشور را حداکثر کند. تحلیل جامعه اطلاعاتی آمریکا اکنون این
است که این سناریو آنطور که پیشبینی شده بود قابل تحقق نیست اما اگر
آمریکا بتواند با رایزنی با عربستان و یکی، دو کشور دیگر تولیدکننده نفت،
قیمت را به حدود 70 دلار در هر بشکه برساند، بخشی از این سناریو در
کوتاهمدت محقق شده است. با این حال مشکلی که در اینجا وجود دارد این است
که کاهش قیمت نفت تا این سطح مستلزم سرازیر شدن ذخیره استراتژیک آمریکا به
بازار و همچنین رسیدن تولید در کشورهایی مانند عربستان سعودی به سقف است که
خود باعث ایجاد خلأ ظرفیت مازاد در بازار، القای حس ناامنی به آن و در
نتیجه وارد شدن شوک به بازار خواهد شد. ضمن اینکه تحلیلگران در تهران تاکید
میکنند تمام درآمد ایران ناشی از صادرات نفت نیست و هماکنون بخش بزرگی
از بودجه ایران با صادرات غیرنفتی تامین میشود که این صادرات همچنان طبق
روال طبیعی ادامه دارد.
2- آغاز نارضایتیهای نقطهای؛ محور دوم طراحیشده از سوی آمریکاییها
آن است که حداقل در برخی نقاط و به طور کاملا محدود نارضایتیهای اقتصادی
تبدیل به ناامنی شود. به همین منظور به برخی رابطهای جریان فتنه ماموریت
داده شده روی موضوع بحرانهای کارگری و ناامیدکننده نشان دادن وضع معیشت
مردم در رسانههای خود به طور جدی تمرکز کنند.
3- به انفعال کشاندن دستگاه اجرایی؛ بخش بعدی این سناریو این است که
برخی مدیران میانی و حتی عالیرتبه به وضعی سوق داده شوند که اولا خود را در
مقابل فشار تحریمهای غرب منفعل و دست خالی احساس کنند و در نتیجه انگیزه
خود را برای تلاش مضاعف در زمینه حل مشکلات اقتصادی کشور و دور زدن تنگناها
از دست بدهند و ثانیا مطالبه برای تغییر راهبردهای سیاست خارجی بویژه در
بحث هستهای از درون دولت آغاز شود. دید غربیها این است که حتی اگر این
اتفاق رخ ندهد، حداقل این است که اختلافاتی درون نظام بر سر چگونگی ادامه
مسیر و میزان هزینه منطقی که باید پرداخت، درخواهد گرفت.
4- فعال شدن زیرساختهای جریان فتنه در جهت گسترش نارضایتی اقتصادی؛
تحلیلگران عقیده دارند محور فتنه-ضدانقلاب- بیگانه کاملا با این سناریو
هماهنگ است و در آخرین تقسیم نقش انجام شده، جریان فتنه مکلف شده است همه
زیرساختهای خود از جمله شبکههای اجتماعی را در خدمت بحرانی جلوه دادن
فضای اقتصادی کشور، تاریک نشان دادن دورنمای معیشت مردم، ترغیب طبقات مختلف
جامعه به اعتراض و بزرگنمایی فشارهای غرب اختصاص بدهد. این امری است که
اکنون به طور کامل رخ داده است و برخی سایتهای شاخص جریان فتنه هماکنون
بخش عمده اخبار خود را به این موضوعات اختصاص دادهاند.
5- فراگیر نشان دادن فساد اقتصادی؛ بخشی از این راهبرد طراحی شده که در
واقع نوعی تاکتیک عملیات روانی است این است که جریان فتنه تصمیم گرفته
فساد اقتصادی را در کشور فراگیر نشان داده و برای تحقق این امر به
شایعهسازی و جعل خبر درباره باز شدن پروندههای جدید فساد کلان اقتصادی و
بینتیجه ماندن 2 پرونده فساد کلان بانکی و بیمه بپردازد. منابع امنیتی
میگویند این کار مشخصا بر عهده منافقین نهاده شده و هدف از آن این است که
مردم حس کنند در حالی که وضع معیشت آنها دشوار شده، فسادهای کلان هم در حال
وقوع است.
6- بالا گرفتن اختلافهای درون نظام؛ اطلاعات موجود نشان میدهد بخش دیگر این سناریو ایجاد
بههم ریختگی سیاسی درون کشور به منظور ناامید کردن مردم از این نکته
است که حاکمیت از انسجام کافی برای حل مشکلات آنها برخوردار است. برخی
تحلیلگران مطلع میگویند پیشنهاد انگلیسیها به آمریکا این بوده است که
موضوع انتخابات ریاستجمهوری به محور اصلی اختلافات در داخل جریان اصولگرا و
همچنین آغاز منازعه جدید میان اصولگرایان و دولت تبدیل شود. یک نکته کلیدی
این است که غربیها عقیده دارند اگر حاکمیت منسجم و یکپارچه و سطح تنش
داخلی در آن پایین باشد، فشار بیرونی هر چه هم تشدید شود موثر نخواهد بود.
7- بینتیجه گذاشتن مذاکرات هستهای؛ گام آخر این راهبرد آن است که
آمریکاییها ظاهرا تصمیم گرفتهاند هم به دلیل عدم آمادگی برای برداشتن گام
جدی، هم به دلیل نداشتن پاسخ منطقی در مقابل بحثهایی که ایران در مسکو
مطرح کرد و هم به سبب محاسبهای که روی ضرورت بینتیجه نشان دادن راهبرد
مقاومت از سوی ایران کردهاند، تا قبل از نوامبر جلوی ایجاد هرگونه راهحل
جدی و اساسی در مذاکرات هستهای ایران و 1+5 را سد کنند. تحلیل غربیها این
است که بینتیجه ماندن مذاکرات به فضای داخلی ایران بویژه بخشهای اقتصادی
شوکهای پیدرپی وارد خواهد کرد و امکان مدیریت فضا را از نظام میگیرد.
نکتهای که تحلیلگران در تهران بر آن تاکید دارند این است که کل این محورها
در قالب یک سناریوی بزرگ عملیات روانی پیگیری خواهد شد. به عبارت دیگر در
ماههای آینده اقدام در حوزه عملیات روانی به اقدام در حوزه واقعیت پیشی
خواهد گرفت و جنگ روانی از جنگ اقتصادی و دیپلماتیک بزرگتر خواهد بود.
راهبرد ایالات متحده علیه ایران در حالی اجرایی شده که اساسا پیشفرض اولیه
یعنی در تنگنا قرار گرفتن شدید ایران و برهم خوردن ساختار اقتصادی، تاکنون
محقق نشده است. در همین راستا بیبیسی در گزارشی نوشت ایران در شکستن
تحریمهای غرب از تجربه برخوردار است و واشنگتن و بروکسل تنها میتوانند به
این موضوع خوشبین باشند که هزینههای این کار را برای ایران بالا ببرند.
روزنامه واشنگتنپست نیز در سرمقاله روز گذشته خود با اشاره به تحریمهای
اتحادیه اروپایی علیه ایران نوشت: ایران تاکنون به دلیل قیمتهای بالای نفت
و همچنین ذخایر طلای خود توانسته است در برابر تحریمها مقاومت کند. این
روزنامه ادامه داد: تحریمهای ضدایرانی در حالی از یکشنبه آغاز میشود که
بسیاری از کارشناسان این دور از تحریمها را از ابتدا شکستخورده و بیاثر
دانستهاند، که در این بین معاف شدن بسیاری از کشورها از رعایت تحریمهای
نفتی یکی از دلایل این اظهارنظرهاست.