حمایت مجدد جنبش عدم تعهد درخصوص اجراي NPT در ایران

در حالی که آژانس بین المللی انرژی هسته ای متاثر از سیاست های چند کشور اروپایی در حال اعمال فشار برای جلوگیری از برنامه های صلح آمیز هشته ای ایران می باشد، عصر روز گذشته بیش از 100 کشور جهان از فعالیت های هسته ایران حمایت نمودند.  

جنبش عدم تعهد در نشست خود در خصوص اجرای موافقتنامه های پادمان معاهده عدم اشاعه هسته ای (NPT) بیانیه ای صادر کرد. خالد شمعه سفیر مصر و رییس جنبش عدم تعهد عصر دیروز در نشست فصلی شورای حکام بیانیه این جنبش را قرائت کرد که متن کامل این بیانیه به این شرح است:

آقای رئيس

1-       جنبش عدم تعهد مايل است مراتب تشكر خود را از آقاي يوكيا آمانو مدير كل آژانس بين المللي انرژي اتمي بخاطر گزارش وی در خصوص اجراي موافقتنامه  پادمان در جمهوري اسلامي ايران  مندرج در سند 2012/23/ GOV ابراز نمايد.

2-       جنبش عدم تعهد مایل است اعتماد به حرفه ای و بی طرفی بودن دبیرخانه آژانس در انجام فعالیتهایش نسبت به اجرای پادمانهای معهده عدم اشاعه هسته ای در جمهوری اسلامی ایران را مجدا بیان کند.

3-       قبل از بيان نقطه نظراتش در خصوص گزارش مدير كل، جنبش عدم تعهد مايل است مواضع اصولي خود را در باره اين موضوع مورد تاکید قرار دهد:

الف. جنبش عدم تعهد برحق اوليه و غير قابل انكار كليه كشورها براي توسعه، تحقيق، توليد و استفاده از انرژي اتمي براي مقاصد صلح آميز، بدون هر گونه تبعيض و منطبق با تعهدات قانوني مترتب، تاكيد مي نمايد. بنابراين، هيچ موردي نبايد به گونه اي تفسير شود كه منجر به ايجاد ممنوعيت يا محدوديت حقوق كشورها در توسعه انرژي اتمي براي مقاصد صلح آميز شود. انتخابها و تصميمات كشورها، شامل موارد ( مربوط به ) جمهوري اسلامي ايران، در زمينه استفاده هاي صلح آميز از فن آوري هسته اي و سياستهاي چرخه سوخت مي بايست محترم شمرده شوند.

ب‌.     جنبش عدم تعهد، آژانس بين المللي انرژي اتمي را بعنوان تنها مرجع ذيصلاح براي راستي آزمايي تعهدات پادماني مترتب بر اعضا مورد شناسايي قرار داده و تاکید می نماید که هیچ فشار یا مداخله غیر مقتـضی در فعاليـتـهاي آژانـس بویژه در فرآيند راسـتي آزمايي كه مي تواند کارایی و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، نمی بایستی وجود داشته باشد.

پ. جنبش عدم تعهد بر تفاوت بنيادين ميان وظایف قانوني كشورها وفق موافقتنامه هاي پادمان مربوط به آنها با هر گونه اقدامات اعتماد ساز که بطور داوطلبانه اتخاذ می گردند و اين که این امر مــوجد تعهـدات قـانوني پادمـانی نمی گردد تاکید می نماید.

ت‌.      جنبش عدم تعهد تاسيس منطقه عاري از سلاح هسته اي (NWFZ) در منطقه خاورميانه را بعنوان گامي مثبت در راه نائل شدن به هدف خلع سلاح هسته اي جهاني مورد تـوجه قرار داده و مراتـب حمـايت خود از تاسيـس چنـين منـطقه اي مطابق با قطعنـامه هاي مربوطة مجمع عمومي و شوراي امـنيت را تكرار مي كند.

ث‌.     جنبش عدم تعهد مصونيت فعاليتهاي هسته اي صلح آميز را مورد تاييد مجدد قرار داده و تاكيد مي نمايد هر گونه حمله يا تهديد به حمله بر عليه تاسيسات هسته اي صلح آميز اعم از در حال فعاليت يا در حال ساخت كه بشريت و محيط زيست را در معرض خطر جدي قرار داده و نقض عمده حقوق بين الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و آئين نامه آژانس بين المللي انرژي اتمي محسوب مي شود، تاكيد مي نمايد. جنبش عدم تعهد نياز به تدوين سند مذاكراتي چند جانبه جامع براي اعلام ممنوعيت حملات يا تهديد به حملات بر تاسيسات هسته اي مختص استفاده هاي صلح آميز از انرژي هسته اي را تصديق مي نمايد.

ج‌.      جنبش عدم تعهد قوياً معتقد است كه كليه پادمانها و موضوعات راستي آزمايي منجمله موارد مربوط به ايران مي بايست در چارچوب آژانس بين المللي  انرژي اتمي و بر اساس مباني حقوقي و فني حل و فصل گردد. علاوه بر آن جنبش عدم تعهد تاكيد دارد كه آژانس مي بايـست به كار خود براي حل موضوع هسته اي ايران در چارچوب اختياراتش ذیل اساسنامه آژانس ادامه دهد.

چ. عدم تعهد تاكيد مي نمايد كه ديپلماسي و گفتگو از طريق صلح آميز و همچنين مذاكرات محتوايي بدون پيش شرط بين طرفهاي ذيربط مي بايستي بعنوان تنها روشهايي كه از طريق آنها  يک راه حل فراگير و پايدار براي موضوع هسته اي ايران قابل دستيابي است، باقي بماند.

4-       جنبش عدم تعهد تاکید می کند که موضوع عدم اشاعه بایستی از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک حل و فصل گردد و اقدامات و ابتکاراتی که در این رابطه اتخاذ می گردند بایستی در چهار چوب حقوق بین الملل، کنوانسیونهای ذیربط و منشور سازمان ملل باشند.

5-       جنبش عدم تعهد ملاحظه می نماید که مدير كل بار دیگر بیان داشته که آژانس قادر بوده است به راستي آزمايي عدم انحراف مواد هسته اي اظهار شده در ايران در تاسیسات هسته ای و مکانهای خارج از این تاسیسات که مواد هسته ای به طور عرفی استفاده می شود (LOFs) همانگونه که توسط ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش اعلام شده، ادامه دهد.

6-       جنبش عدم تعهد از تمایزی که مدیر کل بین تعهدات ايران ذیل موافقتنامه هاي پادمان و سایر درخواستها توسط شورای امنیت سازمان ملل استقبال می کند. در این رابطه جنبش عدم تعهد ملاحظه می نماید که مدیر کل در گزارشش اظهار داشته که ایران شماری از تعهداتش برخاسته از مقررات مربوطه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا نمی کند. جنبش عدم تعهد یاد آوری می کند که  مدیر کل قبلا اظهارات ایران را گزارش کرده مبنی بر اینکه برخی از درخواستهای آژانس "هیچ مبنای قانونی ندارند زیرا آنها در چهار چوب مواقفتنامه پادمان قرار نمی گیرند" اظهاراتی که توسط ایران نیز در سند INFCIRC/810 تشریح شده اند. جنبش عدم تعهد ایران را ترغیب می کند به منظور فراهم آوردن اطمینانهای معتبر مبنی بر فقدان مواد و فعالـیتهای هسـته ای اعلام نشده در ایران مطابق با حقوق بین الملل، همکاریش با آژانس را تقویت کند.

7-       جنبش عدم تعهد دبیرخانه را ترغیب می کند همچنان از درج جزئیات فنی گسترده در رابطه با اطلاعات حساس در گزارش مدیر کل خودداری کند.

8-       عدم تعهد از همكاري مستمر بین آژانس و ايران همانگونه كه در آخرين گزارش مديركل ذکر شده استقبال نموده و در اين رابطه موارد زير را متذكر مي شود:

الف. ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش، 16 تاسیسات هسته ای و 9 LOFs را به آژانس اعلام کرده و آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در این تاسیسات و LOFs را تحت راستی آزمایی دارد.

ب. فعاليتهاي توليد مواد هسته اي، خصوصاً مواردي كه به غني سازي مربوط مي شود همچنان تحت اقدامات کنترلی و نظارتی آژانس قرار داشته، و تا کنون کارخانه غنی سازی سوخت FEP در نطنز و كارخانه نیمه صنعتی غني سازي سوخت (PFEP) همان طور که اعلام شده اند مشغول فعالیت هستند.

پ. آژانس راستی آزمایی نموده است که کارخانه غنی سازی تولید سوخت فوردو ( FFEP) مطابق با آخرین اطلاعات طراحی ارائه شده از سوی ایران ساخته می شود مطابقت داشته است گرچه آژانس همچنین اظهار داشته که اطلاعات بیشتری از سوی ایران در رابطه با این تاسیسات لازم است.

ت. آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلولهاي داغ در تاسيسات هسته اي مربوطه در ايران ادامه داده و تایید می نماید که ایران فعاليتهاي بازفرآوري در هیچیک از تاسيسات اعلامی ذیل موافقتنامه پادمانهای ایران انجام نداده است.

ث‌.     آژانس راستي آزمايي اطلاعات طراحي در رآكتورآب سنگين را در اراك (IR-40​) انجام داده و ملاحظه نموده كه گرچه احداث تاسيسات در حال انجام است اجزا مهمی از زمان آخرین راستي آزمايي اطلاعات طراحي نصب نشده است. طبق اظهارت ایران، پیش بینی می شود عملیات راکتور IR-40 برای فصل سوم سال 2013 آغاز گردد.

ج‌.      رویکرد پادمانی برای کارخانه تولید صفحه سوخت بین آژانس و ایران توافق شده و هم اکنون اجرا می گردد.

9-        جنبش عدم تعهد توجه می نماید که نتایج تحلیل نمونه های محیطی که در تاریخ 15 فوریه 2012 در کارخانه غنی سازی تولید سوخت فوردو اخذ شده اند نشان دهنده حضور ذراتی با غنای 27 درصد اورانیوم 235 هستند که بالاتر از سطح اعلام شده در پرسشنامه اطلاعات طراحی می باشند. جنبش عدم تعهد همچنین توجه می نماید که آژانس مشغول ارزیابی توضیحات ایران است مبنی بر اینکه تولید چنین ذراتی فراتر از غنای مورد نظر، می تواند به دلایل فنی خارج از کنترل مجری طرح حادث شده باشد.

10-               جنبش عدم تعهد درخواستهای دبیرخانه برای اطلاعات بیشتر در رابطه با طراحی و زمان بندی ساخت تاسیسات هسته ای جدید و پرسشنامه به روز شده اطلاعات طراحی برای IR-40 را مورد توجه قرار می دهد. جنبش عدم تعهد ایران را به ارائه اطلاعات به روز شده طراحی به آژانس در باره تاسیسات هسته اش مطابق با موافقتنامه پادمان جامع این کشور ترغيب مي نمايد.

11-جنبش عدم تعهد توجه می نماید که مدیر کل در گزارش خود متذکر شده که موضعش مبنی بر نیاز به برداشتن گامهایی (از سوی ایران) به سوی اجرای کامل موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش به منظور ایجاد اعتماد بین المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسـته ایش، را برای ایران تکرار کرده است.

12-   جنبش عدم تعهد از مباحث فشرده اخیر بین ایران و آژانس در وین و سپس در جریان سفر مدیر کل به تهران پیرامون یک رویکرد ساختاری برای روشن سازی همه موضوعات باقی مانده در رابطه با برنامه هسته ای ایران دلگرم گشته است و از پیشرفتی که تا کنون انجام شده استقبال می نماید. جنبش توجه دارد که هنوز موافقتی حاصل نشده است و از روشن سازی ایران مبنی بر اینکه اختلافات باقی مانده در این زمینه مانع حصول توافق نخواهد شد بیشتر دلگرم گشته است. بنا بر این جنبش ادامه این مباحث به منظور نهایی نمودن موافقتنامه در خصوص رویکرد ساختاری را تشویق می نماید.

13-               جنبش عدم تعهد همچنین توجه دارد که ایران هنوز اسناد مربوط به مطالعات ادعایی را دریافت نداشته است. در این چهار چوب جنبش عدم تعهد از درخواستهاي پيشين مدير كل خطاب به آن دسته از اعضايي كه اطلاعاتی را در ارتباط با « مطالعات ادعایی» به دبیرخانه ارائه کرده اند، برای موافقت با اینکه آژانس تمامی اسناد مربوطه را با ایران ارائه نماید، کاملا حمایت می نماید. جنبش عدم تعهد يكبار ديگر نگرانيهاي خود را نسبت به ايجاد موانع در اين خصوص كه فرآيند راستي آزمايي آژانس را با مانع مواجه می سازد، ابراز مي دارد. جنبش عدم تعهد در اين رابطه، خاطر نشان مي سازد كه مديركل قبلا طی سند GOV/2009/55 گزارش نموده:  

الف. آژانس بطور مستقل ابزارهای محدودی را برای اثبات صحت مدارک ارائه شده که اساس مطالعات ادعائی را تشکیل می دهند در اختیار دارد.

ب‌.        محدوديتهاي اعمال شده از سوي برخی اعضا در قبال در اختیار گذاشتن اطلاعات به ايران، انجام مذاکرات مشروح را با ایران در این خصوص براي آژانس مشكلتر مي سازد.  

14-   جنبش عدم تعهد از تصمیم ایران برای ادامه همکاری با آژانس استقبال می کند  و كماكان منتظر است که اجراي پادمان در ايران به صورت معمول به انجام برسد. در این چهار چوب، جنبش عدم تعهد، آژانس و ایران را تشویق می کند به منظور فراهم نمودن روشنگری در خصوص موضوعات شناسایی شده در گزارش و با نظر حل و فصل سریع این موضوعات مطابق برنامه عمل « تفاهم نامه جمهوري اسلامي ايران و آژانس در خصوص مدالیته حل و فصل موضوعات باقي مانده» ((INFCIRC/71l ، به فوریت به گفتگوی محتوایی خود ادامه دهند.

15-    جنبش عدم تعهد موضع اصولي خود را مبني بر اينكه ديپلماسي و گفتگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته اي ايران مي باشند ، تصريح مي نمايد جنبش عدم تعهد بدین منظور همه کشورهای عضو را نسبت به مشاركت مثبت، تشويق مي نمايد

متشكرم آقاي رئيس.

لازم به ذکر است که این جنبش تاکنون ‪ ۱۴نشست در سطح سران برگزار کرده است و هم اکنون ‪۱۱۸ کشور که تقریبا بیش از دوسوم اعضای سازمان ملل متحد را تشکیل می‌دهند عضو آن هستند.