گروه اقتصادی: در میانه تنگنای اقتصادی و فشاری که بر شانههای مطبوعات مستقل و خصوصی سنگینی میکند، نام یک روزنامه بیش از دیگران میدرخشد؛ نه بهخاطر کیفیت یا نفوذ رسانهای، بلکه به سبب بهرهمندی از رانت گسترده و موهبتی که از جانب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نصیب آن شده است. روزنامه «دنیای اقتصاد» طی بازهای حدود دو سال و نیم، از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا پایان شهریورماه ۱۴۰۳، موفق شده رکورد بیسابقهای در دریافت کاغذ یارانهای ثبت کند: ۱ میلیون و ۴۵۰ هزار کیلوگرم.
به گزارش بولتن نیوز، رقمی که اگر آن را با قیمت بازار آزاد مقایسه کنیم، به واقع میتوان آن را «موهبت میلیاردی» نامید. در حالی که قیمت کاغذ در بازار آزاد تا ۶۰ هزار تومان به ازای هر کیلو رسیده، فاصله قیمتی بین کاغذ یارانهای و آزاد، چیزی حدود ۵۰ هزار تومان در هر کیلو است. تنها با یک ضرب و تقسیم ساده، ارزش یارانه پنهان اختصاصیافته به «دنیای اقتصاد» در این مدت، چیزی بیش از ۷۲۵ میلیارد تومان خواهد بود؛ البته اگر قیمت آزاد در همین بازه ثابت مانده باشد.
این در حالی است که بر اساس جدول رسمی منتشرشده توسط وزارت ارشاد، بیشتر روزنامههای خصوصی کشور تنها سهمی ناچیز و چند هزار کیلویی از این سفره داشتهاند. بسیاری از این رسانهها، با وضعیت مالی شکننده و بدون حمایت دولتی، مجبورند نیازهای چاپ و انتشار خود را با تامین کاغذ از بازار آزاد و با قیمتی گزاف تأمین کنند. هزینههایی که بسیاری از آنها را تا مرز تعطیلی، تعدیل نیرو و کاهش انتشار سوق داده است.
در شرایطی که دولت بارها از لزوم حمایت از رسانههای مستقل و ارتقای فضای آزاد مطبوعاتی سخن گفته، این آمار و ارقام نشاندهنده واقعیتی تلخ است: سهم نابرابر از یارانهها، و حمایت هدفمند از رسانههایی خاص که گویی در حلقه اعتماد قدرت قرار دارند. حمایتهایی که نه بر اساس تیراژ، میزان تأثیرگذاری یا حتی سابقه روزنامه، بلکه بر پایه روابط پنهان و پشتپرده توزیع میشود.
بسیاری از مدیران رسانههای خصوصی از این نابرابری گلایه دارند؛ اما صدای آنها کمتر شنیده میشود. برخی از آنها میگویند که بارها درخواست سهمیه کاغذ کردهاند، اما یا بیپاسخ ماندهاند یا با تخصیص قطرهچکانی و نمادین روبهرو شدهاند. در این میان، فشارهای اقتصادی، گرانی سرسامآور کاغذ و کاهش تبلیغات، ضربه نهایی را به پیکره نیمهجان این رسانهها وارد کرده است.
بررسی جدول رسمی تخصیص کاغذ وزارت ارشاد، بهتنهایی گویای عمق بحران است. اختلاف چند ده برابری بین سهمیه «دنیای اقتصاد» با سایر رسانهها، تصویری روشنی از تبعیض و بیعدالتی در حمایت از مطبوعات ارائه میدهد. پرسش جدی اینجاست: چه معیارهایی برای توزیع این حجم از منابع وجود داشته؟ چرا نهادهای ناظر و دستگاههای نظارتی، تاکنون نسبت به این رانت آشکار واکنشی نشان ندادهاند؟
در دورانی که روزنامهنگاری مستقل بیش از همیشه به حمایت نیاز دارد، توزیع ناعادلانه یارانهها نهتنها به تضعیف تنوع رسانهای میانجامد، بلکه زمینهساز بیاعتمادی عمومی و سوءاستفاده از قدرت میشود. اگر شفافیت و عدالت، اصول بنیادین در سیاستگذاری فرهنگی و رسانهای کشور هستند، اکنون زمان پاسخگویی است؛ نه با وعده، بلکه با اقدام.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com