اسرائیل چگونه به اردن پشت کرد؟

گروه بین الملل: این روزها ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، روزهای سختی را سپری می‌کند. روابط این کشور با اسرائیل که تا همین چند ماه پیش ظاهراً بر پایه همکاری‌های امنیتی و سیاسی مستحکم بنا شده بود، حالا به نقطه‌ای رسیده که مقامات امان دیگر نمی‌توانند خشم و نگرانی خود را پنهان کنند. اما دلیل این تغییر ناگهانی چیست؟

به گزارش بولتن نیوز ،ماجرا از آنجا آغاز شد که رژیم صهیونیستی، با اشغال مناطق جنوبی سوریه، بر منابع آبی حیاتی اردن که از آن منطقه سرچشمه می‌گیرند، تسلط یافت. پس از این اقدام، مقامات اسرائیلی به‌صراحت به اردنی‌ها اعلام کردند که از این پس برای تأمین آب باید هزینه بپردازند. این تصمیم، که عملاً به معنای گروگان‌گیری منابع حیاتی اردن است، خشم گسترده‌ای را در محافل سیاسی این کشور برانگیخت.

اردن، به‌رغم سیاست‌های سنتی خود در حمایت از مسئله فلسطین، در سال‌های اخیر روابط پنهان و آشکاری با اسرائیل برقرار کرده بود. اوج این همکاری در جریان حمله موشکی ایران به سرزمین‌های اشغالی در فروردین ۱۴۰۳ (آوریل ۲۰۲۴) بود، زمانی که اردن به‌عنوان یکی از شرکای امنیتی اسرائیل، عملاً در سامانه دفاعی آن نقش ایفا کرد و از عبور برخی موشک‌های ایرانی به سمت اهداف خود جلوگیری نمود.

با این حال، اسرائیل حتی یک ماه هم به اردن فرصت نداد تا از خیانتش احساس رضایت کند. به‌محض آنکه شرایط منطقه‌ای تغییر کرد، صهیونیست‌ها تصمیم گرفتند اردن را هم به جمع کشورهایی اضافه کنند که برای منابع آبی خود به آنها باج می‌دهند. این تصمیم به‌قدری برای مقامات اردنی غیرمنتظره بود که ملک عبدالله دوم در تماس‌هایی با برخی رهبران اروپایی، با عصبانیت از این اقدام گلایه کرد و اعلام داشت که اسرائیل «قدر حمایت‌های اردن را ندانسته است.»

برای کشوری مانند اردن که به‌شدت به منابع آبی وابسته است، چنین اقدامی از سوی اسرائیل می‌تواند تبعات فاجعه‌باری داشته باشد. این کشور پیش از این هم با کمبود شدید آب مواجه بود و حالا، با تصمیم اسرائیل، بحران تشدید خواهد شد. در چنین شرایطی، سوال مهم این است که آیا اردن در سیاست‌های منطقه‌ای خود بازنگری خواهد کرد؟

اردن طی سال‌های گذشته تلاش کرده تا همزمان روابط خود را با آمریکا، اروپا و اسرائیل حفظ کند و درعین‌حال، از تنش مستقیم با محور مقاومت پرهیز کند. اما اقدام اخیر اسرائیل نشان داد که هیچ تضمینی برای ثبات این روابط وجود ندارد. با افزایش فشارهای داخلی در اردن و تشدید اعتراضات عمومی نسبت به وابستگی کشور به اسرائیل، بعید نیست که مقامات امان مجبور به تغییر رویکرد خود شوند.

اقدام اسرائیل علیه اردن، بیش از آنکه صرفاً یک مسئله دوجانبه باشد، حامل پیامی مهم برای سایر کشورهای عربی است که در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند با عادی‌سازی روابط، جایگاهی در نظم جدید منطقه‌ای برای خود دست‌وپا کنند. امارات، بحرین، عربستان و حتی مصر، اکنون باید به دقت عملکرد اسرائیل را در قبال اردن زیر نظر بگیرند، چراکه این اتفاق نشان داد که صهیونیست‌ها حتی با نزدیک‌ترین شرکای خود نیز بر اساس منافع مقطعی رفتار می‌کنند و هیچ‌گونه التزامی به حفظ روابط استراتژیک ندارند.

اردن امروز بهای سنگینی برای همراهی با اسرائیل پرداخت می‌کند. آیا این کشور از این تجربه تلخ درس خواهد گرفت؟ و آیا سایر کشورهای منطقه نیز متوجه خواهند شد که اعتماد به رژیمی که بر پایه اشغالگری و خیانت بنا شده است، عاقبتی جز خسران نخواهد داشت؟ این سؤالاتی است که پاسخ آن را باید در آینده‌ای نه‌چندان دور جست‌وجو کرد.