آینده کردهای سوریه زیر بمباران های ترکیه

به گزارش بولتن نیوز به نقل از کردپرس، واحدهای مدافع زنان کرد سوریه یا  YPJ با همکاری یگان های مدافع خلق، در سال ۲۰۱۴ با پیروزی‌های غیرمنتظره علیه داعش، شهرت جهانی یافتند. این پیروزی‌ها موجب ایجاد همپیمانی غیرمنتظره‌ای میان ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده و جنبش چپ‌گرای کردی در سوریه شد. ده سال بعد، بحران سوریه بار دیگر به مرکز توجه جهانی بازگشت زیرا گروه هیئة تحریر الشام ، وابسته به القاعده،  در نوامبر سال گذشته حمله‌ای گسترده را آغاز کرد که در نهایت به سقوط حکومت بشار اسد، در ۸ دسامبر انجامید. با این حال، جشن پیروزی کوتاه بود زیرا ترکیه از خلأ قدرت پس از اسد برای افزایش حملات خود و تلاش برای نابودی منطقه خودگردان کردی در مرز جنوبی خود استفاده می‌کند.

 

روکسن محمد، سخنگوی YPJ از قامشلو، مرکز دفاکتوی کردها در سوریه، در مصاحبه‌ای با روزنامه نیشن، یک هفته پس از سقوط اسد، گفت:«هزاران نفر از نیروهای ما برای محافظت از جهان در برابر داعش کشته و زخمی شدند. اما اکنون جهان در برابر حملات ترکیه و شبه‌نظامیان نیابتی آن سکوت کرده و اجازه می‌دهد داعش دوباره تقویت شود.»

 

کردها هیچ‌گاه رابطه خوبی با بشار اسد نداشتند. اسد پدر و پسر هویت کردها را نادیده گرفته و رفار خوبی با فعالان کرد نداشتند. اما جنبش کردی از دست نیروهای اسلام‌گرا نیز که به‌سرعت شورش دموکراتیک سوریه را تصاحب کردند، آسیب دید. پروژه کردها سال‌ها به‌عنوان راه‌حلی در سوریه مطرح بود. سینم محمد، نماینده دیپلماتیک ارشد کردهای سوریه در واشنگتن، در اظهاراتی به نیشن گفت: «ما تنها نمونه ساختار حکومتی سکولار و چندقومیتی در سوریه هستیم و مدل خود را طی ده سال گذشته ثابت کرده‌ایم.»

 

واحدهای مدافع زنان در خط مقدم، به‌عنوان نماد این حرکت اجتماعی و سیاسی گسترده‌تر، طی دهه گذشته به‌تدریج ائتلافی چندقومیتی شامل میلیون‌ها عرب، کرد و اقلیت‌های دیگر را در قالب اداره خودگردان شمال و شرق سوریه  تشکیل داده‌اند. این ائتلاف بر اصول دموکراسی محلی، احرتام به حقوق زنان و حضور نماینده همه اقلیت‌ها در حاکمیت استوار است. اگرچه این پروژه بی‌نقص نیست، اما در برابر حملات داعش و نیروهای وفادار به ترکیه مقاومت کرده و استانداردهای نسبتاً بالایی از ارائه خدمات انسانی، حاکمیت قانون و آزادی عمل اجتماعی را تضمین کرده است.

 

پس از نیم قرن حکومت خاندان اسد، شاید اکنون بهترین فرصت برای  اداره خودگردان باشد که با دیگر نیروهای مخالف در سوریه متحد شده و رویکرد عمل‌گرایانه خود را از طریق دستیابی به توافقات غیرمنتظره با نیروهای قبیله‌ای محافظه‌کار در مناطق عرب نشین که پیش‌تر تحت کنترل داعش بودند، ادامه دهد. اما ترکیه که مدت‌ها هویت کردی را سرکوب کرده و جنگ خونینی علیه چریک‌های کرد انجام داده، مصمم به نابودی این پروژه خودگردانی در مرز جنوبی خود است.

 

در طول پیشروی هیئه تحریرالشام، حملات هوایی ترکیه نه علیه ارتش در حال عقب‌نشینی اسد، بلکه بر ضد کردهای سوریه و متحدانشان انجام شد. ایسن حملات خانواده‌های غیرنظامیان را نابود کرد و فضایی برای شبه‌نظامیان تحت حمایت و هدایت ترکیه با عنوان ارتش ملی سوریه  ایجاد کرد تا مناطقی از قلمرو تحت کنترل اداره خودگردان کردی را تصرف کنند.

 

شبه‌نظامیان  ارتش آزاد وابسته به ترکیه مدت‌هاست که به‌خاطر جنایات جنگی مانند تجاوز به زنان، قتل‌عام غیرنظامیان کرد و شکنجه و اعدام غیرنظامیان توسط سازمان ملل، دولت آمریکا و سازمان عفو بین‌الملل متهم شده‌اند. این شبه‌نظامیان در طول کارزارهای نظامی قبلی ترکیه، صدها نفر را کشته و صدها هزار غیرنظامی را آواره کردند.

 

اکنون، ترکیه فرصتی برای پایان دادن به آنچه آغاز کرده بود را یافته است. یکی از ساکنان شهر منبج که به دلیل ترس از انتقام شبه نظامیان نخواست نامش فاش شود به نیشن گفت: «شبه‌نظامیان در شهر منبج که ترکیه پس از سقوط اسد تصرف کرد،  خانه‌های غیرنظامیان، به‌ویژه خانه‌های کارمندان سابق  نهاد اداره خودگردان کردی را غارت می‌کنند. بسیاری از این شبه‌نظامیان حتی یک بار هم علیه بشار اسد نجنگیده‌اند.»

 

اما ترکیه، متحد کلیدی ناتو، به‌عنوان قدرت اصلی در سوریه جدید ظاهر شده است و قصد دارد با بمباران و اشغال بیشتر مناطق کردنشین در شمال کشور، در کنار تصرف قلمرو سوریه توسط اسرائیل در مرز جنوبی، از موقعیت خود استفاده کند. تاکنون ۶۹ غیرنظامی کشته و ده‌ها هزار نفر در این حملات آواره شده‌اند. در حال حاضر، نبرد در گذرگاه‌های رود فرات، ازجمله سد تشرین که یکی از زیرساخت‌های کلیدی انرژی برق آبی برای تأمین برق مناطق شمال شرق سوریه است، متمرکز شده است.

 

کردهای سوریه مدت‌هاست که برای حفظ پروژه خودگردانیشان در شمال شرق، بر توازن قدرت شکننده میان ایالات متحده، روسیه و ترکیه متکی بوده‌اند. اما اکنون فقط حضور محدود آمریکا در منطقه وجود دارد که آن هم بخشی از مأموریت ضد داعش است و فعلا از پیشروی ترکیه و تثبیت اشغال جلوگیری می‌کند. دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا در دوره ریاست‌جمهوری قبلی خود، حمله ترکیه را به‌عنوان امتیازی به رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور خودکامه ترکیه تأیید کرد و به نظر می‌رسد علاقه چندانی به حفظ مأموریت آمریکا در خاک سوریه نداشته باشد.

 

هیچ راه آسانی برای پایان بحران سوریه وجود ندارد

 

در همین حال، در حاکمیت تحت امر هیئة تحریر الشام بهبودی نسبی احساس می‌شود اما زنان، اقلیت‌ها و چهره‌های مخالف دست‌کم با حاشیه‌نشینی و حذف از سوی یک سازمان عمیقاً استبدادی مواجه خواهند شد؛ سازمانی که هزاران روزنامه‌نگار و فعال را زندانی و رقبای داخلی خود را بی‌رحمانه اعدام کرده است. باید دید که قول های مقامات تحریرالشام درباره احترام به اقلیت‌ها و حقوق اساسی در سوریه جدید چقدر جدی است. قدرت‌های غربی ممکن است از شتاب‌زدگی کنونی برای به رسمیت شناختن دولت جدید در دمشق پشیمان شوند.

 

اما سینم محمد، دیپلمات کرد سوری، در میان این هرج‌ومرج و عدم قطعیت، استدلال می‌کند که مقامات آمریکا می‌توانند با برداشتن چند گام کلیدی -که هیچ‌کدام به دخالت نظامی بیشتر نیاز ندارند -جایگاه کردها را در سوریه‌ای تضمین کنند.

 

نخست، اداره خودگردان کردی در شمال و شرق سوریه که در حال حاضر یک‌سوم از خاک سوریه را در کنترل خود دارد، باید اجازه داشته باشد در مذاکرات آینده سوریه شرکت کند. ترکیه تاکنون مشارکت  این نهاد را در دورهای قبلی مذاکرات وتو کرده است اما مذاکرات میان  تحیریالشام و اداره خودگردان کردی با میانجی‌گری آمریکا کاملاً در چارچوب قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل است و می‌تواند به‌عنوان پیش شرطی برای ادامه معافیت‌های تحریمی علیه سوریه تعیین شود.

 

دوم، آمریکا باید «از تمامی اهرم‌های موجود برای تضمین آتش‌بس با ترکیه و به صورتی ایده‌آل‌تر، امضای توافقی برای پایان کامل حملات فرامرزی ترکیه» استفاده کند، به‌عنوان مثال، ترکیه را به اعمال تحریم‌های ماگنیتسکی علیه مقامات این کشور تهدید کند.

 

سوم، سینم محمد از آمریکا می‌خواهد که «ابزار لازم برای دفاع از خود» را در اختیار نیروهای مسلح تحت رهبری کردها ارائه دهد. این امر احتمالاً با افزایش بودجه سالانه تخصیص‌یافته به شاخه نظامی  اداره خودگردان توسط پنتاگون میسر است.

 

چهارم، از همین کانال و با همکاری متحدان اروپایی آمریکا در ائتلاف ضد داعش، منابع لازم را برای مقابله با ده‌ها هزار تفنگدار داعش، زنان وابسته به این گروه و کودکان بی‌گناه اما عمیقاً رادیکال شده آن‌ها را فراهم کنند.

 

روکسن محمد، سخنگوی YPJ نیز استدلال می‌کند که کافی است حریم هوایی شمال سوریه بسته شود تا ارتش دوم بزرگ ناتو نتواند برتری هوایی خود را علیه کردهای بی‌دفاع اعمال کند.

 

جنگ داخلی سوریه یکی از مرگبارترین درگیری‌ها و بدترین فجایع انسانی قرن ۲۱ بود. اکنون فرصتی طلایی برای سوری‌ها وجود دارد تا با همکاری یکدیگر کشور جدیدی را از میان ویرانه‌ها بسازند. اگرچه ترکیه از ایجاد صلح و حل مشکل سوریه توسط خود سوریها صلح صحبت می‌کند اما هواپیماهای جنگی‌اش همچنان بر فراز مناطق کردنشین سوریه در حال پروازند و سوریه جدید پیش از پیش در خون غرق شده است.