به گزارش بولتن نیوز، در روزهای گذشته، خبر خودکشی ابراهیم نبوی، طنزپرداز و نویسنده جنجالی، موجی از واکنشها را در فضای رسانهای ایران و در میان اصلاحطلبان به همراه داشت. نبوی که به دلیل اظهارات هتاکانه علیه مقدسات و مواضع جنجالیاش، چهرهای بحثبرانگیز بود، پس از سالها فعالیت در تبعید، به زندگی خود پایان داد. واکنشهای متنوع به این رویداد، از تحسین و تطهیر تا نقد و جنجال، موضوعی است که باید با دقت بیشتری بررسی شود.
با اعلام خبر درگذشت ابراهیم نبوی، برخی از چهرههای اصلاحطلب، از جمله مقامات سابق و کنونی دولت، واکنشهایی نشان دادند که شائبه تطهیر عملکرد و مواضع گذشته او را به همراه داشت. علی ربیعی، دستیار ویژه وزیر بهداشت، در اظهار نظری جنجالی، نبوی را بهعنوان "پژوهشگر ادبیات" معرفی کرد که دل در گرو ایران داشته است. این اظهارات در کنار یادداشت عباس عبدی، که از لزوم دعوت نبوی به ایران سخن گفت، نشاندهنده رویکردی نرم و حمایتگرانه نسبت به فردی است که مواضعش بارها باعث برانگیختن احساسات عمومی شده بود. احمد زیدآبادی نیز پا را فراتر گذاشته و امکان ندادن سفر به وطن برای افرادی چون نبوی را "جنایت" خواند و مسئولیت آن را متوجه حاکمیت دانست.
این نوع واکنشها از سوی اصلاحطلبان، آن هم نسبت به چهرهای با مواضع ضدایرانی و ضد مذهبی، سوالات بسیاری را برمیانگیزد. آیا این اظهارات به معنای حمایت از نبوی بهعنوان یک روشنفکر است یا نادیده گرفتن مواضع گذشته او؟ آیا این واکنشها نوعی قبحشکنی از خودکشی بهعنوان گناهی دینی نیست؟
یکی دیگر از نکات قابل تأمل، نحوه پوشش این خبر در رسانههاست. استفاده از عباراتی چون "مرگ خودخواسته" به جای واژه صریح "خودکشی" در رسانههای داخلی، از جمله خبرآنلاین، و رسانههای خارجی مانند اینترنشنال، نشاندهنده تلاش برای کاهش بار منفی این عمل از طریق لفاظیهای شبهروشنفکری است.
در فرهنگ دینی و اجتماعی ایران، خودکشی همواره بهعنوان گناهی نابخشودنی و عملی نکوهیده شناخته شده است. اما استفاده از چنین اصطلاحاتی میتواند نوعی قبحشکنی محسوب شود که بهطور غیرمستقیم منجر به عادیسازی این رفتار در جامعه میشود. برخی از رسانهها، به جای تحلیل علل و پیامدهای این اقدام، درصدد تطهیر و ترویج نوعی نگاه مثبت به آن هستند، رویکردی که میتواند پیامدهای خطرناکی برای جامعه داشته باشد.
اگرچه نگاه انسانی و احترام به درگذشتگان امری ضروری و اخلاقی است، اما تاکید بر جنبههای مثبت افرادی چون ابراهیم نبوی، بدون در نظر گرفتن آثار مخرب مواضع و اقداماتشان، میتواند پیام اشتباهی را به جامعه مخابره کند. اصلاحطلبان، بهویژه در این برهه حساس، باید میان حمایت انسانی از یک هموطن فقید و تطهیر رفتارها و باورهای ضد ارزشی او مرز قائل شوند. از سوی دیگر، رسانههای داخلی باید به نقش خود در حفظ ارزشهای اخلاقی جامعه توجه بیشتری داشته باشند و از بازی با واژگان برای تلطیف رفتارهای غیرقابلپذیرش خودداری کنند.
واکنشها به مرگ ابراهیم نبوی بار دیگر نشان داد که در مواجهه با چهرههای جنجالی، نیاز به دقت و تعادل بیشتری داریم. تطهیر افراد بدون نقد گذشته آنها، میتواند بهعنوان نوعی تایید ضمنی بر رفتارها و باورهای آنها تلقی شود. از سوی دیگر، رسانهها نیز باید مسئولیت بیشتری در استفاده از واژگان و انتقال پیامهای اخلاقی به جامعه بپذیرند.
آیا بهتر نیست، به جای تمرکز بر تقدیس یا تطهیر، بر تحلیل واقعیتها و ارائه تصویری واقعبینانه از این رخدادها تمرکز کنیم؟
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com