خاموشی‌های زمستانی؛ نتیجه سوءمدیریت یا ماینرهای رمزارز؟

گروه اقتصادی: در حالی که ایران با خاموشی‌های گسترده در فصل‌های سرد سال مواجه شده است، فضای سیاسی کشور به میدان جدال طرفداران دولت‌های سیزدهم و چهاردهم تبدیل شده است. هر کدام از این جناح‌ها دیگری را مسئول بحران انرژی، ناترازی گاز و برق، و قطع ناگهانی آن‌ها می‌داند. اما در این میان، برخی کارشناسان انگشت اتهام را به سوی عامل دیگری نشانه می‌روند: استخراج رمزارز با استفاده از ماینرها.

به گزارش بولتن نیوز دکتر فرشاد مومنی، اقتصاددان برجسته، در آخرین اظهارات خود به شدت از سیاست‌های انرژی دولت انتقاد کرده و ماینرهای رمزارز را یکی از دلایل اصلی ناترازی برق معرفی کرده است. او معتقد است که نگاه کوتاه‌مدت و اولویت‌دهی به درآمدهای زودبازده باعث شده است که منابع انرژی کشور به شدت تحت فشار قرار گیرد. از سوی دیگر، عبدالرضا سپهوند، عضو کمیسیون انرژی مجلس، نیز با تأکید بر نقش ماینرها در افزایش مصرف برق، خواستار شفاف‌سازی در مورد صدور مجوزها و بهره‌برداری از این صنعت شده است.

استخراج رمزارز، به ویژه بیت‌کوین، صنعتی است که برق زیادی مصرف می‌کند و در سال‌های اخیر به دلیل نرخ پایین برق در ایران، به شدت گسترش یافته است. بسیاری از ماینرهای غیرقانونی در سوله‌ها، کارگاه‌ها، و حتی مراکز صنعتی بلااستفاده فعالیت می‌کنند و گاهی از شبکه برق ملی بدون مجوز استفاده می‌کنند.

اما سوال اینجاست: آیا سهم ماینرها در این بحران تا این حد جدی است یا دولت‌ها برای پوشاندن ضعف مدیریت خود آن‌ها را قربانی کرده‌اند؟ منتقدان می‌گویند سهم ماینرها در مقایسه با مصرف خانگی و صنعتی برق، بسیار کمتر است و نمی‌تواند به تنهایی عامل خاموشی‌ها باشد.

علاوه بر ماینرها، بسیاری از تحلیل‌گران علت اصلی بحران را در ضعف زیرساخت‌های انرژی کشور و سرمایه‌گذاری ناکافی در حوزه برق و گاز می‌دانند. ساخت نیروگاه‌های جدید متوقف شده و ظرفیت تولید برق کشور نتوانسته است پاسخگوی رشد مصرف باشد. از سوی دیگر، ناکارآمدی در تعمیر و نگهداری نیروگاه‌های موجود و اتلاف انرژی در شبکه توزیع، فشار را بر سیستم برق‌رسانی دوچندان کرده است.

در همین حال، سیاست‌های نادرست در قیمت‌گذاری انرژی نیز به بحران دامن زده است. برق ارزان باعث افزایش مصرف بی‌رویه شده و انگیزه‌ای برای مدیریت بهینه منابع باقی نگذاشته است.

یکی از سوالات اصلی در این میان، عدم برگزاری مناظره‌های چندجانبه برای بررسی این موضوع است. چرا نمایندگان دولت‌ها، کارشناسان اقتصادی، و مسئولان صنعت انرژی پای میز مذاکره نمی‌نشینند تا حقیقت روشن شود؟ به نظر می‌رسد که این بحران به دلیل تبعات سیاسی و اجتماعی سنگینش به یک موضوع حساس تبدیل شده و هر جناحی نگران است که مسئولیت آن به گردن خود بیفتد.

در نهایت، حل بحران انرژی در ایران نیازمند شفافیت، صداقت، و پذیرش اشتباهات از سوی تمامی طرف‌ها است. چه ماینرها مقصر باشند و چه سوءمدیریت، حقیقت این است که اگر به سرعت برای تقویت زیرساخت‌ها و بازنگری در سیاست‌های انرژی اقدام نشود، خاموشی‌های سال‌های آینده به یک واقعیت اجتناب‌ناپذیر تبدیل خواهد شد.