اقدامات ایران خودرو در راستای مسوولیت‌های اجتماعی نسبت به محیط زیست و کاهش آلایندگی خودروها و مصرف سوخت

گروه اقتصادی - هر چند سوزاندن مازوت برای تامین نیاز نیروگاه های تولید برق و موتورسیکلت ها و ناوگان حمل و نقل فرسوده از عمده ترین آلوده کننده های هوای شهرها هستند اما خودروسازان همیشه در صدر لیست متهمان پرونده آلودگی هوا قرار داشتند.

از سال های ابتدای دهه 1370 که موضوع کاهش آلودگی هوا، کمتر شدن خودروهای تک سرنشین ومسافرت با نقلیه عمومی و اتوبوس مطرح بود و برخی مسوولان دولت، سفر با مترو و اتوبوس تا محل کار را تجربه کردند و حتی روزی به نام هوای پاک اعلام شد تا سطح آلاینده ها کاهش یابد و به تدریج موضوع جایگزینی خودروهای فرسوده مطرح شد، خودروسازان نیز بیکار ننشسته و به دنبال راهکار کاهش مصرف سوخت، نصب کاتالیست، طراحی موتورهای جدید بودند. ایران خودرو نیز بیش از سه دهه دغدغه برای کاهش مصرف سوخت و آلاینده های هوا داشته و اقدامات موثر و متعددی را هر سال به عنوان برنامه خود اعلام کرده است که مهمترین آنها طراحی موتورهای روز و متناسب با فناوری های جدید بوده است.

ایران خودرو با هدف کاهش آلایندگی و مصرف سوخت، اقدامات توسعه ای مختلفی را در بخش خودروهای سواری، خودروهای گروه کار و تجاری انجام داده و این شرکت با هدف آینده ای پاک تر در صنعت خودروی ایران، فعالیت های توسعه ای در مبحث گیربکس و جعبه دنده و موتور داشته است. همچنین ایران خودرو، با وجود مشکلات بسیار مبحث برقی‌سازی خودروها و تولید خودروی برقی تارا را پیگیری می کند.

ایران خودرو همچنین موتور پایه گازسوزی را در دست تولید و انبوه سازی داشته که با توجه به قیمت گاز در ایران و آلایندگی اندک این سوخت فسیلی نسبت به بنزین و گازوئیل، می تواند در بحث آلودگی هوا گره گشا باشد.

ایران خودرو، نسخه جدیدی از پیشرانه های EF7 و XU7 را آماده عرضه بازار کرده که شامل نسخه توربو EF7 نیز می شود و پیشرانه TU5 نیز در محصولات جدید تارا و رانا و207 با نسخه TU5P مورد استفاده قرار می گیرد که پروژه هایی فراتر از الزام آلایندگی یورو5 است و در راستای کاهش مصرف سوخت محصولات و بهبود عملکرد، آلایندگی بین یورو5 و 6 را ارائه می کند.

در بخش انتقال قدرت، هر چه تعداد دنده های یک خودرو بیشتر شود، دور موتور کارکرد خودرو کاهش پیدا می کند و در نتیجه ضمن کاهش مصرف سوخت، میزان آلایندگی خودرو نیز کاهش می یابد. ایران خودرو در همین راستا گیربکس دستی 6 سرعته جدید کاملا بومی‌اش را از سال گذشته وارد فاز تولید انبوه کرد و هم اکنون این گیربکس روی نسخه جدید رانا پلاس سقف شیشه ای نصب شده و به زودی روی دیگر محصولات اختصاصی ایران خودرو نیز نصب خواهد شد. ایران خودرو در ادامه و در راستای توسعه انواع گیربکس قصد دارد تا به زودی تولید انبوه گیربکس نیمه اتوماتیک و اتوماتیک را نیز آغاز کند و گیربکس بهینه و مدرن دوکلاچه DCT نیز در دستور کار ایران خودرو قرار دارد.

گام بعدی و آینده نگرانه ایران خودرو برای آمادگی در مقابل استاندارد های سخت گیرانه یورو6؛ توسعه خانواده پیشرانه های سه سیلندر است که سال گذشته از این خانواده رونمایی شد و نخستین نمونه آن استارت خورد. پیشرانه های سه سیلندر ایران خودرو در انواع توربو و غیر توربو و حتی نسخه گازسوز، مصرف سوخت میانگین را به حدود 5 لیتر می رساند که به مراتب پایین تر از مصرف سوخت کنونی خودروها است و علاوه بر مصرف بهینه به سادگی می توانند استاندارد یورو6 را پاس کنند. این پیشرانه ها علاوه بر قابلیت استفاده در تمامی محصولات ایران خودرو با گشتاور و توان بعضا قوی تر از پیشرانه های کنونی، پایه این ایده آل برای تولد خودروهای هیبریدی نیز به حساب می آیند و می توانند در همراهی با باتری و موتور الکتریکی، پایه گذار خودروهای هیبریدی باشند که مصرف سوخت و آلایندگی را متحول می کنند.

ایران خودرو همچنین با برنامه ریزی دقیق و بر پایه پلتفرم جدیدی که تارا روی آن شکل گرفته؛ پروژه خودرو الکتریکی را پیش می برد که نسخه های آزمایشی و اولیه آن با موفقیت آزمایش ها را پشت سر گذاشته اند و با نهایی سازی این پروژه طی سال های آینده؛ دیگر صحبت از آلایندگی معنایی نخواهد داشت و این خودروساز آماده همگام شدن با تکنولوژی روز خودروها در جهان خواهد بود.

گام های مثبت ایران خودرو در حوزه کاهش آلودگی هوا و رعایت استانداردها نشان دهنده آن است که این خودروساز تنها به گذر از شرایط فعلی و رعایت یک یا دو استاندارد بسنده نمی کند و با کسب دانش توسعه قوای محرکه؛آینده ای سبز را از امروز آغاز کرده تا فراتر از الزامات زیست‌محیطی قدم بردارد

سال هاست که در بخش های تحقیقات، موتور و طراحی ایران خودرو، موضوعات کاهش آلاینده ها و مصرف سوخت و همچنین ملاحظات زیست محیطی به عنوان یکی از دغدغه های کارشناسان و مدیران این شرکت مطرح بوده است.

از طرح های مربوط به خودروی برقی، گاز سوز کردن خودروها، تا نصب کاتالیست و طراحی موتورهای بهینه بنزین سوز با تاکید بر کاهش مصرف سوخت و سایر برنامه ها، موضوعاتی است که به صورت جدی دغدغه کاهش آلاینده ها را در دستور کار قرار داده اند و ایران خودرو با نگاه به آینده به چالش های کشور، اقتصاد و درخواست مشتریان در زمینه های محیط زیستی و کاهش آلاینده ها توجه داشته است.

یکی از برنامه های موثر که خودروسازان به آن توجه دارند، طراحی و تولید موتور GDI است که البته با هزینه تمام شده بالاتر می تواند کارایی و بهره وری بالاتری داشته باشد و با کاهش مصرف سوخت، آلاینده های کمتری نیز تولید کند. اما به عقیده برخی کارشناسان، این نوع موتور به بنزین باکیفیت نیاز دارند.

البته برخی کارشناسان معتقدند که می توان طراحی موتور GDI را متناسب با سوخت فعلی و موجود در کشور به گونه ای انجام داد که بتواند همین سوخت را مصرف کند و درعین حال آلاینده های کمتری تولید کند. در نتیجه خودروسازان باید با تحقیق و توسعه و صرف هزینه های بیشتر، این گونه موتور را متناسب با سوخت موجود کشور، طراحی و تولید کنند.

همواره یکی از پرسش های موجود که در فضای عمومی، مورد توجه رسانه ها و کارشناسان بوده، این است که اولا خودروها تا چه میزان در میزان تولید آلاینده ها سهم دارند و دوما و مهمتر این که آیا طراحی و موتور خودروها عامل عمده آلاینده هاست یا سوخت موجود در کشور و شبکه توزیع سوخت، را باید به عنوان عامل اساسی در ایجاد آلاینده ها معرفی کرد؟ واقعیت این است که بسیاری از پالایشگاه های کشور هنوز از فناوری روز دنیا در زمینه کاهش گوگرد و سایر آلاینده ها برخوردار نیستند، هنوز در تولید مواد اکتان زا مانند MTBE و همچنین نصب سیستم های کت کراکینگ برای تولید بنزین بیشتر در کشور مشکل وجود دارد و در نتیجه در مواردی از بنزین پتروشیمی ها استفاده شده است.

با توجه به کمبود ظرفیت پالایشگاه ها، گرانی بنزین وارداتی، تحریم ها و... ارائه سوخت و بنزین نامتناسب با فناوری روز دنیا است به گونه ای که خروجی خودروها پس از چند لحظه توجه مردم را جلب می کند و احساس می کنند که بنزین فعلی با بنزین سه دهه پیش متفاوت است. مشکل قیمت گذاری بنزین و نبود منابع کافی برای به روز کردن پالایشگاه ها و سوخت نیز مشکل اساسی دیگری است که باعث شده بنزین و گازوئیل و گاز مصرفی در حد مورد انتظار نباشد.

فرمول بنزین و سوخت خودروها عملا با آنچه امروز در بسیاری از کشورها تولید می شود، متفاوت است و پالایشگاه ها و پتروشیمی ها و شرکت های تولید اکتان، عملا سوخت مورد انتظار را تولید نمی کنند و این موضوع باعث شده که عملا بنزین و گازوئیل و حتی گاز تولید شده از حد مورد انتظار کمتر باشد و موجب تولید سالانه 1000 میلیون تن آلاینده های مختلف کربن و نیتروژن و سایر موارد شود.

براین اساس، خودروسازان در راستای مسوولیت اجتماعی خود دست به کار شده اند تا به سهم خود در کاهش آلاینده خروجی اگزوز خودروها اثر گذار باشند.

خودروهای گروه کار و تجاری

ایران خودرو در حوزه خودروهای کار و تجاری سبک و سنگین با نسخه بهبود یافته آریسان و تولید کامیون‌های مجهز به موتور ساخت داخل کارهایی انجام داده است.

موتور کامینز که از بهترین برندهای موتور دیزلی به شمار می رود، دارای بالاترین سطح استاندارد بوده و بر روی یکی از مدل های خودروی دیزلی ایران خودرو دیزل نصب می شود.

موتور نصب شده بر روی محصولات ساخت داخل از جمله انواع کامیون ۱۹ تن و ۲۶ تن، از موتورهای گروه ۳۵۵ بوده و در اتوبوس موتور ۴۵۷ استفاده می شود که هر دوی این محصولات در مجموعه ایران خودرو دیزل تولید می شود.

پروژه ایجاد خط تولید نسل جدید وانت آریسان با موتور دوگانه سوز XU7 ارتقاء یافته، در شرکت ایران خودرو خراسان نیز گام دیگر ایران خودرو در حوزه خودروهای تجاری سبک است. این محصول که در ایران خودرو خراسان تولید خواهد شد، به موتور دوگانه سوز XU7 ارتقا یافته مجهز می شود.

اجرای پروژه تطبیق موتور سه استوانه با پلتفرم محصول کراس‌اوور ایران خودرو، توسعه قوای محرکه پایه گازسوز با بازدهی بالا برای محصول دنا، عرضه تارا با موتور پرقدرت و کم مصرف‌تر، انجام آزمون موتورهای یورو ۶ در شرکت تحقیقات موتور ایران خودرو، افزایش تیراژ تولید موتورهای کم مصرف ایران خودرو، تولید روزانه هزار دستگاه موتور +TU5، ارتقای موتور چهار محصول ایران خودرو به XU7P با استاندارد آلایندگی اروپا پنج و تولید انبوه موتور کم مصرف سه استوانه تنها بخشی از پروژه ها و سرمایه گذاری های ایران خودرو در توسعه پیشرانه های این شرکت با هدف کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت است که تا امروز رسانه ای شده است.

هر کدام از این پروژه ها که با دستان توانمند متخصصان داخلی و دانش بومی پیگیری شده است می تواند نوید بخش آینده ای پاک تر در صنعت خودروی ایران باشد چرا که تنها استفاده از خانواده موتورهای کم مصرف سه استوانه، کاهش یک تا دو و نیم لیتری مصرف سوخت در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش به ازای هر دستگاه خودرو، نسبت به خودروهای کم مصرف ایران خودرو را به ‌همراه خواهد داشت.

یا مرحله نخست طرح ارتقای موتور بر روی چهار محصول پارس بنزینی، سمند بنزینی، پارس و ۴۰۵ دوگانه سوز شرایط ارتقای سطح آلایندگی این محصولات به اروپا پنج و ارتقای عملکردی موتور (افزیش توان و گشتاور موتور، حدود ۱۰ درصد) را فراهم خواهد کرد.

گروه صنعتی ایران خودرو در مباحث توسعه ای از ارتقای گیربکس و جعبه دنده محصولات این شرکت غافل نشده است.

ایران خودرو تولید دنا پلاس شش‌سرعته دستی و توسعه تکنولوژی گیربکس‌های دوکلاچه و به‌کارگیری آن در برخی محصولات را از اولویت های این شرکت قرار داده است.

استفاده از موتور EF7 با شش‌سرعته دستی نه تنها توان و گشتاور بالا را برای خودرو فراهم می کند بلکه جزء نیازمندی‌های استانداردی و زیست محیطی نیز محسوب و گام مهمی در افزایش سطح استاندردهای آلایندگی محصولات این شرکت به شمار می رود.

معرفی محصولات جدید

پروژه خودروی کراس اوور ایران خودرو با نام K125 و عرضه تارا اتوماتیک از جمله محولات جدید ایران خودرو است که ارتقای زیادی در مباحث استانداردی را از سر گذرانده است.

کراس اوور ایران خودرو با موتور نسل جدید EF7 پلاس توربوشارژ و دارای گیربکس‌ شش سرعته داخلی‌سازی شده دستی و اتوماتیک با استاندارد آلایندگی یورو۵ وارد بازار می شود همچنین تارا اتوماتیک نیز با طیف گسترده ای از استانداردهای آلایندگی و زیست محیطی می تواند در کاهش آلودگی هوای کشور ایفای نقش کند.

برقی‌سازی و هیبرید کردن محصولات با هدف کاهش آلایندگی‌های زیست محیطی که در جتکو پیگیری می شود هم از اقدامات زیرساختی ایران خودرو در تصاحب دانش ساخت پیشرانه های برقی است.

در ارتباط با انطباق استانداردهای ملی محیط زیستی موتور و کاهش مصرف سوخت و آلایندگی، فعالیت‌ها و پروژه‌های مرتبط با محصولات این شرکت تعریف و اجرا شده و یا در حال اجرا است. انطباق موتور TU5 و TU5 پلاس بر روی پلتفرم ۴۰۵ و ۲۰۶ با هدف ارتقای سطح آلایندگی از یورو چهار به یورو پنج، انطباق موتور XU7 وXU7 پلاس بر روی محصولات‌ پارس، سمند، سورن با هدف ارتقای سطح آلایندگی از یورو۴ به یورو۵، انطباق موتور EF7 و EF7 پلاس بر روی محصولات جاری با هدف ارتقای سطح آلایندگی از یورو چهار به یورو پنج (بنزینی و گازسوز) و پیش بینی های لازم جهت ایجاد قابلیت ارتقا به یورو شش، انطباق موتور سه سیلندر توربوشارژ جدید ایران‌خودرو با گیربکس DCT بر روی محصول تارا، در راستای کاهش مصرف سوخت و آلایندگی و انجام فعالیت‌های تحقیقاتی در زمینه تولید خودروهای هیبریدی و برقی که منجر به کاهش آلایندگی می‌شود، از جمله این پروژه هاست.

تمامی محصولات ایران‌خودرو علاوه بر آلاینده‌های هوا، استانداردهای مربوط به آلودگی صوتی را نیز مطابق با استانداردهای بین‌المللی رعایت و مجوزهای لازم را از مراجع ذی‌صلاح اخذ کرده‌اند.

علاوه بر محصولات، پیامدهای ناشی از فرآیندهای تولیدی این خودروساز در سه حوزه اصلی هوا، آب و خاک تحت پایش و مدیریت قرار می گیرد. در خصوص کنترل پیامدهای آلودگی هوا، شرکت ایران خودرو، خود را ملزم به رعایت تمامی مفاد مرتبط با قانون هوای پاک و آیین نامه های آن می داند، به طوری که به منظور مدیریت هرچه بهتر منابع آلاینده هوا، اقدامات خود را در دو دسته منابع ثابت (دودکش‌ها) و متحرک (ناوگان حمل و نقل) به انجام می رساند.

 تصفیه خانه‌های فاضلاب صنعتی و بهداشتی ایران‌خودرو

این شرکت فرآیند اندازه‌گیری و پایش شاخص‌های آلاینده هوا توسط منابع ثابت را از طریق آزمایشگاه‌های معتمد سازمان حفاظت محیط‌زیست به انجام می رساند و درصورت مشاهده هرگونه عدم‌انطباق با ضوابط ملی، موضوع رفع مغایرت در دستور کار قرار گرفته و اقدامات اصلاحی لازم صورت می‌پذیرد.

همچنین براساس مفاد آیین نامه فنی ماده ۲ قانون هوای پاک، در حال حاضر تمامی منابع متحرک شرکت دارای معاینه فنی معتبر بوده که در بازه‌های زمانی معین نسبت به تمدید این گواهی‌نامه اقدام می‌شود.

به منظور پایش عملکرد تصفیه خانه‌های فاضلاب صنعتی و بهداشتی ایران‌خودرو، کیفیت پساب از طریق آزمایشگاه داخلی، آزمایشگاه‌های معتمد و همچنین تجهیزات پایش آنلاین کنترل و بررسی می شود که به‌صورت مستمر توسط سازمان حفاظت محیط زیست نظارت می شود