پنجاه و هفتمين سالروز اولين پيوند قلب در جهان

به گزارش بولتن نیوزدر 3 دسامبر سال 1967 اولين پيوند قلب از انسان به انساني ديگر با موفقيت انجام شد. اين جراحي بي نظير پس از ده ها سال تلاش٬ كوشش و تحقيق پزشكان و دانشمندان انجام شد. در سالگرد اولين پيوند موفق قلب در جهان٬ تاريخچه و بنيانگذاران اصلي پيوند قلب در جهان را مرور مي كنيم. 

ü      دكتر نورمن ادوارد شاموي (Dr. Norman Edward Shumway) (1923 - 2006) جراح قلب برجسته دانشگاه استانفورد آمريكا٬ بنيانگذار و پدر پيوند قلب  در جهان است.

ü     در اواخر دهه 1950 دكتر شاموي با همكاري دكتر ريچارد لاور(Dr. Richard Lower) (1929 - 2008) ٬ شروع به تحقيقات و انجام  پيوند قلب در سگ ها كردند.

ü      پس از 8 سال كار بر روي تكنيك هاي پيوند قلب در سگ ها و بعد از اينكه سگ هاي پيوند قلب شده توانستند به مدت يك سال زنده بمانند ، شاموي ٬ لاور و تيمشان در 20 نوامبرسال 1967 اعلام كردند آماده انجام پيوند قلب در انسان هستند.

ü     زماني كه شاموي و تيمش منتظر پيدا كردن فرد دهنده قلب مناسب بودند تا بتوانند اولين پيوند قلب انسان را در جهان انجام دهند٬ دكتر كريستين بارنارد (Dr. Christian Barnard) (1922 - 2001) ، دربيمارستان گروت شور(Groote Shur) شهر كيپ تاون آفريقاي جنوبي و با استفاده از تكنيك شاموي ، در 3 دسامبر سال 1967 اولين پيوند قلب را در جهان با موفقيت انجام داد.

ü      فرد پيوند شده ٬ لوييس واشكانسكي (Louis Washkansky) ، كارگر 54 ساله ايي بود كه از نارسايي شديد قلبي رنج مي برد. دهنده قلب ، يك دختر 25 ساله به نام دنيس داروال  (Denise Darvall)بود كه بر اثر تصادف دچار مرگ مغزي شده بود. واشكانسكي 18 روز پس از پيوند زنده ماند و سپس بر اثر عفونت شديد ريه فوت شد.

ü      خبر پيوند قلب به سرعت در سراسر جهان به عنوان يك انقلاب بزرگ در پزشكي پخش شد ;

"... مردي با يك قلب جديد ..."

ü      سه روز بعد ٬ در 6 دسامبر سال 1967 ٬ دكتر آدريان كانتريويتز ((Adrian Kantriwitz (1918-2008) باز با همان تكنيك شاموي ، دومين پيوند قلب را در مركز پزشكي مايمونيدز (Maimonides) در نيويورك آمريكا بر روي يك نوزاد انجام داد كه حدود 6 ساعت زنده ماند. گيرنده٬ يك نوزاد 17 روزه با ناهنجاري قلبي شديد بود و قلب دهنده٬ از يك نوزاد انانسفال (anancephalic) بود.

ü      در 2 ژانويه سال 1968 دكتر بارنارد دومين پيوند قلب خود را بر روي يك دكتردندانپزشك به نام فيليپ بليبرگ (Philip Blaiberg) انجام داد كه 19 ماه زنده ماند.

ü      سرانجام٬ شاموي اولين پيوند قلب خود را در 6 ژانويه سال 1968 بر روي يك كارگر 43 ساله به نام مايكل كاسپراك (Michael Kasperak) انجام داد كه 14 روز زنده ماند. اولين پيوند قلب شاموي ٬ چهارمين پيوند قلب در جهان بود.

ü      شور و شوق و هيجان بسيار زيادي كه از انجام پيوند قلب در سراسر جهان به وجود آمد٬ باعث شد جراحان كشورهاي مختلف جهان كه زمان كمي را صرف يادگيري اين تكنيك جراحي كرده بودند و فقط براي انجام هرچه سريعتر پيوند قلب به نام خود ، دست به انجام پيوند قلب بزنند ولي متاسفانه نتايج اوليه بسيار ناگوار بود.

ü      در طي سال 1968 بيش از 100 پيوند قلب در نقاط مختلف جهان انجام شد ولي متاسفانه كمتر از 20 درصد بيماران پيوند قلب شده توانستند يك سال زنده بمانند. دو علت اصلي مرگ ومير بيماران ٬ رد پيوند حاد (Rejection) و عفونت بود. خيلي زود بسياري از جراحان و جوامع خواستار توقف انجام پيوند قلب در انسان شدند.

ü      دكتر شاموي هرگز حاضر به تسليم نشد و با كار و تلاش شبانه روزي در مدت 20 سال ٬ پيوند قلب را از شكست نجات داد. بازبيني و تكميل تكنيك هاي پيوند قلب ٬ تشخيص و درمان زودهنگام پس زدگي قلب و استفاده ازداروي جديد مهار كننده ايمني بدن ، به نام سيكلوسپورين از كارهاي مهم وي بود.

ü      در دهه 1980 با تلاش دكتر شاموي و تيمش ٬ ميزان بقاي يك ساله بيماران پيوند قلب به %80 رسيد و دكترشاموي تا سال 1988 كه بازنشسته شد ، 800 پيوند قلب در انسان را به صورت مستقيم و يا غير مستقيم سرپرستي كرد.

ü      در 9 ژوئن سال 1984، اولین پیوند موفقیت آمیز قلب کودکان در جهان توسط دكتراریک رز(Eric Rose) دردانشگاه کلمبیا در نیویورک، بر روی جیمز لاوت (James Lovette) ، پسری چهار ساله با بيماري قلبي مادرزادي بطن منفرد انجام شد. لاوت توانست تا بزرگسالی زنده بماند و موفق شد وارد دانشكده پزشكي شود ولي متاسفانه در هفته اول دانشکده پزشکی در سال 2006 در خواب از دنیا رفت.

ü      دكترشاموي در زمينه پيوند اعضا انقلابي بزرگ ايجاد كرد كه جنبه هاي زيادي ازآن فراتر از علم پزشكي گسترش يافت. كار وي ، تعريف سنتي مرگ را كه لحظه توقف تپش قلب بود را عوض كرد و امروزه مرگ٬ لحظه ايي است كه فعاليت مغز به طور كامل و غير قابل بازگشت متوقف شود. با اين تعريف جديد از مرگ ، بسياري از اعضاي بدن را مي توان به بيماران نيازمند براي زندگي دوباره اهدا كرد.

ü      از سال 1982 تا سال 2017 حداقل 64000 پيوند قلب در بيش از 250 بيمارستان در سراسر جهان انجام شده است . در حال حاضر ميزان بقاي 10 ساله بيماران به بيش از%75 رسيده است.

ü      در حال حاضر سالانه بيشتر از 700 مورد پيوند قلب در كودكان ( سن< 18 سال ) در بيش از 120 مركز در سراسر جهان به طور فعال انجام مي شود. برطبق آخرين آمار جهاني ٬ ميانگين بقاي يك ، پنج و ده ساله پيوند قلب در كودكان ، به ترتيب %85 ، %74 و %63 بوده است. 

با تلاش و كوشش دانشمندان و پزشكان بزرگي در سالهاي قبل و در راس آنها دكتر نورمن ادوارد شاموي ، امروزه پيوند قلب تنها اميد و دريچه ايي براي زنده ماندن بيماران با نارسايي قلبي شديد است.

"... چيزي كه هميشه براي ما اهميت داشت اين بود كه راهي پيدا كنيم تا به بيماران كمك كنيم كمي بيشتر زندگي كنند ، كمك كنيم به آنها با كساني كه دوستشان دارند بيشتر باشند و كارهايي را كه دوست دارند را بتوانند براي مدت طولاني تري انجام دهند ... اين يك اميد بسيار ساده براي بيماران بود اما ما آنرا انجام داديم ... اين تمام چيزي است كه ما در نهايت مي خواستيم به آن برسيم ... اين بهترين يادگاري از ما براي همه انسان ها است ..."   ( دكترنورمن شاموي )

تهيه و تنظيم :

دكتر حسين شهزادي - فوق تخصص قلب كودكان - مركز قلب شهيد رجايي