گفتگوی کردهای سوریه با هیات تحریر الشام؛ چشم‌انداز صلح و آینده‌ سوریه

به گزارش بولتن نیوز به نقل از کردپرس، در پی فروپاشی دولت سوریه، گفت‌وگوهای میان مدیریت خودگردان شمال و شرق سوریه (AANES) و هیات تحریر الشام (HTS) آغاز شده است. این گفتگوها، که با هدف ایجاد سوریه‌ای دموکراتیک و فراگیر صورت می‌گیرد، می‌تواند زمینه‌ساز بازسازی سیاسی و اجتماعی در سوریه پس از سال‌ها جنگ و تنش باشد. اما چالش‌های موجود، از جمله حضور نیروهای ترکیه‌ای و حمایت از گروه‌های وابسته به ارتش ملی سوریه، همچنان مانع پیشرفت سریع این فرایند است. با این حال، رهبران کرد بر لزوم همکاری برای ایجاد سوریه‌ای صلح‌آمیز و دموکراتیک تأکید دارند. 

«صالح مسلم» مسئول روابط خارجی حزب اتحاد دموکراتیک(PYD) روز گذشته در مصاحبه ای مفصل با تلویزیون مدیانیوز که به زبان انگلیسی انجام شد، به بررسی موضوع خودمختاری کردها در سوریه، نقش ترکیه و دولت انتقالی هیئت تحریر الشام (HTS) به عنوان عناصر کلیدی شکل‌دهنده آینده سوریه و چشم‌انداز صلح پرداخت که در ادامه می آید.

«هفته‌های گذشته برای سوریه تحولات چشمگیری به همراه داشته‌اند؛ سقوط ناگهانی رژیم اسد پس از بیش از پنج دهه قدرت، خلائی ایجاد کرد که در آن دولت انتقالی به رهبری هیئت تحریر الشام (HTS) نقشی قابل‌توجه بر عهده گرفته و چشم‌انداز سیاسی را دگرگون کرده است. با این حال، این تغییرات ثباتی به همراه نداشته‌اند. حملات جدیدی توسط گروه‌های مزدور تحت حمایت ترکیه، از جمله ارتش ملی سوریه (SNA)، آغاز شده است. این حملات که بر مناطقی با رهبری کردها همچون تل رفعت و منبج متمرکز بوده‌اند، ویرانی به بار آورده و گزارش‌هایی از جنایات علیه بشریت منتشر شده‌اند، که امیدها به صلح در کشوری جنگ‌زده را پیچیده‌تر کرده‌اند.

به موازات این تحولات، آتش‌بسی که توسط ایالات متحده در منبج میان گروه‌های مزدور تحت حمایت ترکیه و نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) برقرار شده است، امیدهایی را برای ابتکارات گفتگو به منظور طراحی یک فرایند انتقال فراگیر برای سوریه‌ای جدید ایجاد کرده است، با تأکید بر مشارکت مناطق تحت رهبری کردها. اما همچنان پرسش‌هایی درباره پایداری این تلاش‌ها و چالش‌هایی که توسط بازیگران خارجی مانند ترکیه ایجاد شده‌اند، باقی است.

دولت انتقالی به رهبری هیئت تحریر الشام (HTS)

HTS یک تغییر قابل توجه در چشم‌انداز سیاسی سوریه ایجاد کرده است. نظر مدیرت خودگردان شمال و شرق سوریه درباره گفت‌وگو یا هم‌زیستی با چنین گروه‌هایی، به‌ویژه با توجه به پیشینه HTS چیست؟ آیا امکان مذاکره برای رسیدن به آینده‌ای صلح‌آمیز و فراگیر برای سوریه وجود دارد؟

صالح مسلم: اول از همه، به همه مردم سوریه به خاطر این پیروزی تبریک می‌گویم. آنها توانسته‌اند از شر حکومت مستبدی که نزدیک به ۶۰ سال سوریه را کنترل کرده بود، خلاص شوند. به‌ویژه این HTS که اکنون قدرت را در دمشق به دست گرفته است. آنها اکنون حکومت می‌کنند و درباره همزیستی با تمام اجزای سوریه صحبت می‌کنند.

کردها، سریانی‌ها و دیگر جوامع – و همچنین از نظر دینی با ایزدی‌ها، مسیحیان، علویان و شیعیان – همگی می‌توانند در یک سوریه دموکراتیک با هم زندگی کنند. این یک گام بزرگ به سوی سوریه دموکراتیکی است که ما برای آن مبارزه می‌کنیم.

در مورد گفتگو، باید بگویم فکر می‌کنم صحبت درباره آن هنوز زود است، زیرا هنوز به دو یا سه روز دیگر نیاز داریم. اما ما به دنبال راه‌هایی برای برقراری ارتباط با آنها هستیم. شاید بتوانیم به دمشق برویم و آنها هم به دیدار ما بیایند. ما در حال تلاش و جستجوی راه‌ها هستیم.

شاید اکنون برخی تماس‌ها از طریق میانجی‌هایی مانند ائتلاف بین‌المللی برای شکست داعش وجود داشته باشد، اما فکر می‌کنم باید رودررو یا با گردهمایی با یکدیگر، مشکلات سوری‌ها را بررسی کنیم.

البته درباره گذشته، همه می‌دانند که HTS پیشینه‌ای دارد. ابتدا جبهه‌النصره بود و در ابتدا جهادگرایانی در آن حضور داشتند.

اما اکنون آنها تلاش می‌کنند تغییر کنند. ما نیز تلاش خواهیم کرد که به آنها کمک کنیم تا در این تغییر موفق شوند و بتوانند با تمام سوری‌ها، منظورم اجزای مختلف سوریه، تعامل داشته باشند.

اما مشکل آنها نیستند، مشکل گروه دیگری است که با آنها هماهنگ هستند، یعنی ارتش ملی سوریه (SNA).

این گروه کاملاً متفاوت است. این گروه مزدورانی هستند که توسط ترکیه استفاده می‌شوند و ترکیه آنها را در بسیاری از مناطق به کار برده است. آنها در لیبی، سومالی، کنیا، آذربایجان و اکنون اینجا از آنها استفاده می‌کنند.

ترکیه SNA را علیه ما تحریک می‌کند و همچنان در مناطق ما درگیری‌هایی وجود دارد، منظورم بین مدیریت خودگردان و نیروهای دموکراتیک سوریه با این گروه‌ها در منبج و سایر مناطق است.

و حملات آنها هنوز متوقف نشده است. حتی دولت ترکیه [خودش]، آنها همچنان از طریق مرز با استفاده از پهپادها، توپخانه و غیره حمله می‌کنند. اما ما تلاش می‌کنیم توافق خوبی با HTS در دمشق حاصل کنیم.

آتش‌بس اخیر با میانجی‌گری ایالات متحده و فرایند گفت‌وگو با مدیریت خودگردان شمال و شرق سوریه

شرایط و اهداف این گفت‌وگو چیست؟ AANES چگونه برنامه‌ریزی می‌کند تا در چارچوب سیاسی جدید، از حفاظت و نمایندگی مناطق تحت رهبری کردها اطمینان حاصل کند؟

صالح مسلم:ما در تلاشیم تا تمام اجزای مدیرت خودگردان دموکراتیک در مناطق خود، به‌ویژه در شمال شرق سوریه، و همچنین احزاب کرد، در قالب یک هیأت مشترک برای این گفت‌وگو با مقامات جدید دمشق همکاری کنند. ما منتظر این هستیم و از سوی دیگر، نیروهای خودمان را داریم، نیروهای دفاع از خود. اگر حمله‌ای به مناطق ما صورت گیرد، سعی خواهیم کرد از مناطق خود محافظت کنیم.

ما از خود دفاع می‌کنیم و این همان کاری است که انجام می‌دهیم. اما در حال حاضر هنوز زود است که درباره مذاکرات جاری صحبت کنیم. امیدواریم که در آینده‌ای نزدیک بتوانیم تماس‌هایی برقرار کنیم و به برخی توافق‌ها دست یابیم.

چالش ترکیه و صلح پایدار در سوریه

اقدامات ترکیه، از جمله حمایت از ارتش ملی سوریه (SNA) و گزارش‌هایی درباره جنایات در مناطقی مانند تل رفعت و منبج، همچنان یک چالش بزرگ است. با توجه به این تحولات، آیا به صلح پایدار با ترکیه امیدوار هستید؟ پیش‌شرط‌های اصلی چنین گفت‌وگویی چیست؟

صالح مسلم: ترکیه به دنبال یک امپراتوری عثمانی جدید است. منظورم این است که آنها از آغاز بحران سوریه تا کنون درگیر این موضوع بوده‌اند. آنها انتظاراتی دارند و در تلاش برای دستیابی به آن هستند.

مشکل اینجاست که آنها کردها را دشمن خود می‌بینند. یعنی آنها موجودیت کردها را در هیچ کجا نمی‌پذیرند، نه فقط در ترکیه. به همین دلیل است که به ما حمله می‌کنند. اکنون ممکن است این گروه‌ها، یعنی SNA، را به مناطق ما بفرستند تا حمله کنند. اگر ترکیه از این کار دست بردارد و دست از دخالت در سوریه بکشد، فکر می‌کنم همه چیز خوب خواهد شد. ما می‌توانیم صلح کنیم و یک سوریه پایدار و صلح‌آمیز بسازیم. اما به دلیل دخالت ترکیه، انجام این کار دشوار است.

ترکیه باید این تمایلات توسعه‌طلبانه برای ایجاد امپراتوری عثمانی جدید را کنار بگذارد. آنها باید به دنبال صلح باشند. اما پس از این درگیری‌ها در منبج و سایر مناطق، به نظر می‌رسد ترکیه هنوز این شرایط را نمی‌پذیرد. منظورم این است که آنها ذهنیت و سیاست خود را نسبت به سوریه تغییر نداده‌اند و این موضوع در حال حاضر اوضاع را بسیار دشوار می‌کند.

فروپاشی رژیم اسد فرصت بازاندیشی در ساختار سوریه را فراهم کرده است. مدیریت خودگردان شمال و شرق سوریه چه نقشی برای خود در ساختن یک سوریه دموکراتیک و فراگیر در نظر دارد؟ چگونه می‌توان حقوق اقلیت‌ها و ساختارهای حکمرانی را در این چشم‌انداز ادغام کرد؟

صالح مسلم: ما به دنبال حفظ وحدت سوریه هستیم و می‌خواهیم یک سوریه غیرمتمرکز بسازیم، شاید به شیوه‌ای دموکراتیک. برخی این مدل را فدرالیسم می‌نامند و برخی دیگر از آن به عنوان مناطق خودمختار یاد می‌کنند.

اما در هر حال، آنچه که در حال حاضر در مناطق ما انجام می‌شود این است که تمام اجزای مختلف، از جمله کردها، سریانی‌ها و سایر جوامع، در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. ما یک قرارداد اجتماعی داریم که مانند قانون اساسی برای منطقه ما عمل می‌کند. ما معتقدیم که آنچه در چارچوب این اداره و قرارداد اجتماعی انجام می‌دهیم، می‌تواند برای همه مردم سوریه مناسب باشد و این مدل قابلیت گسترش به کل کشور را دارد.

البته، اگر در آینده مواردی برای بهبود این قرارداد وجود داشته باشد، می‌توانیم با دیگر شرکای سوریه جدید، حتی با دیگر طرف‌ها و مقامات دمشق، در این زمینه گفتگو کنیم. ما باید به توافقی فراگیر برای همه مردم سوریه برسیم. سوریه نمی‌تواند به وضعیت قبل از سال ۲۰۱۱ بازگردد. سوریه جدید باید حقوق تمام اقوام و جوامع ساکن در این کشور را به رسمیت بشناسد. اگر ما واقعاً برای صلح و ثبات در سوریه جدی باشیم، فکر می‌کنم بتوانیم به این هدف دست پیدا کنیم.

شما شخصاً در جریان آزادسازی کوبانی، شهری که نماد مقاومت در برابر داعش است، با خسارات زیادی روبه‌رو شده‌اید. تجربه شما از آن دوران چگونه چشم‌انداز کنونی شما برای صلح و آشتی در سوریه را شکل داده است؟ چه پیامی برای مردم کوبانی و جامعه گسترده‌تر کردها در این دوران نامعلوم دارید؟

صالح مسلم:ما به‌عنوان مردم کرد در طول ۱۰۰ سال گذشته، یعنی یک قرن، قربانی جنگ‌ها بوده‌ایم و مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌ایم. همه می‌خواستند ما کردها را از بین ببرند و وجود ما را نمی‌پذیرفتند. اما حالا، پس از این مبارزه و تلاش‌ها، همه مردم جهان کردها و حقوق دموکراتیک ما را می‌شناسند. البته بهای این مبارزه بسیار سنگین بود. خون جوانان، سوری‌ها و کردها در این راه ریخته شد. خانواده ما نیز یکی از خانواده‌هایی بود که بهای این مبارزه را پرداخت کرد.

اگر نمی‌خواهیم قربانیان بیشتری بدهیم، باید به این وضعیت پایان دهیم و به صلح برسیم. باید در صلح زندگی کنیم. اگر دیگران، یعنی دیگر مردم سوریه، زندگی مشترک با یکدیگر را بپذیرند، مشکلی وجود نخواهد داشت. فکر می‌کنم بهایی که ما پرداخت کرده‌ایم، برای دستیابی به آزادی و دموکراسی در سوریه کافی بوده است. و امیدوارم که بتوانیم در این روزها به این هدف دست پیدا کنیم.»