سناریوهای احتمالی برای آینده اقلیم کردستان

به گزارش بولتن نیوز به نقل از کردپرس، پس از صدور حکم دادگاه فدرال و کمیته قضایی انتخابات، تصویر روشن تری از انتخابات اقلیم کردستان داریم، انتظار می‌رود کمیسیون انتخابات عراق در روزهای آتی از رئیس اقلیم کردستان بخواهد تاریخ جدیدی را برای ششمین دور انتخابات پارلمانی تعیین کند. قرار است رئیس اقلیم کردستان نیز برای پنجمین بار طی فرمانی ریاستی تاریخ جدید برگزاری انتخابات پارلمانی را در (15/9 لغایت 15/10) تعیین کند.

این انتخابات جنجالی ترین انتخابات برای اتحادیه میهنی کردستان و حزب دمکرات کردستان است. در دو سال گذشته بیشترین بحث، نشست و اختلاف نظر بین آنها بر سر قانون انتخابات و روش های انتخاباتی بود، سرانجام هر دو طرف این مسئله را برای حل و فصل به بغداد بردند و درنهایت:

به موجب شکایت اتحادیه میهنی کردستان در دادگاه فدرال، دادگاه، اقلیم کردستان را به چهار حوزه انتخاباتی تقسیم و کرسی اقلیتها را حذف کرد، تعداد کرسی های پارلمان را به 100 کرسی کاهش داد و کمیسیون انتخابات عراق را مسئول برگزاری انتخابات اعلام کرد.

به موجب شکایت حزب دمکرات کردستان که توسط مسرور بارزانی ثبت شده بود، انتخابات به تعویق افتاد، پنج کرسی اقلیتها به پارلمان بازگشت و روند انگشت نگاری و ثبت لیست رأی دهندگان بار دیگر تجدید شد.

در دو سال گذشته اتحادیه میهنی کردستان آماده شرکت در انتخابات نبود و تمام تلاش خود را برای تعویق انتخابات به کار گرفت، پس از صدور حکم دادگاه فدرال و انتخابات کرکوک، حزب دمکرات کردستان همچنان آماده انتخابات نبود و و حاضر نبود با وضعیت جاری و سیستم کنونی انتخابات برگزار شود، تمامی اختلافات میان این دو حزب از آنجایی سرچشمه می‌گیرد که این احزاب بر سر تقسیم مناصب و نقشه پس از انتخابات به توافق نرسیده و هر کدام از آنها می‌خواهند گرایشات و برنامه‌های خود را برای پس از انتخابات تضمین کنند، سپس به انتخابات بروند.

نقشه پس از انتخابات

هنوز تاریخ جدید انتخابات تعیین نشده و برگزاری یا عدم برگزاری آن مشخص نیست، اما علت اصلی اختلافات اتحادیه میهنی و حزب دمکرات کردستان آنقدر که به اوضاع پس از انتخابات مربوط است به وضعیت کنونی این فرایند ارتباط ندارد، حزب دمکرات قصد دارد تصویر روشنی از نقشه حکمرانی اقلیم در وضعیت پس از انتخابات داشته باشد و اتحادیه میهنی نمی‌خواهد فقط معاونت قوه مجریه اقلیم را بر عهده داشته باشد و قصد دارد یکی از مناصب عالی اقلیم را برای اتحادیه میهنی کسب کند.

دراو میدیا با برخی از مقامات حزب دمکرات و اتحادیه میهنی کردستان در خصوص سناریوهای پس از انتخابات یا نقشه اتحادیه میهنی و حزب دمکرات برای دوره پس از برگزاری انتخابات و چگونگی تقسیم مناصب بین این دو حزب سوال کرد و مقاماتی که دراو میدیا با آنها مصاحبه کرد می‌گفتند که این انتخابات انتخاباتی برای اصلاح توازن میان حزب دمکرات و اتحادیه میهنی است. برای مثال (توزیع کرسی اقلیت‌ها؛ حزب سبز دو کرسی و حزب زرد سه کرسی، توزیع اقلیم به ۴ حوزه انتخابیه و برگزاری انتخابات توسط کمیسیونی که رئیس آن عضو اتحادیه میهنی کردستان است)، تمامی این‌ها حاکی از تصمیماتی است که در راستای منافع اتحادیه میهنی و به نفع دیدگاهی است که قصد دارد میان این دو حزب توازن ایجاد کند.

اما مقامات حزب دمکرات کردستان در گفتگو با دراو میدیا گفتند اینکه یک طراحی قبلی برای برگزاری انتخابات پارلمانی به نفع اتحادیه میهنی وجود دارد یک امر بدیهی است اما تلاش حزب دمکرات در این جهت است که اجازه ندهد نقشەی از قبل طراحی شده انجام شود، البته بخشی از این برنامه‌ها لغو شده خصوصاً که حزب دمکرات اجازه نداد انتخابات در ۱۰ ژوئن برگزار شود و تا ۳ ماه آینده نیز خدا می‌داند چه چیزهایی رخ خواهد داد بنابراین حزب دمکرات بدون آنکه تصوری از پسا انتخابات یا نتیجه انتخابات داشته باشد در انتخابات شرکت نخواهد کرد و اکنون که برخی از مطالبات حزب دمکرات کردستان عملی شده، این حزب در انتظار تعیین تاریخ جدید انتخابات برای شرکت در آن است.

سناریوها

با توجه به بررسی‌های دراومیدیا مذاکرات داخلی اتحادیه میهنی در جهتی است که نمی‌خواهند مانند گذشته مناصب عالی اقلیم را در اختیار حزب دمکرات بگذارند  و می‌خواهد یک پست غیرنظامی عالی در اقلیم بر عهده اتحادیه میهنی باشد (رئیس اقلیم یا رئیس دولت). حزب دمکرات کردستان نیز می‌خواهد این را تضمین کند که مسروربارزانی بدون دردسر دولت دهم را در دست خواهد گرفت.

در حال حاضر برای دوره پس از انتخابات دو سناریو مورد بحث است:

سناریوی اول: اتحادیه میهنی و حزب دمکرات کردستان بدون توافق قبلی بر سر تقسیم مناصب عالی به انتخابات خواهند رفت سپس حزب دمکرات کردستان نیز همانند دوره‌های سابق شروع به مذاکرات برای تشکیل دولت خواهد کرد و اگر اتحادیه میهنی به آسانی وارد مذاکرات دولت شد، اتحادیه میهنی و حزب دمکرات مناصب را بین هم تقسیم خواهند کرد و دولت را تشکیل خواهند داد، اگر هم این اتفاق نیفتاد، حزب دمکرات پست‌های وزارتخانه‌ها را به احزاب دیگر پیشنهاد می‌دهد و آنها را برای تشکیل (50+1) شریک می کند و سپس دولت را تشکیل خواهد داد،  وزارتخانەها و پست‌هایی را برای اتحادیه میهنی مشخص می‌کند و سپس اتحادیه میهنی ناچاراً وارد دولت خواهد شد (همانطور که در دور قبل اتفاق افتاد، ابتدا اتحادیه میهنی کردستان وارد دولت نشد اما حزب دمکرات تعدادی وزارتحانه را به جنبش تغییر پیشنهاد داد و پست ها و کرسی های وزارتی را برای اتحادیه میهنی به‌جا گذاشت و درنهایت اتحادیه میهنی ناچاراً وارد دولت شد).

سناریوی دوم: حزب دمکرات و اتحادیه میهنی بر سر آینده حکمرانی در اقلیم و تقسیم پستهای اقلیم به نوعی از تفاهم یا توافق قبلی رسیدەاند و اکنون اتحادیه میهنی کردستان بیشتر طمع کرده و می خواهد عالی ترین موقعیت های اقلیم را با حزب دمکرات شریک شود. پست های (ریاست اقلیم، نخست وزیر، ریاست پارلمان، رئیس قوه قضائیه).

حزب دمکرات کردستان بر سر انتصاب مسرور بارزانی در پست رئیس دولت دهم اصرار دارد و می‌خواهد یک دوره دیگر رئیس دولت باشد، اتحادیه میهنی این پافشاری حزب دمکرات کردستان را احساس کرده و می‌خواهد به این بهانه یک پست عالی را از حزب دمکرات بگیرد که آن هم پست ریاست اقلیم برای قباد طالبانی است، زیرا امکان اینکه قباد طالبانی بار دیگر معاونت مسرور بارزانی را قبول کند بسیار کم است و انتظار می‌رود اتحادیه میهنی برای دریافت پست‌های بیشتر، خواستار پست ریاست دولت شود.

در صورت انتصاب قباد طالبانی در ریاست اقلیم، باید پست دیگری به نچیروان بارزانی داده شود که احتمالا پست ریاست جمهوری عراق است، برخی سفرهای اخیر نچیروان بارزانی به کشورهای خارجی را مقدمه ای برای تصدی پست ریاست جمهوری عراق در آینده می دانند، در مذاکرات داخلی حزب دمکرات نیز نظر دیگری وجود دارد مبنی بر اینکه ریاست حزب دمکرات کردستان بر عهده نچیروان بارزانی گذاشته شود، مسعود بارزانی مرجعیت حزب دمکرات می شود و در دفتر بارزانی خواهد بود.

مناصبی که اتحادیه میهنی کردستان و حزب دمکرات کردستان به عنوان مناصب عالی در نظر گرفته و آنها را بین خود مبادله می کنند: 

ریاست اقلیم

نخست وزیر

ریاست پارلمان

رئیس قوه قضائیه

معاونان ریاست اقلیم کردستان

معاون نخست وزیر

معاون و منشی رئیس پارلمان

ریاست جمهوری عراق

معاون رئیس پارلمان عراق

تقسیم مناصب:

نخست وزیری برای مسرور بارزانی

ریاست اقلیم کردستان برای قباد طالبانی

ریاست جمهوری برای نچیروان بارزانی

ریاست پارلمان اگر در دست اتحادیه میهنی باشد (شالاو کسرت رسول، سالار محمود، لقمان وردی)

معاونت ریاست پارلمان اگر با اتحادیه میهنی کردستان باشد (لقمان وردی، سالار محمود) و اگر ریاست اقلیم برای قباد طالبانی باشد، ریاست پارلمان یا معاونت آن سهم اربیلی های وابسته به اتحادیه میهنی خواهد بود. 

درحال حاضر تفسیرها و نظرات ممکن است یکی باشد، اما تغییرات و رویدادهای آینده ممکن است برخی از سناریوها را تغییر دهد، زیرا نه تنها نتایج انتخابات بر تقسیم مناصب تأثیر می‌گذارد، بلکه کشورهای منطقه به‌ویژه ایران، ترکیه و آمریکا نیز در تعیین شخصیتها برای مناصب عالی اقلیم کردستان و عراق تأثیر خواهند داشت.