احیای ظرفیت‌های گردشگری در دولت سیزدهم

به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایسنا، گردشگری از برنامه چهارم توسعه به بعد همواره مورد توجه حاکمیت بوده است، اما بی‌توجهی به این حوزه در دولت‌ها موجب عقب‌ماندگی کشور در این حوزه نسبت به سایر کشورهای منطقه شده بود. اما در برنامه هفتم که سیاست‌های کلی آن توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد، یکی از بندها به توسعه صنعت گردشگری اختصاص داده شده است. برهمین مبنا دولت سیزدهم در مسیر احیای ظرفیت‌های گردشگری اهتمام جدی ورزیده و طی دو سال گذشته موفق به جذب ۷.۱ میلیون گردشگر و کسب درآمد ۸.۷ میلیارد دلاری شده است.

درآمد ۸.۷ میلیارد دلاری دولت سیزدهم از گردشگری

آمارها نشان می‌دهد، گردشگران خارجی ۶.۲ میلیارد دلار در ایران طی سال ۲۰۲۲ هزینه کرده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۷۳.۵ درصد رشد داشته است در حالی‌که خارجی‌ها در سال ۲۰۲۱ بیش‌از ۲.۵ میلیارد دلار در ایران خرج کرده‌اند، رقمی حدود ۸.۷ میلیارد دلار طی دو سال؛ البته هزینه‌کرد گردشگران داخلی ایران را هم باید به این ارقام اضافه کنیم. ایرانی‌ها در سال ۲۰۲۱ برای سفرهای داخلی ۲۲۵ هزار میلیارد تومان و در سال ۲۰۲۲ نیز بیش‌از ۳۱۶ هزار میلیارد تومان هزینه کرده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل از آن با رشد ۴۰.۱ درصدی مواجه شده است.

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور همواره بر لزوم بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های بالقوه ایران و رسیدن جذب گردشگران خارجی به ۱۵ میلیون نفر در سال تاکید می‌کند که، اقداماتی از جمله گردشگری خانواده‌محور، لغو روادید گردشگری با کشورهای هدف و تسهیل و حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش گردشگری را می‌توان از مهمترین محورهای مورد تاکید وی و سرلوحه دولت سیزدهم در صنعت گردشگری دانست.

سهم ۶ درصدی ایران از کل گردشگران ورودی به غرب آسیا

طبق گزارش سازمان جهانی گردشگری(UNWTO) در سال ۲۰۲۲ ورود گردشگران خارجی به ایران رشد قابل‌توجهی داشته است. در این سال ۴.۱ میلیون سفر توسط گردشگران خارجی به مقصد ایران انجام شده است که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۳۱۵ درصد رشد داشته، یعنی بیش‌از ۴ برابر شده است. با این‌وجود، سهم ایران از جذب گردشگران خارجی همچنان اندک است و تنها ۰.۴ درصد از کل سفرهای گردشگری خارجی در سال ۲۰۲۲ به مقصد ایران انجام شده است.

رشد ۳۱۵ درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران در سال ۲۰۲۲ در حالی است که، طی سال ۲۰۲۰ با شیوع کرونا شاهد افت ۸۳ درصدی و در سال ۲۰۲۱ نیز شاهد افت حدود ۳۰ درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران بودیم. این در حالی‌است که کل سفرهای گردشگری خارجی به مقصد خاورمیانه در سال ۲۰۲۲ نیز بالغ بر ۶۶ میلیون سفر بوده است که این رقم با رشد ۱۶۳ درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شده است، سهم ایران از کل گردشگران خارجی ورودی به این منطقه حدود ۶ درصد برآورد شده است.

صدور ۸۴۹ مجوز بوم‌گردی و ثبت ۱۸۰۰ اثر ملی در دو سال اول دولت سیزدهم

وزارت میراث فرهنگی، گردشکری و صنایع دستی در نمایشگاه "روایت خدمت" در شهریور سال گذشته(۱۴۰۲)، گزارشی آماری و مقایسه‌ای از اقدامات دو سال گذشته‌ی خود ارائه کرد که علاوه‌بر افزایش ۳۱۳ هتل در کشور(بدون احتساب مناطق آزاد) برای فعالیت ۸۴۹ اقامتگاه بوم‌گردی مجوز صادر کرده است. همچنین ۴۲۷ اثر منقول، ۵۹۵ اثر غیرمنقول، ۳۰۲ اثر طبیعی و ۴۷۶ اثر ناملموس و در مجموع ۱۸۰۰ اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

بر این اساس، در سال ۱۴۰۰ یک پرونده برنامه ملی حفاظت از خوشنویسی در فهرست جهانی قرار گرفت، همچنین در جهشی کم‌نظیر در سال ۱۴۰۲ چهار پرونده بین‌المللی مشترک یلدا(چله)، مهارت ساختن و نواختن ساز عود، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی و هنر سوزن‌دوزی ترکمن در اجلاسیه شهر رباط کشور مغرب، مُهر تایید گرفت و منجر به ارتقای جهانی ایران به رتبه ششم در فهرست جهانی ناملموس یونسکو شد.

همچنین بر اساس برنامه ۱۰ ساله، در حوزه میراث ملموس ۲ پرونده‌ی جهانی میراث‌فرهنگی ملموسِ منظر فرهنگی ماسوله و هگمتانه و مرکز تاریخی همدان تدوین و ارسال شده است. همچنین ارزیابی میدانی یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های ثبت سریالی جهان با عنوان ۵۶ کاروانسرای ایرانی انجام شده است؛ هفت پرونده میراث فرهنگی ناملموس شامل افطاری و باورهای اجتماعی و فرهنگی، هنر تذهیب، برنامه ملی زیارت رضوی و جشن سده برای سال میلادی ۲۰۲۳ و جشن مهرگان، هنر ساختن و نواختن رباب و تولید سنتی گلاب و باورهای اجتماعی فرهنگی وابسته به آن نیز، برای سال میلادی ۲۰۲۴ به یونسکو ارسال شده است که در فرایند اقدامات برای ثبت آثار و عناصر فرهنگی در یونسکو قرار دارد.

رشد ۱۸ برابری سرمایه‌گذاری خارجی در گردشگری

«علی‌اصغر شالبافیان»، معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳ با اشاره به ارائه ۶۰۰ بسته سرمایه‌گذاری توسط بیش‌از ٢ هزار تاجر از ۸۰ کشور در رویداد ایران اکسپو ٢٠٢۴، گفت: «سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه گردشگری از ابتدای دولت سیزدهم ۱۸ برابر رشد داشته و تا پایان سال ۱۴۰۲ به رقم ۲۵۶ میلیون دلار رسیده است.»

وی برگزاری این نمایشگاه را با توجه به وقایع اخیر کشور، حائز اهمیت دانست و از آن به‌عنوان مهم‌ترین ویژگی‌ اکسپوی امسال(۱۴۰۳) نام برد و ادامه داد: «برگزاری این نمایشگاه نشانگر امنیت موجود در کشور است که این واقعیت تصویری، می‌تواند توسط تجار و بازرگانان به دنیا مخابره شود و اندک تردیدهای به‌وجود آمده به دلیل شرایط اخیر را خنثی کند.»

احیای خلیج گرگان پس‌از ۲۵ سال

خلیج گرگان و مناطق همجوار آن توسط کنوانسیون رامسر در سال ۱۹۷۵ به عنوان تالابی با اهمیت بین‌المللی شناخته شده و در سال ۱۹۷۶ توسط یونسکو به عنوان یکی از ذخایر زیست کره زمین معرفی شده است. اما طی سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ در نتیجه کاهش سطح آب دریای خزر، تجمع رسوبات و رشد بی‌رویه گیاهان دریایی و بسته شدن مسیر کانال‌ها، کاهش بارندگی و افزایش تبخیر، ۳۵ درصد از مساحت این خلیج خشک شد.

پس از اقدامات موثر دولت برای احیای این خلیج، نشریه علمی آمریکایی "ساینس" با تشریح اقدامات موفق کشورمان در این زمینه، نوشت: «تنها ۴ هفته بعد از بازگشایی کانال آشوراده در سال ۲۰۲۳ آبی به حجم ۱.۵ میلیارد مترمکعب از دریای خزر وارد خلیج گرگان شد و سطح آب این خلیج ۴۰ سانتی‌متر بالا آمد. این افزایش سطح آب، حدود ۴۰۰ متر از نواحلی ساحلی در امتداد دریای خزر را که خشک شده بود، دوباره پُر کرد و ۳ هزار هکتار از مساحت خلیج را احیا کرد، همچنین شوری آب نیز از ۴۸ واحد در هزار به ۲۷ واحد در هزار کاهش یافت.»

معافیت مالیاتی مرمت آثار تاریخی

«شهاب طلایی»، مدیرعامل صندوق توسعه و احیای بافت‌های تاریخی، مهرماه ۱۴۰۲ اعلام کرد که چنانچه شخص، شرکت یا نهادی در خصوص تعمیر، مرمت یا احیای اماکن گردشگری هزینه‌ای متحمل شود، با تاییدیه وزارت میراث فرهنگی و صندوق توسعه و احیاء، این هزینه می‌تواند معادل هزینه‌های مالیات‌های آن شخص یا نهاد از سوی سازمان امور مالیاتی پذیرفته شود.

وی با برشمردن برخی از امکانات و ظرفیت‌های صندوق، تاکید کرد: «ما می‌توانیم حمایت‌های مختلف و ویژه‌ای از مالکان و بهره‌برداران بناهای تاریخی انجام دهیم. در واقع تسهیلات مختلفی از سوی دولت به فعالان این حوزه اعطاء می‌شود که یکی‌از آن‌ها در قالب معافیت مالیاتی است.»

برقراری بیمه راهنمایان گردشگری

«محسن حاجی‌سعید»، رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری در پانزدهمین گردهمایی راهنمایان گردشگری ایران به شرح بخشی از اقدامات مفید دولت پرداخت و گفت:‌ «بیمه هزاران راهنمای گردشگری، استقرار راهنمایان گردشگری در ایام نوروز، مشارکت راهنمایان گردشگری در رویدادهای بین‌المللی، اختصاص تابلوی راهنما در اماکن گردشگری، همچنین احیای گردشگری بعد از کرونا، لغو روادید با ۳۳ کشور و تلاش برای تصویب ۲ روزه شدن تعطیلات آخر هفته و غیره، از مهمترین اقدامات وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در دولت سیزدهم است.»

«مهدی قاسمیان» رئیس هیأت‌مدیره جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی نیز درباره‌ی از سرگیری بیمه راهنمایان گردشگری از تیرماه سال قبل(۱۴۰۲) خبر داد و بیان کرد: «علاوه‌بر برقراری بیمه با وصل شدن کارت راهنمایان گردشگری به سیستم بانکی، تن‌خواه مستقیم در این حساب ریخته می‌شود که این اقدام موجب شد تا در پایگاه‌های بزرگ مانند تخت جمشید بتوان الزامی در نظر گرفت که گردشگران خارجی برای تهیه بلیت از طریق کارت راهنمایان گردشگری اقدام کنند که در این صورت از ظرفیت راهنمایان محلی استفاده می‌شود.»

احداث شهرهای ساحلی از اهداف گردشگری ایران

«مهرداد بذرپاش» وزیر راه و شهرسازی نیز اخیرا در حاشیه امضای قرارداد تجهیز و بهره‌برداری از پایانه‌های کانتینری و کالای عمومی بندر شهید رجایی چابهار با جمهوری هند، گفت: «تبدیل شدن ایران به قطب گردشگری، از اهداف دولت سیزدهم است و با تعریف شهرهای ساحلی متعدد که اکنون هفت‌مورد از آن‌ها در اولویت قرار داشته و عملیات اجرایی سه شهر نیز آغاز شده، دلالت بر همین مسئله دارد.»

«سعید غفوری»، سرپرست شرکت عمران شهرهای جدید نیز اخیرا از آمادگی برای احداث شش شهر و یک شهرک ساحلی خبر داد و اعلام کرد: «شهرهای جدید تیس، مکران مرکزی، شهر جدید در شهرستان جاسک، شهرهای خلیج‌فارس، بریس، کوشک و شهرک آفتاب از مجموعه سکونتگاه‌هایی هستند که ضمن داشتن نقش و کارکردهای متنوع اقتصادی و اجتماعی، تلاشی برای ارائه الگوهای جدیدی از شهرسازی و معماری متناسب با شرایط اقلیمی، محلی و در عین‌حال توان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی هستند.»