پروژه توسعه بنادر عراق تنها تهدید نیست بلکه فرصتی تاریخی برای ایران است

گروه بین الملل: مفهوم توسعه مفهومی کاربردی با کارکاردهای متنوع در ابعاد گوناگون می باشد؛ با این حال آنچه از مصدر توسعه در ابعاد متنوع آن به یک مخرج مشترک منتهی می گردد الزام به تغییر و تحول با هدف استفاده بیشتر از ظرفیت ها و قابلیت ها می باشد. از این رو بواسطه طرح مسئله مذکور و خبر بهره‌برداری از بندر بزرگ فاو تا پایان سال 2025 از سوی مقامات عراقی، برخی از کارشناسان در حوزه مذکور سعی در سیاه نمایی از شرایط رویدای مذکور در آینده دارند؛ بطوریکه ضمن نادیده گرفتن وضعیت ایجابی موجود از ناحیه این اتفاق تنها به وجوه سلبی این مسئله پرداخته و سعی دارند از حیث نظری همه فرصت های موجود را نادیده بگیرند.

به گزارش بولتن نیوز واقعیت امر این است که مگاپروژه بندر فاو علیرغم آنچه گفته می شود تنها تهدید نیست بلکه یک فرصت ویژه برای ایران به شمار می رود؛ فرصتی که چگونگی استفاده از آن نوع بستگی به سیاستگذاری ها و اقدامات ایران دارد. در حقیقت آنچه از آن به عنوان تجارت دریامحور به واسطه شرایط جغرافیایی سخن گفته می شود یک حق طبیعی و حقوقی برای دولت – ملت با شاخص های شمارشی و ترتیبی آن می باشد. اما اینکه تمام روابط میان کشورها را برحسب تهدیدات الزامی از ناحیه مذکور قرار دهیم امری نامتعارف و اشتباه می باشد؛ چونکه عرصه سیاست خارجی بر پایه متغیرها و مولفه های چندگانه ای تعیین می گردد که تجارت دریایی تنها به عنوان بخشی از روابط اقتصادی میان کشورها ایفای نقش می کند.
در واقع اگر پروژه مذکور از سوی عراق را یک تهدید برای بنادر ایران در نظر بگیریم باید این موضوع را نیز لحاظ کنیم که احداث اَبربندر «خلیج‌فارس» در خوزستان نیز به عنوان میان‌بر ارتقا تجارت دریایی ایران نیز یک تهدید جدی برای عراقی هاست و این حق را نیز باید برای آن ها قائل باشیم که به واسطه دفع این تهدید به فکر تامین منافعشان باشند. چونکه بندر بزرگ خلیج فارس با داشتن پسکرانه جمعیتی، صنعتی و دسترسی به کریدورهای زمینی با فراهم کردن بستر جذب کالا، نه تنها موجب ارتقا نقش استان خورستان را در رشد اقتصادی کشور می گردد ، بلکه این توانمندی را نیز دارا می باشد که زمینه جذب کالاهای ترانزیتی و تغییر رویه های صادرات و واردات کالاها در رقابت با کشورهای دیگر از جمله عراق را در مسیر راه گذر شرق به غرب را فراهم سازد.
از سوی دیگر نباید فراموش کرد که راه آهن شلمچه-بصره که تا پیش از این دلیل عدم اجرایی شدن آن را کارشکنی طرف عراقی به علت تهدیدات موجود از این بخش به سمت پروژه بنادر اعلام می کردند مراحل آغاز آن در روزهای گذشته با حضور نخست وزیر عراق کلید خورد. این بدان معناست که وجوه ایجابی رویدادهای اقتصادی – تجاری به مراتب اهمیت بیشتری از ابعاد سلبی در رویکرد سیاست خارجی اقتصادی و حتی سیاسی دارند.
نکته پایانی اینکه، آنچه نیاز مبرم در این حوزه می باشد تمرکز بر توسعه بنادر از سوی دولت و تسریع در ساخت ابربندر خلیج فارس از یکسو و توانمندسازی و بکارگیری ظرفیت های موجود در ابعاد مختلف جهت بالفعل سازی ضریب دسترسی دریایی از سوی دیگر می باشد. مضافاً اینکه تهران باید با توسعه همکاری‌های فنی در زمینه بندری- دریایی با عراق، ضرورت مذاکره جهت عملیاتی شدن تفاهم‌نامه‌های همکاری میان ایران و عراق از جمله لایروبی اروند را به طور جدی‌تر دنبال کند. مسئله ای که هم می تواند تامین کننده منافع اقتصادی، تجاری، دریایی ایران باشد و هم می تواند به تقویت روابط و همکاری میان طرفین در عرصه های دیگر منجر گردد.