آیا ترکیه از روسیه دور می‌شود؟

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تسنیم، طی روزهای گذشته، این سوال مهم توجه ناظران و تحلیلگران سیاسی ترکیه را به خود مشغول کرده است: آیا حمایت تمام قد اردوغان از عضویت اوکراین در ناتو و آزاد کردن فرماندهان اسیر، ترکیه را از روسیه دور می کند؟

آنان چنین استدلال می کنند که اعتراض کرملین به بازگرداندن فرماندهان اوکراینی اسیر به کشورشان، اهمیت بالایی دارد و ممکن است باعث شود که رئیس جمهور روسیه از سفر به ترکیه منصرف شود. اما دیروز، اردوغان خونسردانه اعلام کرد که تیم او، مشغول آماده سازی برنامه سفر پوتین به آنکارا در ماه آگوست است.

اردوغان تنها چند روز پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، پوتین را به ترکیه دعوت کرد تا در مراسم افتتاح یک واحد از نیروگاه ها 4 واحدی هسته ای آک کویو حضور پیدا کند. اما پوتین، ترجیح داد از راه دور و با ارتباط اینترنتی به مراسم افتتاح نیروگاهی بپیوندد که به دست مهندسین روسی ساخته شده و هدف از به کارانداختن عجولانه واحد نخست آن، تاثیر نهادن بر نتایج انتخابات بود.

آیا اردوغان، پوتین را ضعیف می بیند؟

مقامات روسیه در مورد رویکرد عملگرایانه اردوغان، کاملاً آگاه هستند. ماریا زاخارووا سخنگوی وزرات امور خارجه روسیه، جدیداً گفته است:«مسکو، هیچگاه دچار این توهم نشده که مخالفت مقطعی ترکیه با عضویت سوئد در ناتو، یک تغییر مسیر سیاسی بوده است. خیر. ترکیه عضو ناتو است و در خاک خود، پذیرای تسلیحات و تجهیزات نظامی پیمان نظامی ناتو است. بنابراین اگر به شکل مقطعی، چیزی می گویند که به ظاهر با سیاست ناتو هماهنگ نیست، نباید دچار سوء برداشت شویم».

اردوغان تنها چند روز پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، پوتین را به ترکیه دعوت کرد تا در مراسم افتتاح یک واحد از نیروگاه ها 4 واحدی هسته ای آک کویو حضور پیدا کند. اما پوتین، ترجیح داد از راه دور و با ارتباط اینترنتی به مراسم افتتاح نیروگاهی بپیوندد که به دست مهندسین روسی ساخته شده و هدف از به کارانداختن عجولانه واحد نخست آن، تاثیر نهادن بر نتایج انتخابات بود.

آیا اردوغان، پوتین را ضعیف می بیند؟

مقامات روسیه در مورد رویکرد عملگرایانه اردوغان، کاملاً آگاه هستند. ماریا زاخارووا سخنگوی وزرات امور خارجه روسیه، جدیداً گفته است:«مسکو، هیچگاه دچار این توهم نشده که مخالفت مقطعی ترکیه با عضویت سوئد در ناتو، یک تغییر مسیر سیاسی بوده است. خیر. ترکیه عضو ناتو است و در خاک خود، پذیرای تسلیحات و تجهیزات نظامی پیمان نظامی ناتو است. بنابراین اگر به شکل مقطعی، چیزی می گویند که به ظاهر با سیاست ناتو هماهنگ نیست، نباید دچار سوء برداشت شویم».

همراهی ترکیه با ناتو و غرب یکی از ویژگی های تعیین کننده سیاست خارجی این کشور برای سال ها بوده است. با این حال، اختلافات اخیر بین ترکیه و روسیه لایه جدیدی از پیچیدگی را به روابط این کشور اضافه کرده است. از آنجایی که ترکیه به دنبال متعادل کردن اتحادهای غربی خود و روابط با روسیه است، توانایی مدیریت و حل این تنش ها بسیار مهم خواهد بود. همکاری، گفتگو و یافتن زمینه های مشترک نقش اساسی در شکل دادن به پویایی های آینده بین ترکیه، ناتو و روسیه در صحنه ژئوپلیتیک ایفا خواهد کرد.

روابط ترکیه با ناتو و ائتلاف غربی، به مدت چندین دهه، بخش مهمی از سیاست خارجی این کشور بوده است. با این حال، اردوغان در 10 سال گذشته، خود را به مسکو نزدیک کرد و با خرید سامانه موشکی اس 400 روسی، خشم غربی ها را برانگیخت.

ولی حالا می بینیم که تحولات اخیر شاهد ایجاد برخی اختلافات بین ترکیه و روسیه بوده و یک چشم انداز ژئوپلیتیک پیچیده ایجاد کرده است. موقعیت استراتژیک ترکیه، هم مرز با دریای سیاه و خاورمیانه، آن را به شریکی حیاتی برای استراتژی دفاعی ناتو تبدیل کرده است.

این اتحاد تضمین های امنیتی به ترکیه داد و همکاری نظامی را تسهیل کرد و روابط این کشور را با غرب تقویت کرد. ولی رجب طیب اردوغان، رهبر و سیاستمدار عملگرایی است که اصطلاحاً می خواهد وسط لحاف بخوابد. از سویی از روسیه و پوتین و از دیگر سو، از آمریکا و ناتو امتیاز بگیرد. ترکیه خود را در یک اهرم متعادل کننده ظریف بین روابط تاریخی با ناتو و ائتلاف غربی و مشارکت در حال پیشرفت با روسیه می بیند.

آنکارا ضمن حفظ عضویت خود در ناتو و همکاری استراتژیک خود با کشورهای غربی، همچنین به دنبال گسترش روابط خود با روسیه در جبهه های مختلف از جمله همکاری در زمینه انرژی و سرمایه گذاری در صنایع دفاعی بوده است. این رویکرد دوگانه پیچیده، هم مزایا و هم چالش‌ هایی را به همراه دارد و باید دید پوتین تا کدام ایستگاه، می تواند چنین رفتاری را تحمل کند.