مالیات اصناف همراه با محاسبه و پرداخت

به گزارش بولتن نیوز به نقل از کارمنتو، اخذ مالیات از افراد و سازمان‌های مختلف جزو اصلی‌ترین راه‌ها برای درآمدزایی دولت محسوب می‌شود. هزینه تدارک و تولید بیشتر زیرساخت‌های عمرانی و اقتصادی کشورهای مختلف از طریق مالیات اخذشده از مردم تامین می‌شود و فرار مالیاتی جرم بسیار سنگینی به‌شمار می‌آید. نحوه محاسبه مالیات اصناف و مشاغل مختلف در قوانین کشورهای مختلف متفاوت است و شهروندان هر کشور باید به این قوانین پایبند بوده و براساس آن نسبت به پرداخت مالیات خود طبق درآمد و اموالی که دارند، اقدام کنند. به این علت که حوزه مالیات بسیار گسترده بوده و سوالات زیادی برای افراد بوجود می‌آید، بهتر است مشمولین پرداخت مالیات برای جلوگیری از بوجود آمدن مشکلات احتمالی از یک متخصص کمک بگیرند و از خدمات مشاوره مالی و مالیاتی بهره ببرند.

مالیات اصناف چیست؟

در ایران نیز قوانین مالیاتی در قانون اساسی کشور در ماده‌ها و بندهای مختلف تدوین شده است تا از هرگونه فرار مالیاتی توسط شرکت‌ها یا افراد مختلف جلوگیری شود. ذکر این نکته ضروری است که اخذ مالیات فقط مربوط به درآمد یک شرکت ثبت‌شده نیست، بلکه مالیات اصناف و مشاغل مختلف هم از افرادی که در زمینه‌های مختلف فعال هستند، اخذ می‌شود. در حالت کلی مالیات از دو روش مستقیم و غیرمستقیم اخذ می‌شود. مالیات مستقیم شامل مالیات بر درآمد و مالیات دارایی می‌باشد. افراد در تمامی مشاغل تجاری مانند فروشگاه‌ها، سوپرمارکت‌ها، املاک وغیره مشمول پرداخت مالیات بر درآمد هستند. مالیات اشخاص حقوقی و حقیقی نیز در دسته مالیات مستقیم قرار می‌گیرد. از طرفی مواردی مانند مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر حقوق کارمندان دولت و مالیات عوارضی بر کالاهای گمرکی وارداتی و صادراتی، جزو مالیات‌های غیر مستقیم محسوب می‌شود که توسط دولت طبق قانون اخذ می‌شود.

از آنجایی‌که طیف گسترده‌ای از اصناف مختلف در ایران فعال هستند، یکی از سوالات و دغدغه‌های مهمی که برای صاحبان اصناف و مشاغل مختلف مطرح می‌شود، نحوه محاسبه مالیات اصناف و چگونگی پرداخت مالیات اصناف می‌باشد. بدیهی است که هر چقدر آشنایی افراد با قوانین تدوین‌شده برای مالیات اصناف بیشتر باشد، به منظور ثبت دقیق‌تر تراکنش‌های مالی و محاسبه مالیاتشان کار ساده‌تری پیش رو خواهند داشت، بنابراین به افراد و صاحبان کسب و کار توصیه می‌شود تا از خدمات مشاوره مالیاتی استفاده کنند تا با کمترین مشکل مالیات خود را پرداخت کنند. در ادامه این مقاله، اطلاعات جامعی درباره نحوه محاسبه مالیات اصناف 1401 و معرفی‌ ساده‌ترین روش برای تهیه اظهارنامه مالیاتی اصناف در اختیار شما قرار می‌دهیم.

پرداخت مالیات اصناف و مشاغل

همانطورکه اشاره کردیم مالیات اصناف و مشاغل مختلف در دسته مالیات مستقیم از نوع مالیات بر درآمد قرار می‌گیرند. درواقع سازمان امور مالیاتی به منظور شفاف‌شدن تکلیف مالیاتی مودیان، مالیات اصناف و مشاغل مختلف را بر اساس درآمدی که به ‌دست می‌اورند، طبقه‌بندی کرده است. از این رو، صاحبان اصناف مختلف با توجه به نوع صنف و شغلی که در آن فعالیت می‌کنند، باید نسبت به پرداخت مالیات خود به ماموران سازمان امور مالیاتی اقدام کنند. در ادامه به موضوع چگونگی محاسبه مالیات اصناف می‌پردازیم، اما قبل از آن ذکر این نکته ضروری است که کسب‌وکارهایی که جدیدا فعالیتشان را شروع کرده‌اند، باید طی 4 ماه پس از شروع کارشان، به سازمان امور مالیاتی برای ثبت اطلاعات موردنیاز مراجعه کنند تا بتوانند از معافیت لازم بهره ببرند، و در غیر این صورت مشمول جریمه مالیاتی خواهند شد.

نحوه محاسبه مالیات اصناف

محاسبه نرخ مالیات برای تمامی اصناف یکسان نیست و بسته به عوامل مختلف فرق می‌کند. عامل تعیین کننده در محاسبه مالیات اصناف، میزان درآمد آن‌ها می‌باشد. به‌طور کلی برای درآمدهای پایین‌تر از حد تعیین شده حدودا 9 درصد از درآمد برای مالیات در نظر گرفته می‌شود و برای درآمدهای بالاتر از این نرخ به حدود 25 درصد هم می‌رسد. این نکته قابل توجه است که نرخ مالیاتی توسط سازمان امور مالیاتی دقیقا براساس درآمدی که خود مودیان و صاحبان اصناف در اظهارنامه مالیاتی به این سازمان تحویل می‌دهند، محاسبه می‌شود. بنابراین فعالیت‌هایی که مربوط به ثبت دقیق تراکنش‌های مالی شرکت و ثبت هزینه‌های خرید و فروش در نرم‌افزارهای مختلف حسابداری می‌شوند، اهمیت زیادی در طول سال به منطور محاسبه نرخ مالیاتی خواهند داشت. با توجه به این موضوع صاحبان مشاغل باید درنظر داشته باشند که مشاوره حسابداری بسیار کمک کننده خواهد بود و می‌تواند از اشتباه در محاسبه مالیات جلوگیری کند. معمولا برای اصناف مختلف یک سقف درآمدی تعیین می‌شود و در صورتیکه درآمد آنان از این مقدار حداکثر بیشتر شود، مالیات مشخصی برایشان در نظر گرفته می‌شود. در سال جدید با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و ایجاد مشکلات جدی برای اصناف مختلف، سقف درآمد برای معافیت تعیین‌شده از 30 برابر مقدار معافیت مالیاتی به 45 برابر افزایش یافت. بدیهی است که در صورت بیشتر بودن در آمد از 45 برابر، به ازای اختلاف حاصل‌شده مالیات محاسبه می‌شود. هر چقدر که میزان درآمد بیشتر باشد، نرخ مالیات هم بیشتر خواهد شد.

به عنوان یک مثال، فرض کنید که سقف معافیت سالانه برای یک صنف 15 میلیون و 600 هزار تومان می‌باشد و درآمد ماهیانه حدود 2 میلیون است که در سال 24 میلیون می‌شود. از این 24 میلیون، فقط 8 میلیون و 400 هزار تومان آن شامل مالیات می‌شود که اگر نرخ مالیات را 15 درصد بگیریم، مبلغ نهایی 1 میلیون و 260 هزار تومان به عنوان مالیات سالانه این صنف محاسبه می‌شود.

درصد مالیات اصناف

محاسبه نرخ مالیات برای تمامی اصناف یکسان نیست و بسته به عوامل مختلف فرق می‌کند. عامل تعیین کننده در محاسبه مالیات اصناف، میزان درآمد آن‌ها می‌باشد. به‌طور کلی برای درآمدهای پایین‌تر از حد تعیین شده حدودا 9 درصد از درآمد برای مالیات در نظر گرفته می‌شود و برای درآمدهای بالاتر از این نرخ به حدود 25 درصد هم می‌رسد.

مشمولان مالیات بر اصناف

به منظور پرداخت مالیات سالانه، اصناف و مشاغل مختلف بر اساس نوع فعالیت و حجم کاری به سه گروه دسته‌بندی می‌شوند:

گروه نخست اصنافی هستند که میزان درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی، عملکرد دو سال قبل آنها بیشتر از مبلغ 5/5 میلیارد تومان باشد.

دومین گروه اصنافی که درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل، بیشتر از 8/1 میلیارد و برابر یا کمتر از 5/5 میلیارد تومان باشد.

گروه سوم را معمولا کسب‌وکارهای کوچک با درآمد کمتر تشکیل می‌دهند که در دو گروه ذکرشده جای نمی‌گیرند.

در کنار دسته‌بندی ذکرشده، افرادی که دارنده کارت‌های بازرگانی هستند و صاحبان واحدهای تولیدی مختلف، کارخانجات و هتل‌های سه ستاره و بالاتر در کنار صاحبان بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و هم‌چنین صاحبان مراکز حمل‌ونقل و موسسات حسابداری نیز مشمول پرداخت مالیات سالانه به سازمان امور مالیاتی می‌باشند.

تهیه اظهارنامه مالیات اصناف

اشاره کردیم که تمامی اصناف و مراکز اقتصادی فعال که بر اساس دسته‌بندی ذکرشده مشمول مالیات اصناف می‌شوند، در پایان سال موظف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی و درج مقدار درآمد سالانه خودشان هستند تا مالیات بر درآمد آن‌ها به نحو مناسبی محاسبه شود. بدیهی است که اگر گزارشات و مقادیر درج‌شده در اظهارنامه مالیاتی به‌طور کاملا دقیق و شفاف نبوده و خارج از استانداردهای حسابداری باشد، جریمه بسیار بزرگی برای مودیان کسب‌وکارها در نظر گرفته می‌شود. بنابراین انتخاب یک نرم‌افزار حسابداری و کسب‌وکار مناسب که با اصول حسابداری کاملا مطابقت داشته باشد، برای اصناف ضروری به نظر می‌رسد.

خلاصه‌ی مراحل پرداخت مالیات اصناف 1401 به شرح زیر است:

تمامی هزینه‌ها و درامدهای صنف کاری خود را ذکر کنید.

درامد و مالیات سال قبل را ذکر کنید.

هر فاکتوری که دارید ارائه کنید

استهلاک مالیاتی را در اظهارنامه‌ی مالیاتی حساب کنید.

اظهارنامه را در موعد مقرر ارائه کنید تا مشمول جرائم نشوید.

از مشاوران مالی و حسابداری برای محاسبات خود کمک بگیرید.

استفاده از نرم افزار حسابداری

مالیات اصناف مختلف

به منظور پرداخت مالیات سالانه، اصناف و مشاغل مختلف بر اساس نوع فعالیت و حجم کاری به سه گروه دسته‌بندی می‌شوند:

گروه نخست اصنافی هستند که میزان درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی، عملکرد دو سال قبل آنها بیشتر از مبلغ 5/5 میلیارد تومان باشد.

دومین گروه اصنافی که درآمد ابرازی آنها بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل، بیشتر از 8/1 میلیارد و برابر یا کمتر از 5/5 میلیارد تومان باشد.

گروه سوم را معمولا کسب‌وکارهای کوچک با درآمد کمتر تشکیل می‌دهند که در دو گروه ذکرشده جای نمی‌گیرند.

در کنار دسته‌بندی ذکرشده، افرادی که دارنده کارت‌های بازرگانی هستند و صاحبان واحدهای تولیدی مختلف، کارخانجات و هتل‌های سه ستاره و بالاتر در کنار صاحبان بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و هم‌چنین صاحبان مراکز حمل‌ونقل و موسسات حسابداری نیز مشمول پرداخت مالیات سالانه به سازمان امور مالیاتی می‌باشند.

در سال جدید با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و ایجاد مشکلات جدی برای اصناف مختلف، سقف درآمد برای معافیت تعیین‌شده از 30 برابر مقدار معافیت مالیاتی به 45 برابر افزایش یافت. بدیهی است که در صورت بیشتر بودن در آمد از 45 برابر، به ازای اختلاف حاصل‌شده مالیات محاسبه می‌شود. هر چقدر که میزان درآمد بیشتر باشد، نرخ مالیات هم بیشتر خواهد شد.

بهره‌مندان تبصره ماده ۱۰۰

سازمان امور مالیاتی براساس حکم مصوب تبصره‌ی ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم، می‌تواند مشاغل یا گروه‌هایی از کسب و کارها را که مقدار فروششان طبق معافیت درج شده در ماده‌ی 84 این مصوبه باشد را معاف نماید. مشاغلی که مشمول این تبصره باشند از انجام بخشی از تکالیف مالیات شامل نگهداری واسناد و مدارک مربوطه به این قانون و اظهارنامه‌ی مالیاتی معاف خواهند شد. سازمان امور مالیاتی به هدف افزایش دامنه‌ی مشاغل مشمول تبصره‌ی ماده 100، معافیت اصناف 1401 را به 100برابر معافیت ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم یعنی مبلغ 4میلیارد و 800 میلیون تومان افزایش داده است.