اردوغان یا قلیچدار اوغلو؛ مسیر جاده ابریشم را چه کسی تعیین می‌کند

گروه بین الملل: روز گذشته مشخص شد که انتخابات ریاست جمهوری همسایه غربی کشورمان؛ ترکیه، به دور دوم کشیده شده است و باید در ماه آینده شاهد رقابت دوگانه رجب طیب اردوغان و کمال قلیچدار اوغلو باشیم. یک طرف اردوغانی قرار دارد که به جهت سیاست‌های خارجی و داخلی و تورم بالای این کشور محبوبیتش کاهش پیدا کرده و در سوی دیگر، قلیچدار اوغلو نمایندگی از سوی ائتلاف بزرگی از احزاب مخالف اردوغان را بر عهده دارد تا بلکه در رقابت با وی، با این شیوه بتوانند پیروز از میدان خارج شوند. اما انتخابات ریاست جمهوری ترکیه برای کشور‌های منطقه و علی‌الخصوص ایران نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

به گزارش بولتن نیوز، تا پیش از روی کار آمدن اردوغان، به جهت سیاست‌های غرب‌گرایانه ترکیه و بی‌توجهی مقامات آن به خاورمیانه، چندان رابطه گرم یا تقابلی بین دو کشور وجود نداشت. اما پس از روی کار آمدن اردوغان، سیاست‌های این کشور تغییر کردند و ناگهان ترکیه با سابقه امپراطوری عثمانی و سلطه تاریخی بر منطقه به جز حوزه نفوذ ایران، سعی کرد تا به بازیگری مهم در منطقه تبدیل شود. نمود این سیاست‌ها را در سوریه، عراق و بیداری اسلامی شاهد بودیم. همین شیوه گاهی تقابل و گاهی همکاری ایران و ترکیه را به وجود آورده است.

در کنار این وضعیت، سیاست‌های ترک‌گرایانه اردوغان و برنامه‌های بلندپروازانه او در این حوزه، علی‌الخصوص در زمینه درگیری‌های میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان و مواضع مقامات همسایه شمالی علیه جمهوری اسلامی و یا تلاش برای دور زدن ایران در زمینه جاده ابریشم، از نمود‌های تقابل دو کشور بوده است. اما باید پذیرفت که از جهت دیگر در همین ایام حجم تجارت بین دو کشور در زمینه‌های مختلف بسیار بالا بوده و دو طرف همکاری خوبی با یکدیگر داشته‌اند. مواضع ضدغربی اردوغان و تلاش او برای استقلال رأی داشتن در برابر فشار‌های خارجی از نقاطی است که می‌تواند تفاوت بزرگ او با گروه‌های غرب‌گرا در ترکیه و منطقه را رقم بزند.

اما در مقابل اردوغان فردی قرار گرفته است که از تبار سادات خراسانی است و جزو کرد‌های علوی محسوب می‌شود و خود نیز به این تبار اذعان کرده است. کمال قلیچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه، با تجربه انتخابات پیشین، احزاب مخالف را سازماندهی کرد و تحت یک ائتلاف به میدان آورد تا بتوانند در مقابل اردوغان قدرت‌نمایی کنند که تا این لحظه نیز توانسته‌اند مانع از پیروزی اردوغان در دور اول انتخابات شوند و در حال آماده شدن برای دور دوم انتخابات هستند.

قلیچدار اوغلو بر خلاف اردوغان مشخصا سیاست‌مداری غرب‌گرا است و پیوستن هر چه سریع‌تر این کشور به اتحادیه اروپا از وعده‌های جدی او بوده است. از سوی دیگر وی با برخی سیاست‌های داخلی در زمینه اعطای تابعیت ترکیه به افراد خارجی با خریداری ملک موافق نیست و همچنین در زمینه پناهندگان خارجی نیز طرفدار بازگرداندن ایشان به کشور‌های خود است. اما در حوزه منطقه‌ای وی مدعی شده است که می‌توان در یک فضای منطقی و مسالمت‌آمیز با مشارکت کشور‌های منطقه و از جمله ایران، به فضای امنیتی موجود پایان داد. به همین جهت وی با سیاست‌های اردوغان در خصوص فضا دادن به گروه‌های معارض سوری و سلفی مخالف است.

یکی دیگر از تفاوت‌های بارز او با اردوغان در خصوص جاده ابریشم است که بالاتر درباره آن نوشتیم. او بر خلاف اردوغان به راه‌اندازی این جاده از طریق ایران معتقد است و در برنامه وی برای این مسیر، جمهوری آذربایجان جایی ندارد. نمود این سیاست را در واکنش‌های علیف در قبال نتیجه انتخابات ترکیه می‌توانیم مشاهده کنیم. در هر حال به قدرت رسیدن اردوغان یا قلیچدار اوغلو در ترکیه نتایج مختلفی چه برای این کشور و چه منطقه به همراه خواهد داشت. اما یک نکته مهم وجود دارد و آن هم اهمیت بالای رابطه مسالمت‌آمیز دو کشور با یکدیگر است که مورد توجه هر دو کاندید و همچنین مورد تأکید مقامات ایران فارغ از نتیجه حاصله در انتخابات بوده است.