خداوند متعال روزى را بین الطّلوعین تقسیم میکند، از خواب در این زمان بپرهیزید و بدانید که منّ و سلوى (دو غذاى لذیذى که براى بنیاسرائیل نازل میشد) در این ساعت بر بنیاسرائیل فرود میآمد»
گروه فضای مجازی
بولتن نیوز:«طلوع فجر صادق» ابتدای وقت نماز صبح و «طلوع آفتاب» انتهای وقت آن است و زمان واقع در بین این دو طلوع را «بین الطلوعین» مینامند.
قرآن کریم با عبارت «وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْس»[۱]
تسبیح خدا در این زمان را توصیه کرده و روایات فراوانی نیز در زمینه عبادت در «بین الطلوعین» وجود دارد که در برخی از آنها اذکار و عبادات ویژهای هم پیشنهاد شده است: ⇣⇣
پیامبر اڪرم (ص)فرمودند:
«هر کس از طلوع صبح تا طلوع آفتاب در مصلّاى خویش بنشیند و به تعقیب نماز مشغول باشد، خداوند او را از آتش دوزخ محفوظ دارد»[۲]
رسول خدا (ص) فرمودند:
هر کس هنگام صبح، هفت بار این آیات را بخواند، در آن روز از بلاها محفوظ باشد:
«فَاللهُ خَیْرٌ حافِظاً وَ هُوَ ارْحَمُ الرَّاحِمینَ،[۳]
انَّ وَلِیِّى اللهُ الَّذى نَزَّلَ الْکِتابَ وَ هُوَ یَتَوَلَّى الصَّالِحینَ،[۴]
فَانْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِى اللهُ لا الهَ الَّا هُوَ، عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیم[۵]»[۶]
《پس در هر حال خداوند بهترین حافظ و مهربانترین مهربانان است،
ولىّ و سرپرست من خدایى است که این کتاب را نازل کرده و او همه صالحان را سرپرستى میکند،
پس اگر آنها از حق روى بگردانند،
بگو: خداوند مرا کفایت میکند،
هیچ معبودى جز او نیست بر او توکّل کردم و او صاحب عرش بزرگ است》
هر کسی صبح کند و چهار نعمت خدا را یاد نکند، میترسم که این نعمتهاى خدا از او زایل گردد، آن چهار نعمت و سپاس بر آن، چنین است:
«اَلْحَمْدُ للهِ الَّذى عَرَّفنى نَفْسَهُ، وَ لَمْ یَتْرُکْنى عَمْیانَ الْقَلْبِ،
اَلْحَمْدُ للهِ الَّذى جَعَلَنى مِنْ امَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ،
اَلْحَمْدُ للهِ الَّذى جَعَل رِزْقى فى یَدَیْهِ وَ لَمْ یَجْعَلْ رِزْقى فى ایْدی النَّاسِ،
اَلْحَمْدُ للهِ الَّذى سَتَر ذُنُوبى وَ عُیُوبى، وَ لَمْ یَفْضَحْنى بَیْنَ النَّاس»[۷]
《سپاس مخصوص خداوندى است که خود را به من شناساند، و مرا کوردل به حال خود رها نکرد،
سپاس مخصوص خداوندى است که مرا از پیروان محمّد (ص) که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد قرار داد،
سپاس مخصوص خداوندى است که روزیم را در اختیار خویش قرار داد و آن را به دست مردم نسپرد،
سپاس مخصوص خداوندى است که گناهان و عیبهایم را پوشاند و در میان مردم رسوایم نساخت》
امیر مؤمنان على علیهالسلام فرمودند:
«هر کس هر کدام از سورههاى
توحید، قدر و آیةالکرسى را یازده بار پیش از طلوع آفتاب بخواند،
از خسارتهاى مالى محفوظ میماند»[۸]
امیرمؤمنان علی علیهالسلام فرمودند:
«ذکر خدا، بعد از نماز صبح تا طلوع آفتاب، حتّى از مسافرت تجارتى نیز، در جلب روزى مؤثّرتر است»[۹]
امام باقر علیهالسلام فرمودند:
خواب صبح، شوم و نامیمون است
روزى را دور میسازد
رنگ صورت را زرد و متغیّر میکند.
«خداوند متعال روزى را بین الطّلوعین تقسیم میکند، از خواب در این زمان بپرهیزید و بدانید که منّ و سلوى (دو غذاى لذیذى که براى بنیاسرائیل نازل میشد) در این ساعت بر بنیاسرائیل فرود میآمد»[۱۰]
امام باقر علیهالسلام فرمودند:
«هر کس بعد از نماز صب
هفتاد مرتبه استغفار کند،
خداوند او را بیامرزد»[۱۱]
امام باقر علیهالسلام فرمودند:
«هر کس سوره قدر را
پس از طلوع فجر هفت بار بخواند،
هفتاد صف از فرشتگان بر او درود میفرستند و هفتاد مرتبه براى او طلب رحمت میکنند»[۱۲]
و در پایان، هر آنچه به عنوان تعقیبات نماز صبح در روایات ذکر شده را میتوان از اعمال «بین الطلوعین» دانست.
پی نوشت:
[۱]سوره طه، آیه ۱۳۰ و سوره ق، آیه ۳۹
[۲]طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، صفحه۳۰۵، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲قمری
[۳]سوره یوسف، آیه ۸۴
[۴]سوره اعراف، آیه ۱۹۶
[۵]سوره توبه، آیه ۱۲۹
[۶]بحارالانوار، جلد۸۳، صفحه۲۹۸، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳قمری
[۷]همان، صفحه ۲۸۲
[۸]شیخ صدوق، الخصال، جلد۲، صفحه۶۲۲، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۲شمسی
[۹]طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، صفحه ۳۰۵
[۱۰]طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، جلد۲، صفحه۱۳۹، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷قمری
[۱۱]شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الأعمال، صفحه۱۶۵، قم، شریف رضی، چاپ دوم، ۱۴۰۶قمری
[۱۲]بحارالانوار، جلد۸۳، صفحه۱۶۱